معرفي نشريه
علمی
با ما همراه باشید در
نشر ، توسعه و گسترش فرهنگ اصیل و غنی
زبان و ادب فارسی
نشریه زبان و ادب فارسی در یک نگاه
- ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
- حوزه تخصصی: زبان و ادب فارسی
- زبان مجله: دو زبانه فارسی با چکیده انگلیسی
- اعتبار مجله: علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی (ب)
- نوبت انتشار: فصلنامه
- نوع انتشار: الکترونیکی
- هزینه بررسی و انتشار مقاله: دارد
- نوع داوری: حداقل دو داور، دوسویه ناشناس
- زمان داوری: سه ماه
- دسترسی به مقالات: رایگان
- پست الکترونیک: zadab88@gmail.com
- شماره تماس: 09188012596 (ترجیحا روزهای یکشنبه و سه شنبه)
قابل توجه نویسندگان محترم مقالات
برای آشنایی با سامانه و انجام مراحل ارسال مقاله اینجا را کلیک نمایید
نشریۀ زبان و ادب فارسی، به صورت فصلنامه زیر نظر دانشگاه آزاد اسلامی کردستان، واحد سنندج، منتشر می شود. این نشریه بر اساس مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شماره 88863 در تاریخ 1400/7/19 منتشر می گردد.
فصلنامه زبان و ادب فارسی در ارزیابی دانشگاه آزاد اسلامی که قبلا علمی- پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی بود، از سال 1397 حائز رتبه «ب» شده است.
پیرو آیین‌نامه نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و به منظور پاسداری از حقوق و مالکیت فکری و معنوی پژوهشگران و پیشگیری از چاپ نوشتارهای تکراری، نشریه مطالعات اسلامی ایرانی خانواده از نرم‌افزار همسان یاب استفاده می‌نماید. لذا ارسال گزارش سامانه همانند جو یا سمیم نور الزامی است.
این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات، تابع قوانین کمیتۀ اخلاق انتشار (cope) بوده و از آیین نامۀ اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می کند.
بر اساس بخشنامه شماره 10/62815 مورخ 98/10/4 سازمان مرکزی جهت داوری مقالات پذیرش شده مبلغ2000000 ریال و جهت چاپ آن مبلغ 4000000 ریال اخذ می گردد. مبالغ اعلامی می بایست به شماره حساب 0105771847008 نزد بانک ملی شعبه دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج کد 5507 واریز و رونوشت آن به همراه مقاله در سامانه مجله بارگزاری شود.
و یا پرداخت از طریق شماره کارت بانک صادرات «6378-9045-6919-6037» به نام دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - معرفی نسخه خطّی هدایت‌نامه حزین شیروانی و بررسی ویژگیهای سبکی آن
آیت شوکتیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402عبدالرحیم شیروانی، از گویندگان دوره قاجار بود. نسخة دیوان شامل سه اثر از وی( دیوان، صفاء-القلوب و هدایت‌نامه)، که در قرن 12، به خط پسرش، میرزا اسدالله، در زمان حیات وی، نوشته شده و به عنوان نسخة منحصر به فرد در کتابخانه ملّی تبریز نگهداری می‌شود. مقالة حاضر با هدف معرّف چکیده کاملعبدالرحیم شیروانی، از گویندگان دوره قاجار بود. نسخة دیوان شامل سه اثر از وی( دیوان، صفاء-القلوب و هدایت‌نامه)، که در قرن 12، به خط پسرش، میرزا اسدالله، در زمان حیات وی، نوشته شده و به عنوان نسخة منحصر به فرد در کتابخانه ملّی تبریز نگهداری می‌شود. مقالة حاضر با هدف معرّفی و بررسی ویژگیهای سبک‌شناسی هدایت‌نامه، به روش اسنادی- توصیفی و آماری و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای بررسی و تحلیل شده، در صدد پاسخگویی به این پرسش است که بارزترین ویژگیهای سبکی هدایت‌نامه چیست؟ نگارنده در صدد معرّفی آن و بررسی ویژگیهای رسم‌الخطّی و سبکی آن در سه سطح زبانی، فکری و ادبی است. اثر حاضر، یک اثر داستانی است که مهم‌ترین داستان آن، داستان حضرت ابراهیم و ذبح فرزندش، اسماعیل است که تحت عنوان ذبیح‌نامه، سروده شده است. یافته‌های پژوهش مبنی بر آن است که هدایت‌نامه یک نسخة مسوده بوده که در دو وزن از زیر مجموعه بحر هزج سروده شده است. تنها 10 درصد ابیات آن مردّف است. برخی از عیوب قافیه در آن قابل مشاهده است. به جهت شمول مطالب دینی و عرفانی، می‌تواند برای پژوهشهای ادبی، دینی، تاریخی و عرفانی مفید واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - کارکرد جمله‌های مرکب در مثنوی معنوی
زهره امانی عصمت خوئینیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402بخش بزرگی از دل‌نشینی کلام مولوی به شیوه‌ی بیان و نحو کلام او مربوط می‌شود .مولوی‌پژوهان اغلب از گیرایی کلام مولوی سخن‌ها گفته‌اند؛ امّا بسیاری از رمزهای این زبان پوشیده مانده‌است؛ برای کشف این زیبایی‌ها هیچ راهی جز تحلیل زبان وی وجود ندارد. پس نگارندگان بر‌آن شدند تا ب چکیده کاملبخش بزرگی از دل‌نشینی کلام مولوی به شیوه‌ی بیان و نحو کلام او مربوط می‌شود .مولوی‌پژوهان اغلب از گیرایی کلام مولوی سخن‌ها گفته‌اند؛ امّا بسیاری از رمزهای این زبان پوشیده مانده‌است؛ برای کشف این زیبایی‌ها هیچ راهی جز تحلیل زبان وی وجود ندارد. پس نگارندگان بر‌آن شدند تا با بررسی کارکرد نحوی و بسامد جملات مرکب در مثنوی به دریافت برخی از عوامل انسجامی این اثر مدد رسانند.این تحقیق بر اساس 1372 بیت از آغاز دفتر اوّل مثنوی انجام پذیرفته است و شیوه‌ی کار مبتنی بر روش آماری و تجزیه و تحلیل ساختاری و طبقه‌بندی جملات است. از این بررسی نتایج قابل توجّهی در ارتباط تنگاتنگ محتوای متن با ساختمان جمله‌ای زبان آن به دست آمده؛ در مثنوی جمله‌های مرکب به مراتب بیشتر از جمله‌های ساده مورد استفاده قرار گرفته است و از میان این جملات ، جمله‌هایی که از یک پایه و یک پیرو ساخته شده‌اند بسامد بیشتری دارند؛ این امر علاوه بر آن که انسجام متن را افزایش داده، با طولانی‌تر کردن جمله‌ها بستر مناسبی برای محتوای آموزشی مثنوی فراهم آورده است، در بعضی از این جملات مرکب، مولوی با حذف حرف ریط ، خواننده را آزاد گذاشته تا خود حرف ربط مناسب را برگزیده و با توجّه به آن جمله‌ی پایه و پیرو را انتخاب کند؛ و یا در بعضی از جملات مرکب پیچیده، بک جمله هم‌زمان دو نقشِ پایه و پیرو را دارد،به این معنی که نسبت به جمله پیش و پس از خود، نقش آن متفاوت می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی وجوه مختلف عنصر عاطفه در غزلیات امیر خسرو
