واکاوی ابعاد و مولفه های آموزش مهارت‌های مدیریتی عملی برمبنای مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در شاخه فنی و حرفه ای
محورهای موضوعی : مدیریت دولتیمحمد گودرزی 1 , علیرضا منظری توکلی 2 , زهرا زین الدینی میمند 3 , آناهیتا بحرینی زاده 4
1 - دانشجوی دکتری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
2 - دانشیار، گروه علوم تربیتی و روانشناسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
3 - استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران
4 - استادیار، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
کلید واژه: آموزش, مهارت های مدیریت عملی, مکتب, شهید حاج قاسم سلیمانی, فنی و حرفه ای,
چکیده مقاله :
این پژوش با هدف واکاوی ابعاد و مولفه های آموزش مهارت‌های مدیریتی عملی برمبنای مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در شاخه فنی و حرفه ای انجام شد. روش تحقیق يک پژوهش آمیخته (کیفی-کمی) است. که رویکرد بخش کیفی گراندد تئوری یا تئوری داده بنیاد بود که با مصاحبه با خبرگان و انجام سه نوع کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. برای سطح بندی و رتبه بندی عوامل و تعیین نوع متغیرها و همچنین بررسی روابط بین متغیرهای مدل، تعیین شدت روابط و شناسایی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری معیارها از روش ترکیبی ISM-DEMATEL استفاده شد. برای تعیین وضعیت موجود آموزش مهارت های عملی در شاخه فنی حرفه ای از نظر مولفه های مدل هم از پرسشنامه در بخش کمی استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی آموزش مهارت های عملی برمبنای مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در شاخه فنی حرفه ای شامل مقوله های اصلی راهبرد آموزشی، رویکرد عملی، سبک رفتاری، محورهای آموزشی، نتایج و پیامدها و ویژگی های فردی بوده است. در مدل پارادایمی بدست آمده عوامل علی شامل ویژگی های فردی بوده که در برگیرنده عوامل خودمدیریتی، اقدامات عملی، قاطعیت و مسئولیت پذیری بوده است. عوامل محوری شامل محورهای آموزشی بوده که مشتمل بر آموزش هدفمند، الگوسازی، عملیاتی سازی و کیفیت آموزش بود. عوامل مداخله گر شامل رویکرد عملی بود که دربرگیرنده دنیاگریزی، ولایت مداری و رویکرد جهادی بود. راهبردها شامل راهبردهای آموزشی مشتمل بر آموزه های تربیتی، تربیت معنوی و علمی و تربیت توحیدی بوده است. عوامل زمینه ای شامل سبک رفتاری بود که در برگیرنده سبک زندگی، عواطف و توسعه خود و دیگران بوده است. همچنین پیامدها در مدل پارادایمی شامل نتایج و پیامدها بود که در برگیرنده مکتب آموزش معنوی، معنویت و اخلاص بوده است.
Extended Abstract
Exploration of Dimensions and Components of Practical Management Skills Training Based on the Teachings of Martyr General Qassem Soleimani in the Vocational and Technical Education Sector
Mohammad Goodarzi
PhD student, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
ORCID: 0000-0001-6691-1964
m.goodarzi2024@yahoo.com
Alireza Manzari Tavakoli
Associate Professor, Department of Educational Sciences and Psychology, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
ORCID: 0000-0002-1573-7748
Zahra Zeinaddini Meymand
Assistant Professor, Department of Management, Islamic Azad University, Kerman Branch, Kerman, Iran.
ORCID: 0000-0002-8984-6605
Anahita Bahreinizadeh
Assistant Professor, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
ORCID: 0000-0001-5758-9176
Received: 2025 January 4 | Revised: 2025 January 27 | Accepted: 2025 March 4
Introduction
This research aimed to explore the dimensions and components of practical management skills training based on Martyr General Qassem Soleimani's teachings in the vocational and technical education sector.
Theoretical Framework
Practical training in today's world, especially in the present century, is recognized as one of the fundamental pillars for achieving economic growth and sustainable development. Without people who have practical and efficient skills, achieving economic and social goals will not be possible. Technical and vocational education, as an effective method for developing intellectual, practical and social skills, helps individuals to acquire the necessary capabilities in various career fields.
