استعاره‌های مفهومی در آثار عالیه مهرابی، با موضوع شهدای هنرمند و مدافع حرم در کتاب «از هنر تا حرم»
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: کلیدواژه‌ها: استعاره‌های مفهومی, شعر, مهرابی, دفاع مقدس.,
چکیده مقاله :
چکیده واکاوی استعاره‌های شناختی یا مفهومی در هر متن و نوشته، می‌تواند وسیلۀ مهمی در کشف معنای متن باشد. به دیگر سخن استعاره‌های مفهومی سبب نمایان شدن بعضی از امور و مفاهیم مبهم می‌گردد. به همین سبب در شناخت بهتر و بیشتر شعر دفاع مقدس، از استعاره‌های مفهومی بهره گرفته می‌شود تا به این پرسش پاسخ داده شود که کدام مفاهیم ذهنی و احساسی و عاطفی در این‌گونه اشعار و سروده‌ها، مورد توجه شاعران بوده¬است و آنها از چه حوزه‌ای برای تجسم بخشیدن و عینی کردن امور ذهنی خود بهره برده‌اند. برای رسیدن به پاسخ این پرسش، نویسنده در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای به بررسی استعاره‌های مفهومی جبهه و جنگ در سروده‌های شاعران دفاع مقدس استان یزد در مجموعۀ اشعار همایش شهدای هنرمند و شهدای مدافع حرم در کتاب «از هنر تا حرم» پرداخته¬است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که استعاره‌های مفهومی به‌کاررفته در سرودۀ شاعران برای هر یک از استعاره‌های یاد شده، سه الگوی انسان‌انگاری، گیاه انگاری، جسم انگاری زیاد مورد توجه قرار گرفته¬است.
Abstract Analyzing cognitive or conceptual metaphors in any text and writing can be an important tool in discovering the meaning of the text. In other words, conceptual metaphors make some obscure matters and concepts visible. For this reason, in the better understanding of the poem of Holy Defence, conceptual metaphors are used to answer the question of which mental, emotional and emotional concepts in such poems and compositions have been the focus of poets and from which field They have benefited from visualizing and objectifying their mental affairs. In order to find the answer to this question, in this research, the author, using the descriptive-analytical method and library tools, examines the conceptual metaphors of front and war in the poems of the holy defense poets of Yazd province in the collection of poems of the gathering of artist martyrs and shrine defender martyrs in the book "From Art to Shrine" " Paid. The results of the research show that the conceptual metaphors used in the poems of the poets, for each of the mentioned metaphors, three models of anthropomorphism, plant-morphism, and physical-morphism have been given a lot of attention.
الف( کتاب¬ها
ایوانز، وی، ملانی گرین، زبان¬شناسی شناختی، مقدمه، ادینبورگ: انتشارات دانشگاه ادینبورگ، 2006.
تالمی، لئونارد، به سوی معناشناسی شناختی،2 جلد، کمبریج: مطبوعات، 2000.
سنگری، محمدرضا،ادبيات دفاع مقدس: مباحث نظری و شناخت اجمال گونه¬های ادبی، تهران: بنياد حفظ آثار و نشر دفاع مقدس، 1398.
صفوی، کورش، درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، 1387.
لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک، استعاره‌هایی که با آنها زندگی می‌کنیم، ترجمۀ هاجر آقا ابراهیمی، تهران: نشر علم، 1394.
مهرابی، عالیه، از هنر تا حرم، یزد: خط شکنان یزد، 1395.
یو، نینگ، قلب چینی در دیدگاه شناختی: فرهنگ، بدن و زبان، برلین: موتون د گرویتر، 2009.
ب( مقالات و پایان نامه
ارجستانی، محمد؛ چگینی، اشرف، قوجه زاده، علیرضا، « نگاهی تطبیقی بر ادبیات مقاومت و پایداری در شعر قیصر امین¬پور و کمال ناصر»، جستارنامۀ ادبیات تطبیقی یزد، سال 6، شمارۀ 21، 1401، صص 191 ـ 159.
استاجی، اعظم؛ شریفی، شهلا؛ فراگردی، عصمت، رستمیان، مرتضی، «بررسی استعاره‌های مبتنی بر نام حیوانات در ادبیات دفاع مقدس»، نشریۀ ادبیات پایداری، سال 10، شمارۀ 18، 1397، صص 24 ـ 1.
دشمن زیاری، تورج؛ سیدصادقی، سید محمود؛ حسینی کازرونی، «استعاره¬های مفهومی در آثار منثور جبهه و جنگ با رویکرد معنا شناختی»، فصلنامۀ زیبایی شناسی ادبی،دورۀ 13، شمارۀ 53، 1400، صص 64 ـ 37.