زهرا لبافیان یزد محمود صادق زاده سیدحسین شهابرضویشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402عاطفه واکنشی است که انسان در برابر تجربیات درونی و محیطی از خود نشان می‌دهد و شعر با غلبۀ احساس و عاطفه بر روح شاعر آغاز می‌شود. عاطفه، به‌اعتبار کیفیت برخورد شاعر با جهان خارج و حوادث پیرامونش، احساس و زمینۀ درونی و معنوی شعر است. با آنکه محرک عاطفی هنرمند، به‌عوامل م چکیده کاملعاطفه واکنشی است که انسان در برابر تجربیات درونی و محیطی از خود نشان می‌دهد و شعر با غلبۀ احساس و عاطفه بر روح شاعر آغاز می‌شود. عاطفه، به‌اعتبار کیفیت برخورد شاعر با جهان خارج و حوادث پیرامونش، احساس و زمینۀ درونی و معنوی شعر است. با آنکه محرک عاطفی هنرمند، به‌عوامل محیطی و بیرونی بستگی دارد، اما ارتباطی مستقیم با درون او دارد. هنر عرصۀ انتقال عاطفه است که به‌دلیل گستردگی و اهمیت وجوه عاطفی شعر، می‌توان از ابعاد مختلفی به آن نگریست. عاطفه مهم‌ترین عنصر شعر است که عناصر دیگر را به خدمت می‌گیرد. تناسب عاطفه با تصویر، زبان، موسیقی و فضاسازی شعر همه از مواردی حائز اهمیت است. این مقاله به بررسی عنصر عاطفه درشصت غزل از امیرخسرو پرداخته و امتیازات و برجستگی عنصر عاطفه از ابعاد مختلف در غزلیات وی را می‌نمایاند. نتایج این تحقیق بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و شیوۀ توصیفی- تحلیلی به دست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - منظومه غنایی ازهر ومزهر نزاری قهستانی در گذر تعالیم اخلاقی وقرآنی
یوسف صفیان بلداجیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402چکیده شمس الدین بن محمد نزاری قهستانی از شاعران و منظومه سرایان قرن هشتم به شمار می رود پژوهش حاضر به معرفی کوتاهی اززندگی و آثار او پرداخته است ، سپس منظومه غنایی ازهر و مزهر را معرفی می کند ودر پی رسیدن به نکات اخلاقی و قرآنی نهفته در این منظومه عاشقانه است .با بازکاو چکیده کاملچکیده شمس الدین بن محمد نزاری قهستانی از شاعران و منظومه سرایان قرن هشتم به شمار می رود پژوهش حاضر به معرفی کوتاهی اززندگی و آثار او پرداخته است ، سپس منظومه غنایی ازهر و مزهر را معرفی می کند ودر پی رسیدن به نکات اخلاقی و قرآنی نهفته در این منظومه عاشقانه است .با بازکاوی در این منظومه به شواهد شعری بر اساس مفاهیم قرآنی و اخلاقی می رسد و با استخراج ابیات به موضوع بندی آن پرداخته است وبه صورت نمودار بسامد هرکدام ازمفاهیم اخلاقی تعلیمی ،قرآنی را مشخص کرده است وی در این منظومه به مفاهیمی همچون بی اعتباری دنیا ،دوری از غرور وبخشش ،صبر و کوشش ودوری از بیداد، راز داری و...بر می خورد .. بیشتر آموزهای اخلاقی –تعلیمی وی جنبه دینی، اعتقادی داشته وجزو اخلاق بندگی به شمار می آیند وی از اخلاق اجتماعی سخن گفته ودراین منظومه غنایی توانسته است در قالب داستان نکات ارزشمند اخلاقی قرآنی را بگنجاند ودر رسالت شعری خویش جاودان بماند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحول مفهوم عشق و محبت در عرفان اسلامی
تورج امیریشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402تحول مفهوم عشق و محبت در اندیشه عارفان مسلمانسخن عشق به آموزه‌های اساطیری و ادیان می‌رسد ، و تنها ضیافت عشق بود که فلاسفه را گردهم آورد.عارفان مسلمان با بهره‌گیری از آموزه‌های الهی- انسانی و تجربه عشق لطائف حکمی و نکات معرفتی و ادبی مهمی در باره محبت و اسرار آن بیان نمو چکیده کاملتحول مفهوم عشق و محبت در اندیشه عارفان مسلمانسخن عشق به آموزه‌های اساطیری و ادیان می‌رسد ، و تنها ضیافت عشق بود که فلاسفه را گردهم آورد.عارفان مسلمان با بهره‌گیری از آموزه‌های الهی- انسانی و تجربه عشق لطائف حکمی و نکات معرفتی و ادبی مهمی در باره محبت و اسرار آن بیان نمودند. در اندیشه عرفا میل ،موافقت و ایثار از مؤلفه‌های سلوک عارفانه می-تواند به محبت و عشق بیانجامد. هرعشقی با معرفت توأم است خواه قبل و یا بعد آن ، با وجود ممنوعیت عشق و بیان ناپذیری و مشکلات آن اما به دلیل جاذبه ذاتی ،معرفتی ، وراز وار بودنش در اشعار و رسائل عرفا تجلی نمود.در این سیر تکاملی محبت توأم با زهد با معرفت آمیخته به تدریج جای خود را به آموزه‌های معرفتی عاشقانه داد، ، با آنکه صوفیان عهد اول هم به راز و رمز عشق آشنا اما در دوره متأخر این آموزه‌ها عرصه و مجال بیان یافت وبه اوج قله اندیشه‌های عارفان تبدیل و پارادایم جدید و ماندگار وحدت وجود درعرفان و تصوف شکل گرفت . در این جستاربا روایت ریشه‌ها ، سیر و تحول مفهوم محبت و عشق در ارتباط با معرفت در عرفان اسلامی مورد بررسی تطبیقی و تحلیلی قرار گرفته است. کلیدواژه‌ها: محبت، عشق ، معرفت، عارفان،وحدت وجود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی و مقایسه عشق ابلیس و انسان به معبودحقیقی(با تکیه بر آثار عرفانی از جمله: الهی نامه عطار و تمهیدات عین القضات همدانی)
