بررسی عناصر انسجام متن سورة قلم براساس نظریة مایکل هالیدی و رقیه حسن
محورهای موضوعی : مجله «مطالعات ادبی دینی» بر آن است تا با رویکردي میان رشتهاي، بستري براي پژوهشگران، اساتید و دانشجویان علاقهمند به این حوزه فراهم آورد. در این راستا، از مقـالات علمـی و پژوهشـی مـرتبط بـا محورهاي ذیل استقبال میکنیم: * نقد و تحلیل متون ادبی دینی * بررسی تطبیقی ادبیات دینی در ایران و جهان * تأثیر متقابل دین و ادبیات بر یکدیگر * جایگاه دین در شکلگیري و تحول ژانرهاي ادبی * بازتاب مفاهیم و آموزههاي دینی در آثار ادبی * نقد و بررسی رویکردهاي مختلف به ادبیات دینی * ادبیات دینی در عصر حاضر و چالشهاي پیش رو از تمامی پژوهشگران، اساتید و دانشجویان علاقهمند به اینحوزه دعوت میکنیم تا با ارسـال مقـالات و پژوهش هاي خود، ما را درنیل به اهداف مجله یاري رسانند. امید است که ایـن تـلاش جمعـی، گـامی مؤثر در جهت اعتلاي فرهنگ و ادب این مرز و بوم باشد. بیگمان با همکاري و مشـارکت شـما، ایـن مجله میتواند به مرجعی معتبر و تأثیرگذار درحوزه مطالعات ادبی دینی تبدیل شود.
عليرضا قوجه زاده
1
,
فاطمه نیروی آغمیونی
2
,
مريم بهراميان فاعل
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی
2 - دانشگاه ازاد اسلامی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی
کلید واژه: سوره قلم, انسجام متن, هاليدي, حسن,
چکیده مقاله :
انسجام یکی از رکن¬های مهم و اساسی ارتباط در متن است. نظریة هالیدی، میزان انسجام از روی روابط معنایی بین جملات و تعیین عوامل انسجام در بخشهای مختلف متن بوده و به آن تداوم بخشیده است. تا خواننده یا شنونده عناصر ناموجود در متن را، که برای تعبیر آن ضروری هستند، دریابد. انسجام ارتباط بین آیات با برخی آیات دیگر وجود دارند که این ارتباط باید در حکم یک کلمه و دارای معانی هماهنگ و ساختار منظمی باشند. انسجام در متن زمانی بهوجود می¬آید که تعبیر و تفسیر عنصری وابسته به تعبیر وتفسیر عنصر دیگر باشد و عناصر درونی یک متن وجملات آن، بهشیوه¬های متعدد به هم وابسته باشند. نظریه-های مختلفی که کاملترین آنها از لحاظ طبقهبندی، نظریه¬ی مایکل هالیدی و رقیه حسن(1976) است، وجود دارد. نظریهپردازان انسجام متن را بهسه نوع ساختاری، واژگانی، وپیوندی¬ ـ معنایی تقسیم می¬کنند و برای هریک عوامل و عناصری را معرفی¬ می¬کنند. نتیجه حاصل از این پژوهش بررسی انسجام متن در سورۀ قلم است که به تمامی ساختارها و انواع آن در این سوره اشاره شده که عبارتند از: دستوری (ارجاع، جانشینی و حذف)، لغوی (تکرار، تقارن)، و ارتباط معنایی (ارتباط تشبیهی، ارتباط خلاف انتظار، ارتباط سببی) است. همچنین بیشترین عناصر انسجام در این سوره مربوط به ساختار ارتباط معنایی (اضافی ـ تمثیلی)، (ارتباط سببی ـ علت) و ارتباط زمانی است.
Coherence is one of the important and fundamental elements of communication in the text. Halliday's theory is the degree of coherence based on the semantic relationships between sentences and the determination of coherence factors in different parts of the text and has given continuity to it. So that the reader or listener can find out the missing elements in the text, which are necessary for its interpretation. There are connections between the verses with some other verses, which must be in the form of one word and have harmonious meanings and a regular structure. Coherence in the text occurs when the interpretation and interpretation of one element is dependent on the interpretation and interpretation of another element and the internal elements of a text and its sentences are interrelated in many ways. There are various theories, the most complete of which in terms of classification is the theory of Michael Halliday and Ruqiyeh Hassan (1976). The theorists divide text coherence into three types: structural, lexical, and semantic-linkage, and introduce factors and elements for each. The result of this research is the examination of the coherence of the text in Surah Qalam, which all its structures and types are mentioned in this Surah, which are: grammatical (reference, substitution and deletion), lexical (repetition, symmetry), and semantic connection (simile connection). , the relationship against expectation is a causal relationship). Also, the most elements of coherence in this surah are related to the structure of semantic connection (additive-metaphorical), (causal-causal connection) and temporal connection.