This type of training is widely used in various fields and can help improve the quality of the workforce. Given the high importance of technical and vocational education, there is a need for an appropriate and efficient educational structure.
This structure must be flexible so that it can easily adapt to the rapid changes in the labor market and the needs of society. In this regard, informal education, whether structured or unstructured, plays a significant role in improving the quality of education. Many people strengthen their abilities and perform their job duties effectively by taking advantage of non-academic practical training; in fact, without this training, countries cannot achieve economic and social growth, and this highlights the importance of paying attention to the practical training system (Tun & Juchelková, 2022).
The Holy Quran also emphasizes the importance of following such people as role models (Khani & Mohammadi, 2010). Individuals and societies shape and strengthen their identities through role models, and ultimately, by taking advantage of these models, they sustainably institutionalize various values within themselves (Khalifa, 2019).
Young people are always looking for popular heroes and worthy role models to coordinate their behavior and characteristics with them. Modeling refers to the process in which the behavior and personality of a particular individual or group acts as a source of inspiration for others and causes them to follow them (Ahmadi et al., 2010). In this learning process, an individual changes by observing the behavior of others or hearing and reading about that behavior.
Martyr General Hajj Qasem Soleimani, as a soldier loyal to the ideals of the Islamic Revolution, is known in contemporary Iranian history as one of the enduring legends and national heroes. With his unique personal, spiritual, and behavioral characteristics, he has been able to have a profound impact on society and become an inspiring figure for the people, the Resistance Front, and even the free people of the world. (Mousavi, 2019).
Methodology
The research methodology employed a mixed-methods approach (qualitative-quantitative), utilizing grounded theory for the qualitative section, which involved interviews with experts and three types of coding: open, axial, and selective.
To rank and categorize factors, determine variable types, and analyze the relationships between model variables, the combined ISM-DEMATEL method was used to assess the intensity of relationships and identify the influence and impact of criteria.
Discussion and Results
The results indicated that the practical skills training model based on Martyr Qassem Soleimani's vocational and technical education teachings includes key categories such as educational strategies, practical approaches, behavioral styles, educational axes, outcomes, consequences, and individual characteristics. In the resulting paradigmatic model, causal factors included individual characteristics encompassing self-management, practical actions, decisiveness, and accountability.
Core factors comprised educational axes, which included targeted training, modeling, operationalization, and quality of education. Intervening factors included practical approaches, encompassing worldliness, adherence to leadership, and a jihadist approach. Strategies included educational strategies comprising ethical teachings, spiritual and scientific training, and monotheistic education. Contextual factors included behavioral styles, which encompassed lifestyle, emotions, and the development of oneself and others.
Additionally, the outcomes in the paradigmatic model included results and consequences that encompassed the school of spiritual education, spirituality, and sincerity.
Conclusion
The results showed that the model of teaching practical management skills based on the school of Martyr Hajj Qasem Soleimani in the technical and vocational branches included the main categories of educational strategy, practical approach, behavioral style, educational axes, results and consequences, and individual characteristics. In the paradigmatic model obtained, the causal factors included individual characteristics that included self-management factors, practical actions, decisiveness, and responsibility.
The pivotal factors included educational axes that included targeted education, modeling, operationalization, and quality of education. The intervening factors included a practical approach that included worldly escapism, guardianship, and a jihadi approach. The strategies included educational strategies that included educational teachings, spiritual and scientific education, and monotheistic education.
The contextual factors included a behavioral style that included lifestyle, emotions, and development of oneself and others. Also, the consequences in the paradigmatic model included results and consequences that included the school of spiritual education, spirituality, and sincerity. These results were in agreement with the findings of Hosseininia and Bakhtiari (1402), Khorasani Parizi and Moradi (1401), Ahmadinejad et al. (1401), and Sobhani (1401).
In recent years, due to the potential available in the development of technical and vocational education to address the challenges of productivity and equality and to draw a better job outlook, to achieve sustainable development, new goals have been considered by different nations (Clement et al, 2021), which can play an important role in developing essential skills in the labor market (Aldossari, 2020).