مهدی نصرتی(نویسنده مسئول) شیرین بقاییشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402عشق نوعی تعادل زاینده است، تعادلی که باید ایجاد شود و تحت مراقبت قرار گیرد. عشق رنج و لذّت توأمان را به جوینده و سالک راه خود می‌دهد و تجربه‌ای از وحدت و یگانگی در میان تضادهاست. تضادی که گاه شیرین‌تر از عسل و گاه تلخ‌تر از زهر است؛ با همه این توصیفات، عاشق آن را برای ر چکیده کاملعشق نوعی تعادل زاینده است، تعادلی که باید ایجاد شود و تحت مراقبت قرار گیرد. عشق رنج و لذّت توأمان را به جوینده و سالک راه خود می‌دهد و تجربه‌ای از وحدت و یگانگی در میان تضادهاست. تضادی که گاه شیرین‌تر از عسل و گاه تلخ‌تر از زهر است؛ با همه این توصیفات، عاشق آن را برای رسیدن به معشوقش دوست دارد. می‌جنگد و می‌جوید، آن‌هم با تمام وجود. بر همین اساس، این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی - تحلیلی وبا ابزار کتابخانه ای به بررسی و مقایسۀ عشقِ ابلیس و انسان به معبود حقیقی بپردازد و از این میان با توجه به دو اثر ارزشمند الهی‌نامۀ شیخ عطار و تمهیدات عین‌القضات، نشان دهد؛ کدام‌یک مدافع ابلیس و عشق وی و کدام‌یک، جانبدار انسان و محبّت او نسبت به معبود، خالق و معشوق خود بوده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که برای رسیدن به‌حق، عطار و عین القضات، عشق را واجب سالک می‌دانند؛ بخصوص اگر این سالک، انسان ظلوماً جَهولا باشد یا ابلیس حاسد. همچنین هر دو عشق را وسیلۀ کمال معنوی دانسته‌اند و گاه با شدّت یا ضعف و خواسته و ناخواسته در مقایسۀ میان عشق انسان نسبت به معبود و ابلیس، تمایز قائل شده‌اند و حتی عطار بارها در الهی‌نامه به مخاطب خود این موضوع را گوشزد کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی خودسانسوری در آثار شاخص نظم و نثر دوره مغول
محمّد امین رجبی رضا صادقی شهپر شهروز جمالیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402خودسانسوری اقدامی است که طی آن نویسنده با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه و به منظور خویشتن‌داری و مصلحت‌اندیشی، در اثر خویش دست به سانسور می‎زند. خودسانسوری در واقع، انگیزه کنشی است که علت اصلی آن، درجه‌های گوناگونی از ترس است. ترس و هراس شدیدی که در عصر مغول د چکیده کاملخودسانسوری اقدامی است که طی آن نویسنده با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه و به منظور خویشتن‌داری و مصلحت‌اندیشی، در اثر خویش دست به سانسور میزند. خودسانسوری در واقع، انگیزه کنشی است که علت اصلی آن، درجه‌های گوناگونی از ترس است. ترس و هراس شدیدی که در عصر مغول در میان مردم وجود داشت، سبب شد نویسندگان و شاعران، در خلق آثار خود، این شیوه را در پیش گیرند و به روش‌های گوناگون خودسانسوری کنند. در این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده، سعی بر این است که پدیده خودسانسوری در آثار شاخص منظوم و منثوم دورۀ مغول با تأکید بر نفثه‌المصدور، تاریخ جهانگشای جوینی، کلیات سعدی و دیوان حافظ بررسی شود تا علل خودسانسوری در این دوره و شیوه های مورد استفادۀ خالقان این آثار در خودسانسوری، مشخّص گردد. حاصل پژوهش بیانگر این است که خودسانسوری یکی از شیوه‌‌های غیرمستقیم در انتقاد از اوضاع جامعه عصر مغول است. نویسندگان و شاعران در بیشتر موارد در پوشش‌های پنهانکارانه به بیان مسائل سیاسی و اجتماعی عصر خود پرداختند و این کار را با در پیش گرفتن تصنع و پیچیده‌گویی، ابهام‌گویی و ادبیات سمبلیک (به کار بردن استعاره، تمثیل، نماد و کنایه) انجام دادند. همچنین شیوه رندی و تغییر ابیات از دیگر شیوه‌‌های خودسانسوری است که تنها در دیوان حافظ شیرازی دیده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل جنبه های شخصی تپردازی پسران فریدون با توجه به نظریات آدلر
معصومه محمدنژاد یدالله طالشیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402ادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش با دیگر رشته‌های علوم انسانی از جمله روان‌شناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بین‌رشته‌ای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونه‌ای تصویر‌پردازی کرده که ب چکیده کاملادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش با دیگر رشته‌های علوم انسانی از جمله روان‌شناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بین‌رشته‌ای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونه‌ای تصویر‌پردازی کرده که با تحلیلهای روان‌شناختی می‌توان به لایه‌های پنهان روانی و شخصیتی ایشان دست یافت. این امر حاکی از نگاه دقیق شاعر به روان آدمی است. از جمله این شخصیتها می‌توان به پسران فریدون اشاره کرد که فردوسی به ارائة نشانه‌ها، توصیف رفتارها و علل انگیزشی آنان میپردازد. سؤال اصلی تحقیق این است که چه عواملی در شکل گیری عقدۀ حقارت در شخصیت سلم و تور نقش داشته اند؟ تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی شخصیّت سلم و تور در شاهنامه را از دیدگاه نظریّۀ عقدۀ حقارت آدلر، مورد بررسی قرار می دهد. در میان شخصیتهای داستان فریدون، تور و سلم ضد قهرمان هستند که در این مقاله علّت روان‌شناختی رفتار آنان در عقدة حقارت فرض شده است. بنابر گزارش فردوسی می‌توان علل پیدایش اختلال روانی را در تور و سلم نسبت به ایرج در این موارد دانست: ناخرسندی از بهرة خویش، دلگیری از پدر، تبعید از محل تولد و موطن و آوازة ایرج در میان سپاهیان. همچنین برخی از ویژگیهای رفتاری در تور و سلم هست که منجر به برادرکشی می‌شود: در بند آز و طمع بودن یا زیاده خواهی، خشم، نفرت، رشک و حسادت، تکبّر، هراس و... . با بررسی این توصیفها و نشانه ها و مقایسة آنها، می توان نتیجه گرفت اختلال روانی تور و سلم منجر به قتل ایرج می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی و تحلیل آیین های سماع کردن، خلوت گزینی و خرقه پوشی در مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه از عزالدین کاشانی با رویکرد به اصل فایده گرایی
سیدمحمد ساعدی مسعود خردمندپور عبداله مقامیان زاده امیر محمد اردشیر زادهشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402تصوف اسلامی دارای مناسک متنوعی است که برای رساندن آدمی به سعادت حقیقی در نظر گرفته شده‌اند. بنابراین، در یک نگاه کلی همۀ این مناسک دارای فواید معنوی و شناختی عمده‌ای هستند. عزالدین کاشانی در کتاب مصباح‌الهدایه به شماری از مناسک عرفانی و ابعاد سودرسانی آن پرداخته که از ا چکیده کاملتصوف اسلامی دارای مناسک متنوعی است که برای رساندن آدمی به سعادت حقیقی در نظر گرفته شده‌اند. بنابراین، در یک نگاه کلی همۀ این مناسک دارای فواید معنوی و شناختی عمده‌ای هستند. عزالدین کاشانی در کتاب مصباح‌الهدایه به شماری از مناسک عرفانی و ابعاد سودرسانی آن پرداخته که از این بین، سماع، خلوت‌گزینی و خرقه‌پوشی برجسته‌تر به نظر می‌رسند. به این اعتبار، در پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی- تحلیلی، اعمال صوفیانۀ مذکور از دید اصل فایده‌گرایی بررسی و کاویده می‌شود. دلیل گزینش نظریۀ فایده‌گرایی، ظرفیت‌های آن برای رسیدن به تحلیل نوآورانه از آراء کاشانی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که کاشانی همچون فایده‌گرایان به نتیجه‌ای که از انجام یک عمل به دست می‌آید تأکید دارد و صرفاً خود عمل را خوب یا بد نمی‌داند. همچنین، فواید سماع عبارت است از: تأمین بخشی از نیازهای روحی سالک؛ رفع سآمت روحی و جسمی سالک؛ صیقل وجود آدمی؛ ایجاد محبت در دل سالک؛ آشکار کنندۀ اسرار الهی؛ برقراری ارتباط سالک با عالم لاهوت؛ تقویت ثبات و تمرکز روحی در سالک. فواید اصلی خلوت‌گزینی عبارت است از: بهره‌مندی و آگاهی از علوم الهی و معنوی؛ حفظ دین سالک؛ دور ماندن سالک از خطرات درونی و بیرونی؛ مهار کردن نفس اماره و جهت دادن به آن؛ ارتباط-گیری سالک با خداوند؛ بی‌توجهی به دنیا و مافیها؛ مصاحبت با خداوند و پیامبر. فواید خرقه‌پوشی نیز شامل این موارد است: ایجاد دگرگونی‌های مطلوب در عادت‌های سالک؛ رسیدن به تحولات ژرف درونی از دریچۀ تغییرات بیرونی و ظاهری. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - ارزیابی تفسیر جلوه های تجلی در حکمت مزدیسنا و عرفان نظری
سعید محمدی کیش فرح نیازکارشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402عرفان نظری اساسا بر پایه های تفکر و شناخت بنا شده است، در این رویکرد معرفتی، سالکین سیر الی الله، با نفی وجود از کثرات عالم، آن ها را مظاهر اسماء و صفات و تجلی وجود حق دانستند. اما به نظر می رسد بینش وحدت وجود در تجلی اعیان، پیش از آرای عرفان نظری، در ایران اوستایی نیز چکیده کاملعرفان نظری اساسا بر پایه های تفکر و شناخت بنا شده است، در این رویکرد معرفتی، سالکین سیر الی الله، با نفی وجود از کثرات عالم، آن ها را مظاهر اسماء و صفات و تجلی وجود حق دانستند. اما به نظر می رسد بینش وحدت وجود در تجلی اعیان، پیش از آرای عرفان نظری، در ایران اوستایی نیز وجود داشته است، که نشانی از دیرینگی مفاهیم عرفانی در ایران باستان دارد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل مشابهت های مفهوم تجلی در این دو بینش عرفانی و حکمی است که به شیوة توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار می گیرد. بر این اساس پرسش اصلی تحقیق آن است که تفسیر تجلی صور علمیه الهی در عالم وجود چه شباهت هایی با سیر نزول فَرَوَشی های زرتشتی از جهان مینوی به عالم خلقت دارد؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که دیرینگی تجلی علم خداوند در حقایق موجودات عالم امکان در ایران اوستایی نیز مشاهده می شود. همچنان که در مزدیسنا صور معنوی که در ابدان بشر ساکن است، از مرکز حقیقت صادر گردیده و با نام امشاسپندان فروهری شناخته می شوند؛ در عرفان نظری نیز صورت معنوی تعینات هستی اعیان ثابته نام دارند که در مظاهر عالم متجلی هستند و اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻈﻬﺮ ﺗﺠﻠﻲ ذات ﺣﻖ اﺳﺖ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - خوانش اسطوره شناختی شعر «باد ما را خواهد بُرد» از دیدگاه نورتروپ فرای
