شناسایی بحرانهای کلیدی مؤثر بر توسعه شهر اوشان، فشم، میگون با رهیافت آیندهنگاری
محورهای موضوعی : فصلنامه آینده پژوهی شهری
کرامت اله زیاری
1
,
سید امیر میر محمد حسین فشمی
2
,
سید محمدرضا شهبازی
3
1 - استاد گروه جغرافیای انسانی و برنامهریزی، دانشكده جغرافيا، دانشگاه تهران، ایران.
2 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - دانش آموخته¬ی کارشناسی ارشد مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام (ره) شهر ری، ایران.
کلید واژه: بحران, آینده¬نگاری, ماتریس اثرات متقابل, نرم¬افزار میک¬مک, شهر اوشان, فشم, میگون.,
چکیده مقاله :
امروزه متأثر از رشد شهرنشینی، افزایش جمعیت شهری و در پی آن افزایش تراکم جمعیتی در سطح شهرها، سوانح و بحرانهای طبیعی و انسانساخت و آسیبپذیریهای ناشی از آنها نیز رو به فزونی یافته است. دراینبین، علم آیندهنگاری بیش از هفتادسال است که یکی از تمرکزهای اصلی خود را به آمادگی در برابر بحرانها و وقایعی که باعث غافلگیری در آینده خواهد شد، معطوف کرده است. بدین ترتیب، آیندهپژوهی و برنامهریزی بر مبنای تحلیل دادهها، زیربنای مدیریت بحرانهاست. طوری که شناخت وضعیت موجود و تجزیهوتحلیل عوامل مؤثر در ایجاد شرایط بحرانی در زمان وقوع بحران، فرصت توانایی لازم برای مدیریت کارآمد بحران را فراهم میکند. بدین ترتیب، پژوهش حاضر در راستای شناسایی بحرانهای کلیدی مؤثر بر توسعه شهر اوشان، فشم، میگون با بهرهگیری از رهیافت آیندهنگاری انجامگرفته است. در این پژوهش با ماهیت توصیفی- تحلیلی، ابتدا با استفاده از تکنیک پویش محیطی، بحرانهای بالقوه مؤثر بر توسعه شهر اوشان، فشم، میگون شناساییشده و در ادامه بر اساس پرسشنامه توزیعشده بین متخصصان و نخبگان مرتبط با محتوای این پژوهش، در چارچوب ماتریس اثرات متقابل و در محیط نرمافزار میکمک، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مستقیم و غیرمستقیم هرکدام از بحرانها سنجیده شده و با توجه به امتیاز تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آنها، بحرانهای کلیدی به دست آمدند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مهاجرت افراد بومی، تضادهای فرهنگی ناشی از ورود قومیتهای مختلف به شهر، زلزله، رانش زمین، سیلاب شهری، ریزش کوه، بهمن، مسدود شدن راههای مواصلاتی، حمله حیوانات وحشی، آتشسوزی، ریزش ساختمانهای ناایمن و بیدوام، بیاعتمادی نسبت به نهادهای متولی شهر، ناهماهنگی و ناسازگاری میان نهادهای متولی توسعه شهر و نبود آموزشهای لازم در باب مواجه با رخدادها، ازجمله بحرانهای بالقوه مؤثر بر توسعه شهر اوشان، فشم، میگون محسوب میشوند که از بین آنها بحرانهای زلزله، رانش زمین، ریزش کوه، سیلاب شهری و بهمن بهعنوان بحرانهای کلیدی شهر هستند.
Today, the growth of urbanization, the increase in urban population, and the subsequent rise in population density in cities have led to a rise in natural and man-made accidents and crises, along with their associated vulnerabilities In the meantime, the science of foresight has, for more than seventy years, focused on preparing for crises and events that may cause surprises in the future. In this context, future research and planning based on data analysis form the foundation of crisis management. The present research was conducted to identify the key crises affecting the development of Oshan, Fasham, Meygoon city using a foresight approach. In this descriptive-analytical research, the environmental scanning technique was first used to identify potential crises affecting the development of Oshan, Fasham, Meygoon city. Subsequently, based on a questionnaire distributed among experts and elites, and within the framework of the matrix of mutual effects in the MicMac software environment, the direct and indirect impact of each crisis was measured. Finally, the key crises were identified based on their impact scores. The results of this research indicate that the immigration of native people, cultural conflicts caused by the arrival of different ethnic groups in the city, earthquakes, landslides, urban floods, mountain falls, avalanches, blocked roads, attacks by wild animals, fires, the collapse of unsafe and unsustainable buildings, mistrust toward the institutions responsible for the city, inconsistency and incompatibility between these institutions, and the lack of necessary training for dealing with events are among the potential crises affecting the development of Oshan, Fasham, Meygoon city. Among these, earthquakes, landslides, mountain falls, urban floods, and avalanches are identified as the key crises of the city.