Technical and vocational education is an essential tool for creating productive employment and achieving economic and social development that can increase productivity and reduce poverty and unemployment in different societies (Ochieng and Ngware, 2021).
Accordingly, research and innovation in technical and vocational education are very important in helping to achieve the Sustainable Development Goals. (Tun & Juchelková, 2022). In recent years, due to the potential available in the development of technical and vocational education to address the challenges of productivity and equity and to outline a better job outlook, to achieve sustainable development; new goals have been considered by different nations (Clement et al, 2021); which can play an important role in developing essential skills for the labor market (Aldossari, 2020).
Technical and vocational education is an essential tool for creating productive employment and achieving economic and social development that can increase productivity and reduce poverty and unemployment in different societies (Ochieng and Ngware, 2021).
Accordingly, research and innovation in technical and vocational education are very important in helping to achieve the Sustainable Development Goals (Tun & Juchelková, 2022).
The results of the study show that the model of teaching practical management skills based on the school of Martyr Hajj Qasem Soleimani in the technical and vocational branches includes the main categories of educational strategy, practical approach, behavioral style, educational axes, results and consequences, and individual characteristics. Causal factors include individual characteristics such as self-management, practical actions, decisiveness, and responsibility. Central factors include educational axes such as targeted education, role modeling, operationalization, and quality of education.
Also, intervening factors include a practical approach with an emphasis on worldliness, stewardship, and a jihadi approach. Strategies include educational teachings, spiritual and scientific education, and monotheistic education, and contextual factors are related to behavioral style, which includes lifestyle, emotions, and the development of oneself and others.
Consequences also include the school of spiritual education, spirituality, and sincerity. However, the limitations of the study include the lack of access to extensive and diverse data from all educational institutions and the inability to deeply examine the cultural and social influences on these models. Also, some aspects of the Martyr Soleimani School may not have been fully covered in this research. To improve and make this model more applicable, it is suggested:
Development of training programs: Design and implementation of training courses based on this model in technical and vocational centers in order to improve management skills.
Creation of cooperation networks: Formation of cooperation networks between educational and industrial institutions to exchange experiences and share best practices.
Research and development: Conducting further research to examine the effects of this model on the performance of students and graduates in the workplace.
Attention to cultural context: Considering the cultural and social context in the design of training programs in order to increase their effectiveness.
Contribution of authors
All authors have participated in this research in equal proportion.
Ethical approval
All ethical considerations have been met.
Conflict of interest
No conflicts of interest are declared by the authors.
1. احمدی نژاد، هانیه؛ انجم شعاع، زهرا؛ شمس‌الدینی، محمدرضا. (1401). بررسی مولفه‌ها و اصول و مبانی مدیریت جهادی بر مکتب حاج قاسم سلیمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
2. احمدی نژاد، هانیه؛ منوچهری، مجتبی؛ شمس‌الدینی، محمدرضا. (1401). بررسی نقش راهبردی شهید حاج قاسم سلیمانی و ویژگی‌های مدیریتی وی در موفقیت محور مقاومت. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
3. احمدی، مجتبی؛ نودهی، محمدعلی؛ و تبریزیان بروجنی، علیرضا (1399). بررسی عوامل موثر بر بهبود الگوسازی ورزش‌کاران در فضای مجازی. مجلۀ مطالعات مدیریت ورزشی، 12(63)، 88-69.
4. اسدی کرم، علی؛ نصیری، رضا؛ فیروزآبادی، آمنه؛ نظرعلی‌پور، محمد. (1401). نقش مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در پرورش مدیران مهدوی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
5. اسماعیلی، رفیع‌الدینی، یوسف‌زاده، حسن (بهار 1391)، «اصل مردم‌داری در مدیریت اسلامی و معیارهای آن»، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال اول، شماره چهارم، ص 131-147.