سیدرضا ابراهیمیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402نورتروپ فرای در کتاب کالبد‌شکافی نقد استدلال می کند که تمام گونه های ادبی از اسطوره سرچشمه می گیرند؛ به‌خصوص اسطورۀ زندگی قهرمان و دوره های زندگی او که فرای آنرا با فصول سال تبین می نماید. از نظر فرای فصول سال بازنمون میتوسها سا کهن الگوهایی است که بیانگر کمدی، تراژد چکیده کاملنورتروپ فرای در کتاب کالبد‌شکافی نقد استدلال می کند که تمام گونه های ادبی از اسطوره سرچشمه می گیرند؛ به‌خصوص اسطورۀ زندگی قهرمان و دوره های زندگی او که فرای آنرا با فصول سال تبین می نماید. از نظر فرای فصول سال بازنمون میتوسها سا کهن الگوهایی است که بیانگر کمدی، تراژدی، رمانس و هزل است. منتقدان مجموعه تولدى دیگر فروغ فرخزاد را تجلى دوره تکامل فکرى و شعرى وی مى دانند که با فاصله زیادی از اشعار نخستین او؛ عمق نگاه و اندیشه ای ژرف به جهان هستی پیدا می کند. یکی از اشعار شایان توجه در مجموعه تولدى دیگر شعر باد ما را خواهد بُرد است. این تحقیق سعی دارد با استفاده از خوانش کهن الگویی و به ویژه آرای نورتورپ فرای، تحول در بینش و اندیشه ای که شعر ارایه می کند را در کهن الگوهایی جستجو کند که با مفاهیمی از فصول سال بیان شده اند. یافته ها نشان می دهد سوژه شعر با عبور از میتوس عاشقانه و رمانس زندگی خود و ورود به ساحت میتوس زمستان به درک و آگاهی و تجربیاتی جدید دست می یابد و به بیانی متفکرانه از مفهوم عشق می سد. این تحول را می توان در تحول مفهوم عشق یافت که از مفهومی جسمانی، گذرا و همراه با ویرانی و سرما، به ساحتی آسمانی و جاودانه گذر می کند که آرامش بخش، گرم و حیاتبخش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - بررسی تطبیقی رویکرد اقلیم شناسی دررمان «مرگ عزیز بیعار»و«اهل غرق»منیرو روانی پور
رقیه صدراییشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402گستره ادبیات تطبیقی که به تحلیل ساختار ادبی میان ملل مختلف پرداخته و تعاملات ادبی یک کشوررادربرابرکشوردیگر را تجزیه ودربررسی خود به نقطه نظرات مشابه و اختلافات آنها اشاره می کند.هر پژوهشگری به دلیل وابستگی و علاقه ذاتی به منطقه جغرافیایی، به شکل ناخود آگاه در آثار ی که چکیده کاملگستره ادبیات تطبیقی که به تحلیل ساختار ادبی میان ملل مختلف پرداخته و تعاملات ادبی یک کشوررادربرابرکشوردیگر را تجزیه ودربررسی خود به نقطه نظرات مشابه و اختلافات آنها اشاره می کند.هر پژوهشگری به دلیل وابستگی و علاقه ذاتی به منطقه جغرافیایی، به شکل ناخود آگاه در آثار ی که به رشته تحریردرمی آورد،واکنش های مشابهی با هم کیشان خودبروزمی دهد. این تحقیق با روش تحلیلی-توصیفی به شکل گیری و همانندی تطبیقی اقلیم و ساختار آن در دو رمان اهل غرق اثر منیرو روانی‌پور و مرگ عزیز بیعار اثر لطیفه تکین پرداخته و نگرش فرهنگ روستایی دراین دو رمان را مورد تحلیل و بررسی قرارداده است، داده های پژوهش نشان دادکه این دورمان درعناصرداستان،پیرنگ آب و هوا،معماری..دارای تفاوت هایی هستنداما وجه شباهت این دو اثر نیز مطمح نظر واقع شده است. در هر دو رمان مرگ داستان در یک روستا اتفاق می افتد که مردمش سنتی و به دور از جامعه مدرن زندگی می کنند و دارای فضایی خارق عادت و همراه با جادو و پریان است و در پایان هر دو رمان قهرمان داستان می میرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - بررسی تطبیقی مردم¬شناسی فرهنگی در منظومه «مهر و وفا»، در ادب کلاسیک فارسی و عامیانه کُردی
ابراهیم رحیمی زنگنه ندا یانسشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402بدیهی است که منظومه¬های غنایی شعر فارسی در نوع خود بیش¬ترین الگوهای فرهنگی و نشانه¬های تمدن را بازنمایی می¬کنند. بررسی این داستان¬ها از دیدگاه مردم¬شناسی فرهنگی (که پایه¬های اصلی آن فرهنگ عامه است)، نگرشی نو به آن¬هاست و پژوهشگران را با دو گزینه آشنا می¬سازد: یکی بررسی چکیده کاملبدیهی است که منظومه¬های غنایی شعر فارسی در نوع خود بیش¬ترین الگوهای فرهنگی و نشانه¬های تمدن را بازنمایی می¬کنند. بررسی این داستان¬ها از دیدگاه مردم¬شناسی فرهنگی (که پایه¬های اصلی آن فرهنگ عامه است)، نگرشی نو به آن¬هاست و پژوهشگران را با دو گزینه آشنا می¬سازد: یکی بررسی فرهنگ مردم در محتوای داستان¬ها و دیگر تأثیرگذاری فرهنگی راوی است با توجه به فرهنگی که در آن پرورده شده است و این در تمامی داستان¬هایی که راویان مختلف دارند، صدق می¬کند. در این پژوهش که دانستنی¬های مختلف ادبی و فرهنگی نهفته در ادب عامه کُردی «بیت» در مقابل با منظومه¬های ادب کلاسیک فارسی مقایسه و بررسی شود، به¬ویژه آن¬جا که ساختار و محتوای این آثار با اصول داستان¬سرایی مطابقت داشته باشد، می¬تواند در بخش مطالعات مردم¬شناسی فرهنگی کار ارزنده¬ای باشد. این پژوهش به توصیف و تحلیل مولفه¬های فرهنگی از دیدگاه مردم¬شناسی در منظومه «مهر و وفا» در ادب کلاسیک فارسی و ادب عامیانه کُردی به روایت مام احمد لطفی پرداخته است. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته¬ها حاکی از آن است بیشتر مولفه¬های مردم¬شناسی در این منظومه نمود پیدا کرده است و میزان شباهت¬ها نسبت به تفاوت¬ها بیشتر است و این نشان¬دهنده بینامتنیّت بین منظومه فارسی و کُردی است. دیگر آن¬که روایت¬های کُردی داستان، هرچند در کلیّات، مضمون و مفهوم، مطابق با روایت¬های فارسی هم نام مذکور است، اما هم در قالب و فرم و هم در محتوا به ویژه تغییرات و تحولات فرهنگ عرفانی، حماسی و غنایی در دوره¬های گوناگون است. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مقایسة تطبیقی شاهنامة فردوسی با سیاست نامه خواجه نظام الملک، در زمینه دادخواهی
