مولفه¬های ادراکی مؤثر بر افزایش حضور¬پذیری بانوان در فضاهای جمعی (مطالعه موردی: پیاده¬راه اعلم¬الهدی رشت)
محورهای موضوعی : دو فصلنامه فضای زیست
سیدکسری میرپادیاب
1
,
فاطمه سمیع پور
2
,
کمال رهبری منش
3
1 - پژوهشگر نخبه گروه معماری و طراحی محیط، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
2 - گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین
کلید واژه: حضورپذیری, فضای جمعی, زنان, شاخص های کالبدی-فضایی, ویژگی های روانی-اجتماعی,
چکیده مقاله :
در عصر حاضر، با تغییر سبک زندگی و فرهنگ جوامع، حضور زنان در فضاهای جمعی افزایش یافته اما همچنان دلایل و عوامل مختلفی، مشارکت اجتماعی آنان را در فضاهای جمعی محدود میسازد؛ مجموعه ویژگیهای فضا، یکی از این دلایل است.
هدف پژوهش: پژوهش حاضر، تلاش دارد به شاخصهایی دست یابد که ضمن تناظر با ویژگیهای روانی-اجتماعی زنان، حضورپذیری فضا برای آنان را ارتقاء دهد و رهنمودهایی جهت طراحی فضاهای عمومی و جمعی حضورپذیر برای زنان ارائه کند.
روش شناسی تحقیق: با مجموعهای از مطالعات اسنادی، شاخصهای عمومی حضورپذیری فضاها شناخته شده؛ سپس، از طریق مطالعاتی در حوزه نیازها و ویژگیهای روانی-اجتماعی زنان، شاخصههای فضایی متناظر با این ویژگیها شناسایی شدهاست. در مرحله نهایی، با مطالعه در یک نمونه موردی از طریق یک پیمایش میدانی غیرمداخلهگر مبتنی بر پرسشنامه بسته از زنان، شاخصهای پیش گفته رواییآزمایی شده و اولویتگذاری شدهاند. جامعه آماری تحقیق، شامل زنان حاضر در فضای مورد مطالعه است که با توجه به جمعیت حاضر در فضای مورد نظر، تعداد 120 نمونه از طریق نمونهگیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتهاند. تحلیل دادهها نیز با استفاده از آزمون همبستگی و در محیط نرم افزار spss انجام شدهاست.
یافته ها و بحث: عوامل کالبدی، عوامل شناختی، عوامل احساسی که شامل زیر مجموعه های پیش رو می شود: امنیت و آسایش، تأمین خلوت و قلمرو، تنوع فعالیتها، خوانایی و رؤیتپذیری، پاکیزگی و بهداشت، ایجاد فضای نشستن، مکث و تجمع، انطباق با نیازها، اشتغال فعال (راه رفتن، صحبت کردن و نظایر آن)، دید و منظر طبیعی، بو، صدا و سایر محرکهای حواس
نتایج: با توجه به یافته های پژوهش، مشاهده شده که برخی شاخصهای فضا که در تناسب و سازگار با ویژگیهای روانی- اجتماعی زنان هستند، بالاترین همبستگی را با حضورپذیری فضا برای زنان دارا میباشند. بنابراین میتوان گفت که در صورت وجود این تناسب میشود به افزایش حضور بانوان در فضاهای جمعی کمک کرد.
In today's era, with the change in the lifestyle and culture of societies, the presence of women in public spaces has increased, but still, various reasons and factors limit their social participation in public spaces; The set of features of space is one of these reasons.
The purpose of the research: The current research tries to achieve indicators that, while corresponding to the psycho-social characteristics of women, improve the accessibility of the space for them and provide guidelines for the design of public and collective spaces accessible to women.
Research methodology: with a series of documentary studies, the general indicators of presence of spaces are known; Then, through studies in the field of women's psycho-social needs and characteristics, spatial indicators corresponding to these characteristics have been identified. In the final stage, by studying a case sample through a non-interventional field survey based on a closed questionnaire of women, the aforementioned indicators have been validated and prioritized. The statistical population of the research includes the women present in the study area, according to the population present in the study area, 120 samples were studied through simple random sampling. Data analysis was also done using correlation test in spss software environment.
Geographical area of the research: The scope of the study in the case study is Gilan province and Rasht city. The subject of study is an example of its collective spaces
Results: According to the findings of the research, it has been observed that some indicators of the space, which are appropriate and compatible with the psycho-social characteristics of women, have the highest correlation with the presence of the space for women. Therefore, it can be said that if there is this balance, it is possible to help increase the presence of women in public spaces.