6. امیرحسین عرب‌پور، 1400. 5 شاخص در سبک مدیریت و رهبری سردار سلیمانی، خبرگزاری تسنیم
7. بیشه، مجید و قربانی‌زاده، وجه‌اله (1399). مکتب شهید سلیمانی در آیینه بسیج سفیران تحول‌گرا، تعالی‌بخش و تمدن‌ساز، دومین همایش بین‌المللی گام دوم انقلاب اسلامی: مکتب شهید سلیمانی؛ الگوی تربیت مدیران جهادی تمدن‌ساز، تهران.
8. پهلوان شریف، محمد امین (1399) مجموعه گفتارپژوهی های مکتب شهید سلیمانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه جامع امام حسین (ع)، پاییز 1399.
9. حسن‌زاده، سهیلا (1398). نقش الگو در تربیت فرزند از منظر قرآن کریم. فصلنامۀ مطالعات پژوهشی زنان، 6(10)، 5-28.
10. حسینی‌نیا، غلامحسین؛ بختیاری، مرضیه. (1402). ارائه الگوی راهبردی جامع آموزش‌های فنی و حرفه‌ای یک پژوهش چند روشی. فصلنامه علمی مهارت‌آموزی، سال یازدهم، شمارۀ چهل و سه.
11. خالدی، محمد، و رفعتی، محسن (1391). مقایسۀ اثربخشی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای رسمی و غیررسمی بر اشتغال. مهارت‌آموزی، 1(1)، 85-71.
12. خانی، علی؛ و محمدی، حمیدرضا (1399). بازشناسی مولفه‌های مکت شهید سلیمانی مبتنی بر بیانات امام خامنه‌ای- مُدَّ ظِلُّهُ العالی. فصلنامۀ مطالعات راهبردی بسیج، 23(86)، 5-38.
13. خراسانی پاریزی، ابراهیم؛ مرادی، محسن. (1401). جایگاه کار و اشتغال در اسلام با تکیه بر مکتب شهید سلیمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
14. خلیفه، مصطفی (1398). الگوسازی و الگوپذیری دانش‌آموزان در آموزش و پرورش. سومین کنفرانس ملی دانش و فناوری روانشناسی، علوم تربیتی و جامعه‌شناسی ایران. همایش‌های توسعه محور دانش و فناوری سام ایرانیان در شهر تهران.
15. خلیلی، عبدالجواد؛ اسدی، کوروش؛ رحمانی، نصرالله؛ فراهانی، احسان. (1401). الگوی جذب و توسعه منابع انسانی در مکتب شهید سلیمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
16. داوند، محمد؛ میرشفیعی، سید روح‌الله. (1401). مدیریت دانش در سیره سیاسی و نظامی شهید سلیمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
17. دهقانی پوده، حسین و امین پاشایی هولاسو (1399). «تدوین الگوی فرماندهی شهید قاسم سلیمانی». مجلۀ مدیریت اسلامی، شمارۀ 111، صص 13-37.
18. رجبی، محمد. (1400). شاخص‌های مکتب شهید سلیمانی در اندیشه آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی). بصیرت و تربیت اسلامی، صفحه 56-31.
19. رضاییان، زهرا (1399). «نگاهی به ویژگی‌های سردار مکتب‌ساز، حاج قاسم سلیمانی». مجلۀ ره‌توشه، شمارۀ 1، صص 277-289.
20. ریزانه، جلال (1401). سبک رهبری فرا ملی در مکتب شهدی سلیمانی. مشرق موعود، 61: 107-126.
21. سبحانی، جاوید. (1401). نقش مدیریت استراتژیک با تاکید بر مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
22. شمس‌الدینی مطلق، فاطمه؛ منظری توکلی، حمدالله؛ منظری توکلی، علیرضا؛ زین‌الدینی میمند، زهرا. (1400). استخراج الگوی تربیتی شهید سلیمانی در عرصه سیاسی و نظامی براساس شیوه تحلیل محتوا. فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره یازدهم، شماره اول، پیاپی چهلم، صص 343-325.
23. شیرازی، علی (1399)، شاخص‌های مکتب شهید سلیمانی، تهران: انتشارات خط مقدم.