محمدرضا ابراهیمی مسعود سرحدی رقیه ابراهیمی زادشماره 50 , دوره 14 , بهار 1401اصلی ترین رهاورد تحلیل در ادبیّات تطبیقی میان دو اثر وجود یک ایده با زوایای مختلف و مشترک، علی رغم تفاوت های زمانی،مکانی و فرهنگی است.تحلیل اندیشة زروانی و اسلامی حکیم نامدار طوس، به عنوان یک حماسه پرداز جامع الاطراف و تطبیق دیدگاه او، با دانشمند و سیاستمدار مسلمان خواج چکیده کاملاصلی ترین رهاورد تحلیل در ادبیّات تطبیقی میان دو اثر وجود یک ایده با زوایای مختلف و مشترک، علی رغم تفاوت های زمانی،مکانی و فرهنگی است.تحلیل اندیشة زروانی و اسلامی حکیم نامدار طوس، به عنوان یک حماسه پرداز جامع الاطراف و تطبیق دیدگاه او، با دانشمند و سیاستمدار مسلمان خواجه نظام الملک طوسی در زمینه دادخواهی و روشن کردن زوایا و خفایای اندیشۀ این دو بزرگ، حائز اهمّیّت فراوان است. نظر به اینکه، شاهنامه فردوسی، بیانگر آرمان گرایی و باور یک ملت در زمینۀ دادخواهی و عدالت است، در تطبیق این اثر با سیاست نامۀ خواجه نظام الملک، می توان گفت رهیافت و راهبرد این دو چهرۀ نامدار ادب فارسی، در آثار مذکور، دعوت مستبدّین و زورمداران روزگار به دادخواهی بوده است. مبحث دادخواهی در شاهنامه فردوسی، به عنوان یکی از اصلی تیرین و محوری ترین مباحث و در سیاست نامه به طور خلاصه تر و به اجمال بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی تطبیقی ویژگیهای اقلیمی در داستان‌های صادق چوبک و شیرزاد حسن
سلما ساعدی مسعود معتمدی (نویسنده مسئول) شهروز جمالیشماره 50 , دوره 14 , بهار 1401ادبیات تطبیقی شاخه‌ای از نقد ادبی است که به سنجش و بررسی محتوایی و ساختارییِ میان آثار، عناصر، گونه‌های ادبی، سبک‌ها، دوره-ها و شخصیتهای ادبی در یک زبان یا زبان‌های مختلف میپردازد. در این راستا ادبیات تطبیقی در هر دوره‌ای افزون بر رویکردهای ساختاری، به مثابة آیینه‌ای چکیده کاملادبیات تطبیقی شاخه‌ای از نقد ادبی است که به سنجش و بررسی محتوایی و ساختارییِ میان آثار، عناصر، گونه‌های ادبی، سبک‌ها، دوره-ها و شخصیتهای ادبی در یک زبان یا زبان‌های مختلف میپردازد. در این راستا ادبیات تطبیقی در هر دوره‌ای افزون بر رویکردهای ساختاری، به مثابة آیینه‌ای است که جلوه‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را منعکس می‌کند. در این میان، ادبیات فارسی و ادبیات کُردی در عرصه ادبیات تطبیقی، همواره شاهد شباهت‌هایی با هم بوده‌اند. در زمینۀ ادبیات داستانی، در ایران و کُردستان عراق، نویسندگانی چون صادق چوبک و شیرزاد حسن، هر دو از سرآمد نویسندگان و رمان‌نویسان صاحب سبک و تأثیرگذار در ادبیات معاصر به شمار می‌آیند و در این زمینه، آثار ماندگاری بر جای نهاده‌اند. با توجّه به اینکه صادق چوبک و شیرزاد حسن با دیدگاه‌های مشابه به طرح مسائل و مشکلات زادگاه و اقلیم خویش پرداخته‌اند، دو اثر سنگ صبور و تنگسیر از صادق چوبک، با دو اثر زنی بر فراز مناره و ناتور درّه از شیرزاد حسن که از معروف‌ترین آثار هر یک از دو نویسنده محسوب می‌شوند، برای بررسی و مقایسه، انتخاب شده‌اند. در پژوهش حاضر سعی بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی شاخصه‌های ادبیات اقلیمی، همچون مسائل جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی در چهار رمان مذکور بررسی شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخصۀ فرهنگ و جغرافیا از بسامد بالاتری در آثار منتخب برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی اندیشه‌های کلامی ابوالقاسم قشیری
جمال احمدیشماره 5 , دوره 2 , زمستان 1389ابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از ت چکیده کاملابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از توانمندی زایدالوصفی برخوردار بوده است. یکی از دغدغه های قشیری بر اساس آنچه که از منابع مختلف گزارش شده، اندیشه های کلامی است. به نظر می رسد باورهای کلامی قشیری در بازخوانی اندیشه های او، همخوانی و تطابق بیشتری با کلام اشعری داشته باشد. این مسأله را می توان در آثار او به وضوح مشاهده کرد. در رساله ی قشیریه، تفسیر لطایف الاشارات، نامه ی شکایت اهل سنت و قصیدة الصوفیهآشکارا منظومه ی فکری قشیری آمده است. نگارنده در این مقاله که به روش کتابخانه ای صورت گرفته در پی آن است تا با مراجعه به آثار مذکور هر چه بیشتر به اندیشه های قشیری وضوح ببخشد. نتیجه ای ک از مقاله گرفته می شود حاکی از آن است که آراء قشیری بجز مسأله ی صفات خبریه و راه شناخت خداوند همان آراء ابوالحسن اشعری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی تطبیقی رویکرد اقلیم شناسی دررمان «مرگ عزیز بیعار»و«اهل غرق»منیرو روانی پور
