مطالعه و تحلیل گفتمان اعتراضی شعر معاصر به ویژه با تکیه بر شعر شاعرانی چون احمد شاملو و سیاوش کسرایی حاکی از وحدت نظام مفهومی و مضمونی اشعار، تعهد نسبت به مردم، جامعه و کاربرد مشترک شعر در مسیر برافراشتنندای مردم. در تحقیق حاضر تلاش بر این است تا بر اساس رویکرد توصی چکیده کامل
مطالعه و تحلیل گفتمان اعتراضی شعر معاصر به ویژه با تکیه بر شعر شاعرانی چون احمد شاملو و سیاوش کسرایی حاکی از وحدت نظام مفهومی و مضمونی اشعار، تعهد نسبت به مردم، جامعه و کاربرد مشترک شعر در مسیر برافراشتنندای مردم. در تحقیق حاضر تلاش بر این است تا بر اساس رویکرد توصیفی-تحلیلی و بر پایه الگوی تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه، ویژگیها و وجوه اعتراضی این دو شاعر معاصر مورد واکاوی قرار گیرد. شاملو بهمثابه یک شاعر نظم مستقر اجتماعی را نمیپذیرد و در تلاش برای فهم یک نظام آرمانی، هدفگذاریهای سیاسی و اجتماعیاش کم کم به یک جهانبینی بسیط فلسفی و انقلابی منتهی میشود. کسرایی اما نه همچون شاعرانی چون اخوان ثالث ناامید از تغییر و دگرگونی اجتماعی است و نه همچون شاملو، دل به گزارههای فلسفی و اجتماعی خوش میکند، بلکه او شاعری متعهد و انقلابی به تمام معنا است. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین و شناخت گفتمانهای سیاسی و اجتماعی بازتابیافته در شعر شاملو و کسرایی است. اما مهمترین عناصر قوامبخش دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه شامل مفصلبندی، هویت، تنازع و غیریتسازی، قدرت و اسطورهسازی است. بر این اساس میتوان ماحصل تحقیق را بدین گونه طبقهبندی نمود که دال مرکزی در شعر شاملو آزادی و و در شعر کسرایی مقاومت تودهوار در برابر استبداد سیاسی بود. این دو شاعر با یک رویکرد تازه به مفهوم هویت، تلاش کردند تا با الگوهای غیرمردمی عصر خویش مبارزه و شکل تازهای از غیریتسازی اجتماعی عرضه کنند. شاملو و کسرایی به عنوان دو شاعر متعهد، ضمن مخالفت با قدرت رسمی و مسلط جامعه از طریق به چالش کشیدن اسطورهسازیهای کاذب حاکمیت، تلاش نمودند تا با ارجاع به آزادیخواهان و وطندوستان ایران زمین، اسطورههای مردمی تازهای بر پایه عشق و آزادی خلق کنند.
پرونده مقاله
دوران کودکی و زبان کودکانه ارزشمند و قابل تأمل است. با توجه به اینکه شعر نوعی بازگشت به کودکی است، شاعران میکوشند تا برخی از جلوه های دوران کودکی را در شعر نمایان کنند. البته این راه تنها به عنوان یک رویکرد یا رهیافت به شعر قلمداد می شود نه اینکه تنها رویکرد ممکن به ش چکیده کامل
دوران کودکی و زبان کودکانه ارزشمند و قابل تأمل است. با توجه به اینکه شعر نوعی بازگشت به کودکی است، شاعران میکوشند تا برخی از جلوه های دوران کودکی را در شعر نمایان کنند. البته این راه تنها به عنوان یک رویکرد یا رهیافت به شعر قلمداد می شود نه اینکه تنها رویکرد ممکن به شعر باشد. دراین جستار با روش تحلیلی-توصیفی بازگشت شاعر به کودکی در شعر سهراب سپهری با استناد به برخی نقطه نظرهای پیاژه، روانشناس معروف سوئیسی که شعر نوعی بازگشت به کودکی است بررسی می شود. با توجه به اینکه هدف بررسی دیدگاه کودکانه در شعر سهراب است بر اساس نظریه رشد ژان پیاژه، پس از بیان و توضیح مراحل تحوّل شناخت کودک و شرح ویژگیهای عمدة تفکّر و رفتار او، نمونههایی از شعر سهراب سپهری که ویژگیهای تفکّر کودکانه را دارد مطرح میگردد. نتایج نشانگر آن است که جلوههای گوناگون دیدگاه کودکانه درسرودههای سهراب سپهری با جنبه های مختلف نظریه رشد پیاژه قابل انطباق است.
