تحلیل فرصت‌ها و چالش‌های محله‌های نوبنیاد شهری در ارتباط با هسته‌ی اصلی شهر (مطالعه موردی: محله‌ی سیمرغ شهر خورزوق)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

مهدی خدائی ¹ , احمد خادم الحسینی ² , صفر قائد رحمتی ³

1 - دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3 - دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/10/17 تاریخ پذیرش : 1403/04/17 تاریخ انتشار : 1403/04/14

کلید واژه: محله, محله نوبنیاد, محله سیمرغ, خورزق.,

چکیده مقاله :

در دهه‌ی اخیر رشد شتابان جمعیت شهری رشد کالبدی شهرها را به همراه داشته است. این رشد خود را در قالب شکل‌گیری محله‌های نوبنیاد به نمایش در آورده است. ایجاد محله‌های جدید در کنار هسته‌ی اصلی شهر نه تنها از نظر کالبدی دارای تفاوت می‌باشد بلکه تفاوت‌هایی را در زمینه‌های رفتاری، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، نیاز ساکنان و ....به همراه دارد که باعث ایجاد فرصت‌ها و چالش‌های گوناگون شده است. لذا شناسایی این چالش‌ها و فرصت‌ها به منظور ارائه‌ی الگوی مناسب برنامه‌ریزی شهری در محله‌های نوبنیاد در ارتباط با هسته‌ی اصلی شهر ضروری می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل و شناسایی این فرصت‌ها و چالش‌ها در محله نوبنیاد سیمرغ است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شهروندان 18 تا 65 ساله ساکن بخشهای مختلف شهر خورزوق و محله سیمرغ می‌باشد. نمونه آماری مطابق با فرمول کوکران برای قلمرو تحقیق برابر با 392 نفر در نظر گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش توصیفی و همچنین آنالیز واریانس استفاده شد که منتج به استخراج فرصت‌ها و چالشهای این محله گردید. از جمله این فرصت‌ها می‌توان به فرصت جدب سرمایه و برندسازی در زمینه‌ی صنایع دستی، افزایش نیروی کار به منظور فعالیت در صنایع و کارگاههای تولیدی شهر، افزایش کیفیت و سطح مطالبات مردم از مسولین و به دنبال آن بهبود وضعیت محله‌ها اشاره کرد. همچنین افزایش نامتوازن تراکم و نسبت سنی جمعیت در محله‌ها، اختلاط فرهنگی به علت مهاجرپذیر بودن، افزایش تقاضای تغییر کاربری زمین و ایجاد مشکل در روند هزینه کرد شهرداری‌ها از جمله چالش‌های این محله‌ها می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

The creation of new neighborhoods next to the main core of the city not only has physical differences, but also brings differences in behavioral, cultural, economic, social, and resident' needs, which creates various opportunities and challenges. It is necessary to identify these challenges and opportunities to provide a suitable model of urban planning in newly founded neighborhoods in connection with the main core of the city. The current research aims to analyze these opportunities and challenges in the Simorgh New Foundation neighborhood. This research is of applied type and the statistical population includes all citizens aged 18 to 65 living in different parts of Khorzouk City and Simorgh neighborhood. According to Cochran's formula, the statistical sample for the research area was considered equal to 392 people. To analyze the data, a descriptive method as well as an analysis of variance was used, which resulted in extracting the opportunities and challenges of this neighborhood. Among these opportunities, we can mention the opportunity to get capital and branding in the field of handicrafts, increase the workforce to work in the industries and production workshops of the city, increase the quality and level of people's demands from the officials, and then improve the condition of the neighborhoods. Also, the unbalanced increase in population density and age ratio in the neighborhoods, cultural mixing due to immigration, increasing demand for land use change, and creating problems in the costing process of municipalities are among the challenges of these neighborhoods.

