تأثیر فرهنگ غرب بر معماری خانه از دیدگاه جلال‌ال احمد نمونه موردی خانه های دوره پهلوی شهر ارومیه

محورهای موضوعی : گسترش دستاوردهای نظری و کاربردی در زمینه های معماری و شهرسازی با محوریت رفتار و محیط

سحر کریم زاده ¹ , محمدرضا پاکدل فرد ² , بابک مطیعی ³ , رسول درسخوان ⁴

1 - دانشجوی دکتری معماری، واحد بین الملل ارس، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.
2 - دانشیارگروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.
3 - استادیارگروه معماری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاداسلامی، ارومیه، ایران.
4 - استادیارگروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/11/26 تاریخ پذیرش : 1404/01/14 تاریخ انتشار : 1404/04/10

کلید واژه: فرهنگ غرب, معماری دوره پهلوی, معماری خانه, ارومیه, جلال ال احمد,

چکیده مقاله :

معماری مسکونی دوره پهلوی در ایران تحت تأثیر سیاست‌های مدرنیزاسیون و نفوذ فرهنگ غرب دچار تغییرات اساسی شد. بررسی تأثیر فرهنگ غرب بر معماری خانه‌های این دوره، به‌ویژه در شهر ارومیه، می‌تواند به درک بهتر پیامدهای این تغییرات کمک کند. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر فرهنگ غرب بر معماری خانه‌های دوره پهلوی در ارومیه، بر اساس دیدگاه‌های جلال آل احمد انجام شده است. تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و داده‌ها از طریق مشاهده میدانی، بررسی مستندات تاریخی و مصاحبه با ساکنان و کارشناسان جمع‌آوری شده است. نمونه‌گیری به شیوه هدفمند انجام شده و ۲۴ خانه متعلق به دوره پهلوی که تغییرات معماری ناشی از فرهنگ غرب در آن‌ها مشهود است، بررسی شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در این دوره، حذف عناصر اجتماعی مانند حیاط، استفاده از مصالح غیربومی و تقلید از فرم‌های وارداتی، موجب تغییرات اساسی در ساختار معماری شده است. این تغییرات علاوه بر تضعیف هویت معماری ایرانی، باعث یکسان‌سازی طراحی‌ها و کاهش خلاقیت در ساخت بناها شدند. همچنین، ناسازگاری برخی ساختمان‌ها با اقلیم منطقه و تمرکز بیش‌ازحد بر ظاهر بناها، نشان‌دهنده گسترش معماری مصرف‌گرا و کمرنگ شدن توجه به اصول سنتی و بومی است. در مجموع، این تحولات منجر به کاهش پیوند میان معماری و فرهنگ بومی ایران شده است.

چکیده انگلیسی:

The residential architecture of the Pahlavi era in Iran witnessed significant changes due to modernization policies and the influence of Western culture. Examining the influence of Western culture on the architecture of houses during this period, particularly Urmia, can contribute to a better understanding of the consequences of these changes. This research intends to investigate the influence of Western culture on the Pahlavi-era house architecture in Urmia, based on Jalal Al-e-Ahmad's viewpoint. This research follows a descriptive-analytical method, utilizing data collected by field observation, analyzing historical documents, and interviewing with both residents and experts. The study utilized purposive samples, focusing on 24 Pahlavi-era houses that demonstrate the architectural transformation influenced by Western culture. The results of the research During this period, the removal of social elements such as courtyards, the use of non-native materials, and the imitation of imported forms led to fundamental changes in architectural structures. These changes not only weakened the identity of Iranian architecture but also resulted in the standardization of designs and a decline in creativity in building construction. Moreover, the incompatibility of some buildings with the regional climate and an excessive focus on appearance reflect the expansion of consumerist architecture and a diminished emphasis on traditional and local principles. Overall, these transformations led to a weakening of the connection between architecture and Iran’s indigenous culture.