پرونده مقاله
مفهوم رنج با زندگی بشری درآمیخته و جزءجدایی ناپذیر جهان مادی است. هر انسانی به نوعی طعم تلخ درد و رنجی را که سرنوشت برایش مقدر کرده می چشد. شناخت چیستی رنج و معنایش در اندیشة ویکتور فرانکل، بنیان گذار نظریة معنادرمانی، و مولانا، عارف قرن هفتم، محور این پژوهش است. دکتر چکیده کامل
مفهوم رنج با زندگی بشری درآمیخته و جزءجدایی ناپذیر جهان مادی است. هر انسانی به نوعی طعم تلخ درد و رنجی را که سرنوشت برایش مقدر کرده می چشد. شناخت چیستی رنج و معنایش در اندیشة ویکتور فرانکل، بنیان گذار نظریة معنادرمانی، و مولانا، عارف قرن هفتم، محور این پژوهش است. دکتر فرانکل با تحمل رنج هایش در اردوگاه های کار اجباری نازی ها، نگرش معنادار به رنج را یکی از مبانی اساسی معنادرمانی قرار داد. او یکی از راه های معنا بخشیدن به زندگی را درک معنای رنج های گریزناپذیر می شمارد و بر این باور است که ارزش های نگرشی پذیرش و تحمل مصائب را آسان می کند. مولانا نیز عارفی است که بر ساحت روان شناسانة وجود انسان واقف است. در زندگی با رنج های بسیاری روبرو بوده و با جهان بینی وجودی و فلسفی، معانی رنج و غم مقدر را بیان می کند. به باور او هستی آمیخته با رنج های اجتناب ناپذیر است، اما با نگاهی دقیق می توان معنای باطنی رنج ها را دریافت. اگر آدمی به درک این معنا برسد، رنج ها را می پذیرد و بی تابی نمی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که هر دو اندیشمند توسعاً نگاهی یکسان به رنج دارند و محنت های انسان را دربردارندة مفاهیم و معانی می دانند، اما در آثار مولانا مؤلفه های رنجِ معنادار بیشتر است و برای معانی رنج تمثیل های متعددی بیان شده است.
پرونده مقاله
نوحه در میناب و مسقط، در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان با یکدیگر متفاوت میباشد. چنین پیداست که اشعار عاشورایی در میناب با مسقط از جنبه های گوناگونی از جمله ادبیات (زبان، گویش، لهجه) تفاوت بسزایی دارد. در میناب، اکثر مردم به زبان فارسی صحبت میکنند. بنابراین؛ اکثر اشعار چکیده کامل
نوحه در میناب و مسقط، در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان با یکدیگر متفاوت میباشد. چنین پیداست که اشعار عاشورایی در میناب با مسقط از جنبه های گوناگونی از جمله ادبیات (زبان، گویش، لهجه) تفاوت بسزایی دارد. در میناب، اکثر مردم به زبان فارسی صحبت میکنند. بنابراین؛ اکثر اشعار اینمنطقه، به زبان فارسی میباشد که گاهی با لهجه مینابی مطرح میشود.تنوع زیادی در نوحههای مینابی از نظر وزن وجود دارد. اشعار عاشورایی میناب در قالبهای مثنوی، مستزاد،ترجیع بند، قصیده،غزل، بحر طویل و ... سروده شدهاند که همین امر سبب تنوع مضامین و اوزان میشود.در مسقط، زبان رایج، عربی است. بنابراین نوحههای اینمنطقه به زبان عربی میباشد. مذهب غالب در مسقط، سنی میباشد. بنابراین؛ این مراسمات هم در سفارت ایران برگزار میشود که شیعیان این منطقه میتوانند از آن استفاده کنند. در پایان ایننتیجه حاصل میشود که اگرچه نوحه در میناب با نوحه در مسقط از نظر زبان متفاوت است اما وجوه اشتراکی مانند استفاده از آرایههای ادبی، مضمون و ... دارد. ضرورت انجام این تحقیق با توجه به جایگاه و اهمیت مراسم عاشورا در بین مسلمانان مشخص میشود.
