ارزیابی اقتصادی سیاست قیمت‌گذاری آب زیرزمینی در دشت ورامین

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

حامد نجفی علمدارلو ¹ (دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس)
مجید احمدیان ² (دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.)
صادق خلیلیان ³ (استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.)

تاریخ دریافت : 1393/01/24 تاریخ پذیرش : 1393/01/24 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: آب زیرزمینی, دشت ورامین, سیاست قیمت گذاری, برنامه ریزی پویا,

چکیده مقاله :

ایران به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک همواره با پدیده کم آبی مواجه بوده است. از طرف دیگر برداشت بی­رویه از آب­های زیرزمینی در سال­های اخیر، منجر به کاهش سطح این آب­ها شده و پایداری آنها را به خطر انداخته است. یکی از آبخوان­هایی که با پدیده­ی ناپایداری مواجه است، دشت ورامین است که از سوی وزارت نیرو به­عنوان یکی از دشت­های ممنوعه ایران در نظر گرفته شده است. در این تحقیق با استفاده از برنامه­ریزی پویای قطعی به ارزیابی سیاست قیمت­گذاری آب بر روی بهبود بیلان آب در آبخوان دشت ورامین و الگوی بهینه کشت در دو حالت مدرن و سنتی پرداخته شده است. دوره مطالعه 10 ساله بوده و نرخ تنزیل نیز 20 درصد می­باشد. داده­های مورد نیاز از طریق شرکت منابع آب ایران و تکمیل پرسشنامه به روش طبقه بندی ساده جمع­آوری شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که افزایش در قیمت آب میتواند منجر به کاهش استخراج از آب زیرزمینی شده و بیلان آب را بهبود ببخشد. اما کشاورزان مدرن در این زمینه عملکرد بهتری دارند. از این رو کشاورزان مدرن به علت اینکه حساسیت کمتری نسبت به تغییر در قیمت آب دارند، میزان درآمد خالص ایشان در نتیجه اعمال سیاست قیمت­گذاری کمتر دچار تغییر خواهد شد. حال با توجه به اینکه غالب کشاورزی در منطقه به­صورت آبیاری سنتی می­باشد، توصیه می­شود که قیمت­گذاری آب همراه با سیاست مکمل مانند دادن یارانه برای بهبود کارایی سیستم آبیاری همراه باشد.   طبقه­بندیJEL:C6, C23, D6, Q25

چکیده انگلیسی:

Iran is located in arid and semi-arid region due to constantly faced with water shortage. Also, the indiscriminate withdrawal of groundwater in recent years, leading to a decrease in the water level and its stability is jeopardized.VaraminPlain faced with instability in groundwater balance. In this paper, By Using deterministic dynamic programming, assessment of water pricing policy on improving plain aquifer water balance and optimal cropping pattern has been studied in both modern and traditional modes. Statistics has been gathered from IWRM and simple classification method questionnaire.The study period was 10 years and the discount rate is 20 percent.The results showed that an increase in price leads to a decrease in the extraction of groundwater and improve groundwater balance. Modern farmers because they are less sensitive to price increases, their net income will be less change.Now, according to the most of irrigated agriculture in the region istraditional, It is recommended that water pricing associated with complementary policies, such as subsidies to improve the efficiency of irrigation systems.