تدوین پروتکل آموزشی رفتار با کودکان طلاق به مادرانشان و اثر آن بر رفتار مادران

محورهای موضوعی : تربیتی

افسانه غلامی ¹ , خسرو رشید ² , مسیب یار محمدی واصل ³

1 - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
2 - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
3 - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/03/17 تاریخ پذیرش : 1398/03/07 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: کودکان طلاق, مادران طلاق, بسته آموزشی,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تهیه پروتکل آموزشی رفتار با کودکان طلاق، ویژة مادران، انجام شد. در این پژوهش آزمایشی که از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود، روش نمونه‌گیری از جامعه در دسترس انتخاب و پس از انتساب تصادفی آزمودنی‌ها به دو گروه کنترل و آزمایش، تعداد مادران طلاق 40 نفر (20 نفر گروه آزمایش، 20 نفر گروه کنترل) که دارای کودک 6-12 سال بودند را شامل می‌شد. برای گروه آزمایش 12 جلسه برنامة مداخله‌ای ویژة کودکان طلاق طی 4 هفته متوالی و سه روز در هفته برگزار شد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. در این پژوهش از این پرسشنامه‌ها سود برده شد: پرسشنامة خشم اسپیلبرگ (1999)، پرسشنامة اضطراب حالت-صفت اسپیلبرگ (1989)، پرسشنامة احساس گناه کوگلر و جونز (2000)، پرسشنامة سازگاری بل (1934) و پرسشنامة جو عاطفی خانواده هیل برن (1964). برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل کوواریانس تک‌متغیره استفاده شد. بررسی نتایج نشان داد که تفاوت بین میانگین‌های گروه آزمایش و کنترل معنادار بود (001/0>p). بر اساس یافته‌های پژوهش، پروتکل آموزشی طراحی شده می‌تواند با تغییر مثبت رفتار مادران کودکان طلاق، باعث بهبود وضعیت روانی این کودکان شود.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was formulating a training protocol for treating with children of divorce for the mothers and examining its effect on the mothers’ behavior. In this experimental pre-test and post-test with control group research design, by use of purposive sampling method, 40 divorced women with 6-12 years old children were chosen and randomly were assigned to experimental and control groups (20 of each). After answering the questionnaires as pre-test, 12 training sessions was held for the experimental group during four continuous weeks, three days a week, while the control group received no intervention. The instruments consisted of five questionnaires: State-Trait Anger Expression Inventory (STAXI), Spielberger State-Trait Anxiety Inventory, Kogler & Jones Guilt Inventory, Bell adjustment Questionnaire, and Burn Family Emotional Condition Questionnaire. For analyzing the data, descriptive statistics such as frequency, mean, and standard deviation were used, and for testing research hypothesis covariance analysis was used. The results showed that the difference between the experimental and control group’s mean were meaningful (P<001/0). According to findings it could be concluded that the designed protocol can improve the psychological state of the children of divorce by establishing a positive change in their mother’s behavior.