پرونده مقاله
سیالکوتی مل وارسته، از شاعران و نویسندگان فارسیگوی شبه قاره در قرن دوازدهم هجری است. مطلع السعدین، یکی از آثار وارسته در موضوع بلاغت است. وی در این اثر، به بیان دقیق نکات مربوط پرداخته و دقّت و ریزبینیاش در نگارش مطلع السعدین، قابل توجه و حائز اهمیت است. در این اثر، و چکیده کامل
سیالکوتی مل وارسته، از شاعران و نویسندگان فارسیگوی شبه قاره در قرن دوازدهم هجری است. مطلع السعدین، یکی از آثار وارسته در موضوع بلاغت است. وی در این اثر، به بیان دقیق نکات مربوط پرداخته و دقّت و ریزبینیاش در نگارش مطلع السعدین، قابل توجه و حائز اهمیت است. در این اثر، وارسته به کتابهای بلاغی و نظر اندیشمندان معاصر و پیش از خود ارجاع داده و بهعنوان موافق یا مخالف، نظراتی دربارة آنها ارائه کرده است. یکی از کسانی که در این اثر، بسیار از او نام برده میشود، سراجالدین آرزو است. آرزو، شاعر، نویسنده و منقد ادبی بوده، آثاری در نقد اشعار دیگران دارد. البته خود نیز مورد انتقاد برخی افراد قرار گرفته است. وارسته از او همواره به نیکی و با القابی چون سراج المحققین و سراج المدققین نام میبرد؛ امّا در مواردی، آرا و اشعار وی را زیر سؤال برده، رد میکند. در این مقاله به شیوة تحلیل محتوا به نمونههایی از این موارد خواهیم پرداخت. استقلال رأی، دانش وسیع و مطالعه گستردة وارسته، در آرای انتقادی او نسبت به آثار بلاغی پیش از خود و نیز نظرهای اندیشمندان بزرگی چون سراجالدین آرزو، بهروشنی نمایان است.
پرونده مقاله
یکی از مسائلی که عرفانهای تمام ملل، حول آن میچرخند، مسئلة کشف و شهود است. به طور کلی مکاشفات عرفانی در دیوان علاءالدولة بیابانکی را میتوان به دو دستة کشف و شهود صوری و معنوی تقسیم نمود و هرکدام از آنها نیز انواعی دارد. این مکاشفات صوری و معنوی در برخی جهات با نظریة چکیده کامل
یکی از مسائلی که عرفانهای تمام ملل، حول آن میچرخند، مسئلة کشف و شهود است. به طور کلی مکاشفات عرفانی در دیوان علاءالدولة بیابانکی را میتوان به دو دستة کشف و شهود صوری و معنوی تقسیم نمود و هرکدام از آنها نیز انواعی دارد. این مکاشفات صوری و معنوی در برخی جهات با نظریة و.ت. استیس در مورد کشف و شهود، قابل انطباق است. در این پژوهش نیز مکاشفات علاءالدوله بر اساس احوال صوری و معنوی، مورد بررسی قرارگرفته و سپس به تشریح ویژگیهای مشترک آنها از جمله احساس ثقه، عینیّت، شادی و... پرداختهشده است. البتّه در برخی از این موارد، نظر استیس متفاوت است و یا با برخی از ویژگیهای مکاشفات اسلامی، قابل تطبیق نیست. علاوه بر آن، ویژگیهای اختصاصی حالات صوری و معنوی بررسی شده است و در نهایت به این نتیجه رسیدهایم که مکاشفات علاءالدوله، علاوه بر مطابقت با برخی از الگوهای عرفان غربی، در نوع خود بینظیر هستند و از جهاتی بر عرفان غربی نیز برتری دارند. هم چنین نویسنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی–تحلیلی و روش کتاب خانه ای درصدد آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که آیا اشعار علاءالدوله با وجود فراوانی، عباراتی در رابطه با کشف و شهود، قابلیّت تطبیق و دستهبندی در حوزة نوع ادبیادبیّات پیشگویانه و مکاشفهای را دارد یا خیر؟
پرونده مقاله