24. شیرازی، علی (1400)، «حاج قاسمی که من میشناسم»، خط مقدم، 1400، شماره شصت و هفتم، ص 33-88.
25. طهماسبی، عالمه؛ موسوی، لیلا؛ قربانی، مهدی (1399). لیمانی عزیز، گذری بر زندگی و رزم سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، قم: حماسه یاران چاپ 4.
26. عرب پور، امیرحسین، (1400)، «5 شاخص در سبک مدیریت و رهبری سردار سلیمانی»، خبرگزاری تسنیم، https://b2n.ir/k00993.
27. عسکری، مهری (1396). تحلیل تاریخی مدیریت شهید حسین خرازی در لشکر 14 امام حسین علیه السلام طی جنگ ایران و عراق. پایان‌نامه دکتری رشته تاریخ ایران اسلامی. دانشکده ادبیات و علوم.
28. قاسمی ذوالپیرانی، رضوان و عسکری تپه، فهیمه (1400). مولفه‌های مکتب شهید سلیمانی و تحقق تمدن نوین اسلامی. مطالعات دولت‌پژوهی در جمهوری اسلامی ایران، 7 (4)، 37-60.
29. قربانی‌زاده، وجیه‌اله؛ الوانی، سیدمهدی و حسین علی اصغرزاده رومیانی (1394)، تحلیل محتوای متون سبک مدیریت جهادی، فصلنامه مطالعه مدیریت انتظامی، ش 21، 250-
30. کریمی گوغری، فاطمه و حسین شاهی ماهانی، زهرا و ایلخانی‌پور، علی(1401) سبک رهبری و مکتب فرماندهی شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی در رویکرد جهادی او، دهمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربینی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران.
31. محمد مظاهری، محمد (1399). «ارائه الگوی مدیریت در تراز اتقلاب برای مدیران عالی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سبک مدیریتی شهید سپهبد قاسم سلیمانی». مجلۀ مدیریت اسلامی، شمارۀ 110، صص 21-46.
32. منظری توکلی، علیرضا؛ نوری، زهرا. (1401). بررسی نقش رهبری اخلاص مدار در توسعه اخلاق سازمانی مبتنی بر خط‌مشی فکری مکتب شهید قاسم سلیمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
33. موسوی، سیدمحمد (1398). مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در دفاع از حریم اهل‌بیت. نشریۀ مطالعات بیداری اسلامی، 8(15)، 75-100.
34. موسوی، سیدمحمد (1399). مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در دفاع از حریم اهل بیت. فصلنامه علمی ترویجی مطالعات بیداری اسلامی. 8، 15، 75-100.
35. مهدی، رضا؛ بارانی، سپیده. (1398). تحلیل جایگاه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی در نقشه جامع علمی کشور. دو فصلنامه علمی کارافن، شماره چهل و ششم، صص 32-15.
36. نصیری، رضا؛ فیروزآبادی، آمنه؛ سلاجقه، سنجر؛ فاتحی راد، نوید. (1401). مشخصه‌های سازمان حکمت محور در مکتب شهید سلیمانی. اولین کنفرانس ملی مدیریت و کارآفرینی در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی (با محوریت محرومیت‌زدایی در منطقه جارموریان استان کرمان).
37. Aldossari, A. S. (2020). Vision 2030 and reducing the stigma of vocational and technical training among Saudi Arabian students. Empirical Research in Vocational Education and Training, 12(1), 1-24.
38. Clement, U., García Fuentes, P., Gold, S., Hunink, C., & Raesfeld, L. (2021). Social representation of non-academic work in Mexico in the light of cultural artefacts. International Journal for Research in Vocational Education and Training (IJRVET), 8(4), 90-112.
39. Ochieng, V. O., & Ngware, M. (2021). Whole youth development and employment: Exploring the nexus using qualitative data from a Kenyan study of Technical and Vocational Education and Training institutions. Journal of Adult and Continuing Education, 14779714211037357.
40. Tun, M. M., & Juchelková, D. (2022). A Preliminary Approach toward Development of the TVET Research and Development (R & D) Sector for Sustainable Development in Myanmar. Sustainability, 14(9), 5474.