منابع و مأخذ:

محمدزاده، سودابه؛ عینی‌فر، علیرضا؛ ماجدی، حمید (1402). تحلیل عوامل موثر بر ارتقاء کیفیت محیط مجتمع‌های مسکونی (مطالعه موردی: مجموعه وحدت بتن شهر صدرا). هویت شهر. 17 (1)، 36-21.
سالاری‌پور‌، علی اکبر؛ حسن‌زاده باغی، بنیامین؛ نظری، سحر (1401). سنجش میزان تحقق مؤلفه‌های رویکرد انسانگرا در محلات قدیم و جدید شهری (مطالعه موردی: محله‌های ناسار و ارم شهر سمنان). هویت شهر.16 (2)، 47-60.
حیدری، لیلا؛ آذر، علی (1398). بررسی جایگاه الگوهای نوین برنامه‌ریزی شهری در محلات جدید شهری: محله یاغچیان تبریز، فصلنامه علمی پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی. 3 (43)، 355-372.
قربانی، رسول؛ محمودزاده، حسن؛ نظری، معصومه (1401). سنجش کیفیت محیط شهری در محلات نوبنیاد با تأکید بر رضایتمندی ساکنان (مطالعه موردی: محله میرآباد غربی و کوی فرهنگیان). نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی. 28 (87)، 400-371.
حاتمی گلزاری، الهام؛ سلطانی، علیرضا (1400). تحلیلی بر مؤلفه‌های تبیین‌کننده‌ حس تعلق مکانی در محلات نوبنیاد شهری (مطالعه موردی: محله‌ی یاغچیان تبریز). جغرافیا و توسعه فضای شهری. 8 (1)، 55-37.
عنانهاد، محمود؛ غلامعلی زاده، حمزه؛ اسدی ملک جهان، فرزانه (1398). سنجش حس تعلق به مکان وحفظ هویت واحدهای مسکونی در محله شهری، مطالعه موردی: محله قدیمی ساغریسازان رشت. پژوهش‌های بوم شناسی شهری، 10(19)، 73-88.
نظری، معصومه؛ قربانی، رسول؛ محمودزاده، حسن (1402). ارزیابی و تحلیل مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت محیطی محلات شهری نوبنیاد (نمونۀ موردی: محله‌های منظریه و برم‌پهنۀ شهرکرد). جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 13 (47)، 30-1.
Pham, H. M.; Yamaguchi, Y. & Bui, T. Q. (2011). A case study on the relation between city planning and urban growth using remote sensing and spatial metrics. Landscape and Urban Planning. 100 (3), 223-230.‏
Cheng, X.; Zhong, W. & Li, D. (2021). Urban neighborhood self-governance and community attachment: Evidence from southwest China. Cities. 112, 103128.‏
Chen, H. et al (2022). Key indicators of high-quality urbanization affecting eco-environmental quality in emerging urban agglomerations: Accounting for the importance variation and spatiotemporal heterogeneity. Journal of Cleaner Production. 376, 134087.
Rahman, M. H.; Islam, M. H. & Neema, M. N. (2022). GIS-based compactness measurement of urban form at neighborhood scale: The case of Dhaka, Bangladesh. Journal of Urban Management. 11 (1), 6-22.‏
Weber, C. (2001). Remote sensing data used for urban agglomeration delimitation. Remote sensing and urban analysis. 155-167.‏
Abubakar, I. R. & Doan, P. L. (2017). Building new capital cities in Africa: Lessons for new satellite towns in developing countries. African Studies. 76 (4), 546-565.‏
Lee, Y. S., & Shin, H. (2012). Negotiating the polycentric city-region: Developmental state politics of new town development in the Seoul capital region. Urban Studies. 49 (6), 1333-1355.‏
Zhuang, L., Ye, C. & Hu, S. (2019). Spatial production and spatial dialectic: Evidence from the New Urban Districts in China. Journal of Geographical Sciences. 29 (12), 1981-1998.
Patricios, N. N. (2002). Urban design principles of the original neighbourhood concepts. Urban morphology. 6 (1), 21-36.‏
Pozoukidou, G., & Chatziyiannaki, Z. (2021). 15-Minute City: Decomposing the new urban planning eutopia. Sustainability. 13 (2), 928.‏
Duany, A., & Plater-Zyberk, E. (2008). The traditional neighborhood and urban sprawl. New Urbanism and Beyond: Designing Cities for the Future. New York: Rizolli. 64-66.‏
Cohen, N. (2017). Moving Places: Relations, Return and Belonging. Emotion, Space and Society. 25, 1-2.