رقیه صدراییشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402گستره ادبیات تطبیقی که به تحلیل ساختار ادبی میان ملل مختلف پرداخته و تعاملات ادبی یک کشوررادربرابرکشوردیگر را تجزیه ودربررسی خود به نقطه نظرات مشابه و اختلافات آنها اشاره می کند.هر پژوهشگری به دلیل وابستگی و علاقه ذاتی به منطقه جغرافیایی، به شکل ناخود آگاه در آثار ی که چکیده کاملگستره ادبیات تطبیقی که به تحلیل ساختار ادبی میان ملل مختلف پرداخته و تعاملات ادبی یک کشوررادربرابرکشوردیگر را تجزیه ودربررسی خود به نقطه نظرات مشابه و اختلافات آنها اشاره می کند.هر پژوهشگری به دلیل وابستگی و علاقه ذاتی به منطقه جغرافیایی، به شکل ناخود آگاه در آثار ی که به رشته تحریردرمی آورد،واکنش های مشابهی با هم کیشان خودبروزمی دهد. این تحقیق با روش تحلیلی-توصیفی به شکل گیری و همانندی تطبیقی اقلیم و ساختار آن در دو رمان اهل غرق اثر منیرو روانی‌پور و مرگ عزیز بیعار اثر لطیفه تکین پرداخته و نگرش فرهنگ روستایی دراین دو رمان را مورد تحلیل و بررسی قرارداده است، داده های پژوهش نشان دادکه این دورمان درعناصرداستان،پیرنگ آب و هوا،معماری..دارای تفاوت هایی هستنداما وجه شباهت این دو اثر نیز مطمح نظر واقع شده است. در هر دو رمان مرگ داستان در یک روستا اتفاق می افتد که مردمش سنتی و به دور از جامعه مدرن زندگی می کنند و دارای فضایی خارق عادت و همراه با جادو و پریان است و در پایان هر دو رمان قهرمان داستان می میرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی سبک‌شناسانه مثنوی «عقاب» خانلری از منظر ویژگیهای زبانی، ادبی و فکری
نفیسه نیکخواهشماره 27 , دوره 8 , تابستان 1395پرویز ناتل خانلری از چهره‌های برجسته فرهنگ و ادب فارسی در دوران معاصر است. برگزیده‌ترین مجموعه شعری خانلری ماه در مرداب است و مشهورترین شعر او که در سال 1318 سرود شعری است با عنوان "عقاب" که عبارت است از برداشتی نو از روایتی کهن در قالب مثنوی. این شعر دارای ویژگیهای بل چکیده کاملپرویز ناتل خانلری از چهره‌های برجسته فرهنگ و ادب فارسی در دوران معاصر است. برگزیده‌ترین مجموعه شعری خانلری ماه در مرداب است و مشهورترین شعر او که در سال 1318 سرود شعری است با عنوان "عقاب" که عبارت است از برداشتی نو از روایتی کهن در قالب مثنوی. این شعر دارای ویژگیهای بلاغی و زبانی و شخصیت‌پردازی منحصر به فردی است که آن را از دیگر اشعار وی متمایز کرده است. علاوه براین جوّ فکری حاکم بر این اثر در بیان نیروهایی است که همواره در درون خانلری با هم در کشاکش بوده و گاهی یکی بر دیگری رجحان می‌یافت اما وی هرگز نتوانست درستی و انسانیت را مطرود کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تحول مفهوم عشق و محبت در عرفان اسلامی
تورج امیریشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402تحول مفهوم عشق و محبت در اندیشه عارفان مسلمانسخن عشق به آموزه‌های اساطیری و ادیان می‌رسد ، و تنها ضیافت عشق بود که فلاسفه را گردهم آورد.عارفان مسلمان با بهره‌گیری از آموزه‌های الهی- انسانی و تجربه عشق لطائف حکمی و نکات معرفتی و ادبی مهمی در باره محبت و اسرار آن بیان نمو چکیده کاملتحول مفهوم عشق و محبت در اندیشه عارفان مسلمانسخن عشق به آموزه‌های اساطیری و ادیان می‌رسد ، و تنها ضیافت عشق بود که فلاسفه را گردهم آورد.عارفان مسلمان با بهره‌گیری از آموزه‌های الهی- انسانی و تجربه عشق لطائف حکمی و نکات معرفتی و ادبی مهمی در باره محبت و اسرار آن بیان نمودند. در اندیشه عرفا میل ،موافقت و ایثار از مؤلفه‌های سلوک عارفانه می-تواند به محبت و عشق بیانجامد. هرعشقی با معرفت توأم است خواه قبل و یا بعد آن ، با وجود ممنوعیت عشق و بیان ناپذیری و مشکلات آن اما به دلیل جاذبه ذاتی ،معرفتی ، وراز وار بودنش در اشعار و رسائل عرفا تجلی نمود.در این سیر تکاملی محبت توأم با زهد با معرفت آمیخته به تدریج جای خود را به آموزه‌های معرفتی عاشقانه داد، ، با آنکه صوفیان عهد اول هم به راز و رمز عشق آشنا اما در دوره متأخر این آموزه‌ها عرصه و مجال بیان یافت وبه اوج قله اندیشه‌های عارفان تبدیل و پارادایم جدید و ماندگار وحدت وجود درعرفان و تصوف شکل گرفت . در این جستاربا روایت ریشه‌ها ، سیر و تحول مفهوم محبت و عشق در ارتباط با معرفت در عرفان اسلامی مورد بررسی تطبیقی و تحلیلی قرار گرفته است. کلیدواژه‌ها: محبت، عشق ، معرفت، عارفان،وحدت وجود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحلیل جنبه های شخصی تپردازی پسران فریدون با توجه به نظریات آدلر
معصومه محمدنژاد یدالله طالشیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402ادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش با دیگر رشته‌های علوم انسانی از جمله روان‌شناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بین‌رشته‌ای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونه‌ای تصویر‌پردازی کرده که ب چکیده کاملادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش با دیگر رشته‌های علوم انسانی از جمله روان‌شناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بین‌رشته‌ای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونه‌ای تصویر‌پردازی کرده که با تحلیلهای روان‌شناختی می‌توان به لایه‌های پنهان روانی و شخصیتی ایشان دست یافت. این امر حاکی از نگاه دقیق شاعر به روان آدمی است. از جمله این شخصیتها می‌توان به پسران فریدون اشاره کرد که فردوسی به ارائة نشانه‌ها، توصیف رفتارها و علل انگیزشی آنان میپردازد. سؤال اصلی تحقیق این است که چه عواملی در شکل گیری عقدۀ حقارت در شخصیت سلم و تور نقش داشته اند؟ تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی شخصیّت سلم و تور در شاهنامه را از دیدگاه نظریّۀ عقدۀ حقارت آدلر، مورد بررسی قرار می دهد. در میان شخصیتهای داستان فریدون، تور و سلم ضد قهرمان هستند که در این مقاله علّت روان‌شناختی رفتار آنان در عقدة حقارت فرض شده است. بنابر گزارش فردوسی می‌توان علل پیدایش اختلال روانی را در تور و سلم نسبت به ایرج در این موارد دانست: ناخرسندی از بهرة خویش، دلگیری از پدر، تبعید از محل تولد و موطن و آوازة ایرج در میان سپاهیان. همچنین برخی از ویژگیهای رفتاری در تور و سلم هست که منجر به برادرکشی می‌شود: در بند آز و طمع بودن یا زیاده خواهی، خشم، نفرت، رشک و حسادت، تکبّر، هراس و... . با بررسی این توصیفها و نشانه ها و مقایسة آنها، می توان نتیجه گرفت اختلال روانی تور و سلم منجر به قتل ایرج می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - عشق به وطن در شعر پایداری پارسی
