نقدی بر مستثنیات ربا و مفاهیم آن در قرآن
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
محمد علی صفا
1
(
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
ربا به عنوان یک پدیده مخرب اقتصادی جامعه از بدو تشریع اسلام مورد توجه و نهی شارع قرار داشته استبه طوری که از لحن خطابات شارع بر حرمت آن می توان به عمق مفسده آن و انزجار شارع مقدس از آن پی برد، خصوصاً بعد از آنکه ما معتقدیم احکام در اسلام تابع مصالح و مفاسد حاصل از آنها می باشد. اما با تمام تأکیداتی که اسلام بر حرمت این پدیده فاسد اقتصادی داشته، مشهور فقها معتقدند استثنائاتی هم برای آن قائل شده است، که عبارت است از عدم حرمت ربای پدر از فرزند و مسلمانان و شوهر از همسر خود. فقها نیز در اثبات این مستثنیات ادله ای را ذکر کرده اند که به تفسیر در کتب فقهی آمده است. ولی به نظر می رسد این ادله در اثبات علیت مستثنیات کافی نباشد این مقاله نقدی است بر ادله فقها بر جواز مستثنیات ربا که ارائه می شود.
Usury is an economical destructive phenomenon in the society since the beginning of Islam and has been taken into consideration and also prohibited by the legislator. We can understand the depth of its corruption and the legislator's disgust by considering his sermon, especially regarding the fact that we believe all religious percepts in Islam are dependent on their interests and corruptions. Despite the emphasis of Islam on giving regard to this phenomenon, most jurists have considered some exceptions for it. They have offered some proofs to demonstrate the exceptions .But it seems that these proofs are not enough to demonstrate them. This article criticizes the jurists' proofs about the lawfulness of the exceptions for usury.