هنجارگریزی، یکی از روشهای کاربردی در سرودن شعر و انتقال مفاهیم نهفته در آن است و شاعران زیادی از این روش برای انتقال اهداف خود استفاده کردهاند. شاعر هنجارگریز، با هدف رستاخیز ادبی در شعر، موفّق به ایجاد لذت هنری میشود. بررسی میزان هنجارگریزی در شعر شاعران معاصر، میزا چکیده کامل
هنجارگریزی، یکی از روشهای کاربردی در سرودن شعر و انتقال مفاهیم نهفته در آن است و شاعران زیادی از این روش برای انتقال اهداف خود استفاده کردهاند. شاعر هنجارگریز، با هدف رستاخیز ادبی در شعر، موفّق به ایجاد لذت هنری میشود. بررسی میزان هنجارگریزی در شعر شاعران معاصر، میزان توانمندی آنها در برجسته‎سازی کلمات را به خوبی نشان میدهد. از آنجا که یکی از مهم‎ترین عوامل انتقال فرهنگ، زبان است، نوع بهکارگیری زبان، از مهمترین ویژگیهای شاعران محسوب میشود. در این مقاله، با مرور مفاهیم مربوط به هنجارگریزی زبانی از منظر لیچ، به بررسی جلوههای مختلف هنجارگریزی زبانی در اشعار رهی معیری و مهرداد اوستا پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، بررسی گونههای هنجارگریزی زبانی بر اساس نظریه لیچ در اشعار این دو شاعر است. این پژوهش با روش کتابخانه‎ای و با رهیافت توصیفی- تحلیلی انجام شد و در نهایت به این نتیجه رسید که دو شاعر مذکور از انواع مختلف هنجارگریزی های زبانی مانند هنجارگریزی آوایی، هنجارگریزی واژگانی، هنجارگریزی نحوی یا دستوری و هنجارگریزی سبکی بهخوبی استفاده کرده اند، تا مفاهیم مورد نظر خود را به خواننده انتقال دهند.
پرونده مقاله
در این مقاله با بررسی دیدگاه ویکتور فرانکل بنیان گذار مکتب لوگوتراپی (معنادرمانی) و تطبیق دادن آن با چهار رمان تولستوی، ویژگی های شخصیت سالم را بیان کرده ایم. تولستوی همچون فرانکل با به تصویرکشیدن روابط فرد با خویشتن در وهلۀ نخست، درصدد تعریف و تبیین نوعی از خودآگاهی و چکیده کامل
در این مقاله با بررسی دیدگاه ویکتور فرانکل بنیان گذار مکتب لوگوتراپی (معنادرمانی) و تطبیق دادن آن با چهار رمان تولستوی، ویژگی های شخصیت سالم را بیان کرده ایم. تولستوی همچون فرانکل با به تصویرکشیدن روابط فرد با خویشتن در وهلۀ نخست، درصدد تعریف و تبیین نوعی از خودآگاهی و سپس ترسیم شخصیت سالم در مکتب روان درمانی برآمده است. در پژوهش پیشِ روی با تحلیل و بررسی رفتارها و کنش های شخصیت های اصلی رمان ها و تطبیق دادن آن ها با ویژگی هایی که فرانکل درخصوص ارزش مداری زندگی برشمرده است، به بیانی ادبی از تأثیر ارزش مداری زندگی در دستیابی به شخصیت سالم رسیده ایم و در پاسخ به این پرسش که چه ویژگی های در شخصیت های اصلی رمان های تولستوی وجود دارد که با مشخصات اصلی انسان سالم موردنظر فرانکل قابل انطباق و هم پوشانی است؟ در شخصیت های رمان آنا کارنیناارزش های سه گانه بیشتر از بقیۀ رمان ها تجلی یافته است، در رمان های رستاخیز و پدر سرگی و مرگ ایوان ایلیچ، ارزش های نگرشی پررنگ ترند و بعضی شخصیت های پویا درگذر زمان و علیرغموقوع رویدادهای سلسله وار به شخصیت هایی سالم تبدیل شده اند؛ براین اساس و با توجه به مسئلۀ بنیادین در پژوهش پیشِ روی به نظرمی رسد ویژگی های قهرمانان رمان با آنچه فرانکل تعریف کرده است، انطباق و هم پوشانی دارد.
پرونده مقاله