یک دادگاه داستانی و یک کلاس درس (پژوهشی در باب قابلیت آموزش تفکر فلسفی در حکایت بازجست کار دمنه در کلیله و دمنه)
محورهای موضوعی : کلیله و دمنه
1 - دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
چنانکه میدانیم بخش گستردهای از ادبیات کلاسیک فارسی را متون تعلیمی تشکیل میدهند. نویسندگان این آثار با بیانی تمثیلی و غالباً به صورت داستانی، مفاهیم اخلاقی، اجتماعی و فلسفی را بیان کردهاند. قابلیتها و ظرفیت بسیار بالای این متون ادبی، کاربرد آنها را در دیگر حوزهها نیز امکانپذیر میسازد. فلسفه برای کودکان، فرصت پژوهشی جدیدی است که میتوان ادبیات کلاسیک فارسی را از منظر دیگری نگریست و قابلیتهای آن را بدین منظور سنجید. در مقاله حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، حکایت «بازجست کار دمنه» از کتاب کلیله و دمنه، بر اساس معیارهای داستانی فبک، همچون مقبولیت ادبی، مقبولیت روانشناختی، مقبولیت فلسفی، کندوکاوپذیری و گفتوگوی استدلالی و موارد دیگر، بررسی شده است. بر اساس یافتههای پژوهش، این حکایت با برخورداری از مقبولیت ادبی، روانشناختی و فلسفی و نیز الگوی گفتوگوی استدلالی، دارای قابلیت بسیار بالایی برای آموزش تفکر فلسفی به کودکان است؛ و به جز بازنویسی به زبانی ساده و قابل درک برای کودکان و نیز حذف مواردی که کندوکاوپذیری داستان را کاهش میدهد، به تغییر دیگری نیاز نیست.
Abstract
As we know the major part of our classic Persian literature is didactic literature. These masterpieces, which are usually written in the form of symbolic story, are full of moral, social and philosophical concepts. Because of high capability of these texts, it is possible to apply them in other fields. Philosophy for children (P4C) is one of these new research fields. In this case study, which is reported on descriptive analytical research method, one of the anecdotes of Kalile & Demne named "bazjost e kar e Demne" is considered according to P4C's story criteria such as literary adequacy, psychological adequacy, philosophical adequacy, inquiry adequacy and argumentative dialogue. According to the research evidence, this anecdote has a high quality in order to teach philosophical thinking to children; and except rewrite to an understandable level to children and edit some things that reduce inquiry adequacy of the story, no more change is needed.