مسعود باوان پوری نرگس لرستانی الهام ابراهیمی حدیثه متولیشماره 37 , دوره 10 , زمستان 1397شعر یکی از جایگاه‌های بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان می‌کند. شاعران در دوره‌های مختلف تاریخ بشر، دردها و سختی‌های ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهره‌ی واقعی استعمارگران و مستبدان بوده‌اند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکوم چکیده کاملشعر یکی از جایگاه‌های بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان می‌کند. شاعران در دوره‌های مختلف تاریخ بشر، دردها و سختی‌های ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهره‌ی واقعی استعمارگران و مستبدان بوده‌اند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکومت‌های خارجی و نیز بیگانگان به کشور ایران زمینه‌ساز شکل‌گیری ادبیات پایداری در آن گشت. در دوران مشروطه شاهد حضور بیگانگان و در رأس آنها روسیه و انگلیس در ایران هستیم که شاعران توانمندی مانند فرخی یزدی و نسیم شمال اعتراض خویش را به این امر بیان کرده‌اند. در زمان حکومت ستمشاهی پهلوی و نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با آغاز جنگ تحمیلی و تجاوز عراق به ایران، شاعرانی مانند سپیده کاشانی و طاهره صفارزاده دوشادوش ملّت به مبارزه با آنها پرداخته‌اند. مقاله حاضر کوشیده است با بررسی اشعار این شاعران میزان علاقه آنها به وطن و نیز لوازمی که برای دفاع از آن را به کار برده‌اند را تبیین و تحلیل کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی عنصر روایت در منظومه «ناظر و منظور» وحشی بافقی براساس نظریه تزوتان تودوروف
سیده زهرا علوی شراره الهامی رضا برزویی بدریه قوامیشماره 56 , دوره 15 , پاییز 1402پژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. چکیده کاملپژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. از جمله دریافتن گزاره و پی رفت و هم چنین بررسی پیرنگ، راوی و زوایای سیر خطی داستان. البته غیر از موارد ذکر شده فکر و اندیشه محتوای اثر نیز بررسی می شود. بنابراین با توجه به پیدایش مکاتب نقد ادبی که باب تازه ای در پژوهشهای زبان فارسی گشوده است و هم چنین جایگاه منظومه های عاشقانه فارسی به عنوان آثار برجسته از آغاز پیدایش تاکنون، حامل بسیاری از ویژگیهای این زبان و ادبیات بوده اند و بررسی آنها از جنبه روایی قابل تأمّل است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به استخراج جنبه های روایی در این اثر پرداخته است. وجود هشت پی رفت وگزاره که گاه در بین آنها تعادل و عدم تعادل دیده می شود و اینکه پی رفت ها به تعادل نهایی نمی رسند، جنبه های علیت و علیت سازی برای ادامه روایت، شیوه پردازش شخصیت ها با توجه به دو عنصر عاشق و معشوق و موانع موجود برای رسیدن آنها به هم و موادگزاره ساز در روایت و... از یافته های این پژوهش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تحلیل روان‌شناختی داستان سیمرغ از منطق‌الطیر عطار نیشابوری براساس نظریه آبراهام مازلو
گل نیا ساعد فاتح سهرابیشماره 40 , دوره 11 , پاییز 1398بررسی ادبیات عرفانی فرهنگ‌مان و تطبیق آن با نظریات نوین روان شناسی از موضوعات جالبی است که اخیراً بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این موضوعات شباهت عرفان و مراحل آن با نظریه‌های روان شناسان انسان‌گرا است. از این روی هدف این مقاله بررسی داستان سیمرغ از منطق الطیر چکیده کاملبررسی ادبیات عرفانی فرهنگ‌مان و تطبیق آن با نظریات نوین روان شناسی از موضوعات جالبی است که اخیراً بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این موضوعات شباهت عرفان و مراحل آن با نظریه‌های روان شناسان انسان‌گرا است. از این روی هدف این مقاله بررسی داستان سیمرغ از منطق الطیر عطار نیشابوری به عنوان یکی از نمونه‌های ادبیات عرفانی با نظریه سلسله مراتب نیازهای آبراهام مازلو است. سلسله مراتب نیازهای مازلو به ترتیب شامل پنج نیاز فیزیولوژیک، نیاز به ایمنی، نیاز به محبت و تعلق‌پذیری، نیاز به احترام و نیاز به خودشکوفایی می‌شود. روش مطالعه به صورت تحلیل مفهومی و معنای مکالمات موجود بر اساس نظریه ذکر شده، است. بنابراین مجموعه استدلال‌های موجود در داستان تمثیلی سیمرغ با مراحل نیازهای مازلو تطبیق یافته و به‌صورت مفهومی و محتوایی مورد بررسی قرار گرفتند. از نتایج تطبیق‌های به عمل آمده می‌توان نتیجه گرفت که استدلال‌های تمثیلی پرندگان در هر طبقه به تدریج و با پیشروی در طی داستان با نیازهای مطرح شده در نظریه مازلو تاحدودی همخوانی دارند. علاوه براین به موازات پیش رفتن در داستان نیازهای سطح بالاتری مطرح شده است. اگرچه محتوا متفاوت است اما فرایندها مشابه به نظر می‌آیند. علاوه بر کلیات، موارد متعددی از جزئیات آنها نیز با همدیگر همخوانی دارند. بنایراین می‌توان گفت که نظریه مازلو می‌تواند قالب مفهومی مناسبی برای درک داستان سیمرغ در نظر گرفت. پرونده مقاله