ــــــــــــــــــــــــــ، « بررسی استعاره های مفهومی در روایت¬های مردانه از دفاع مقدس»، نشریۀ ادبیات پایداری، سال 14، شمارۀ 26، 1401، صص 184 ـ 153.
زابلی زاده، اردشیر؛ موسوي، سیده زهرا، «بررسي نقش استعاره درگفتمان خبری رسانه‌های بین‌المللی»، فصلنامۀ مطالعات رسانه‌های نوین، دورۀ 1، شمارۀ 2، 1394، صص 85 ـ 57.
زرین فکر، مژگان،«استعاره‌های مفهومی در معارف بهاء ولد با تأکید بر استعارۀ رویشی »، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، 1392.
سجودی، فرزان، «بررسي معناشناختي استعارة زمان در داستان‌هاي كودك به زبان فارسی»، فصلنامة نقد ادبي، سال 5، شمارۀ 19، 1391، صص 70 ـ 50.
عجمی، رقیه؛ مهدوی، ملیحه؛ مهدیان، مسعود، «بررسی ویژگی¬های سبک ادبی کتاب بی تال عجم از منظر علم بیان»، جستارنامۀ ادبیات تطبیقی یزد، سال 7، شمارۀ 25، 1402، صص 38 ـ 1.
علیزاده، ناصر؛ روحی¬کیاسر، اعظم، « استعاره‌های مفهومی در شعر دفاع مقدس». نشریۀ ادبیات پایداری، دورۀ 10، شمارۀ 18، 1397، صص 266 ـ 247.
فراگردی، عصمت، «بررسی استعاره از دیدگاه زبانشناسی شناختی در ادبیات داستانی جنگ ایران و عراق»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، 1391.
قبادی، مطهره؛ خان محمدی، فاطمه. «استعارۀ مفهومی در دو رمان مرتبط با دفاع مقدس،»، نشریۀ پژوهش‌های نقد ادبی و سبک¬شناسی، شمارۀ 2 ( پیاپی 36 )، 1398، صص 116 ـ 95.
معروف، مجتبی. «استعاره‌های مفهومی شهید و شهادت در شعر دفاع مقدس»، همایش ملی ادبیات پایداری، رشت، دانشگاه گیلان، 1395.
مهربانی گلزار، محمدرضا؛ خمسه عشری، علی‌اکبر، «منظر یادمانی جنگ: از واقع‌نمایی تا استعاره »، نشریۀ منظر، دورۀ 8، شمارۀ 34، 1395، صص 81 ـ 68.
Sources and references
Book
Evans, V, Melanie Green, Cognitive Linguistics, An Introduction, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2006.
Talmy, Leonard, Towards Cognitive Semantics (2 vols.), Cambridge: The Press, 2000.
Sangri, Mohammad Reza, Defense of the Sacred Literature: Theoretical Discussions and Recognition of the Outlines of Literary Genres, Tehran: Foundation for the Preservation of Works and Publishing of Defence of the Sacred, 2018.
Safavi, Koresh, An Introduction to Semantics, Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Art, 2017.
Likoff, George; Johnson, Mark, The Metaphors We Live With, Translator: Hajar Agha Ebrahimi, Tehran: Neshar Alam, 2014.
Mehrabi, Aaliyah, From Art to Shrine, Yazd: Khat Shekanan Yazd, 2015.
Yu, Ning, The Chinese Heart in Cognitive Perspective: Culture, Body and Language, Berlin: Mouton de Gruyter, 2009.
Articles and dissertations
Arjastani, Mohammad et al. "A comparative look at the literature of resistance and stability in the poetry of Qaisar Aminpour and Kamal Nasser, Yazd Comparative Literature Review, 2023; Sh., pp. 159-191.
Doshmen Ziari, Toraj et al. "Conceptual metaphors in front and war prose works with a semantic approach", Literary Aesthetics Quarterly, 2023, No. 53, pp. 37-64.
Zarin Fekar, Mozhgan, "Conceptual metaphors in the teachings of Baha Wold with an emphasis on the metaphor of Royshim", master's thesis, supervisor Dr. Maryam Salehinia, Ferdowsi University of Mashhad, 2013.
Sojudi, Farzan. "Semantic investigation of the metaphor of time in children's stories in Farsi", Scientific-Research Quarterly of Literary Criticism, 2012, Vol. 19, pp. 135-156.
Ajmi, Ruqiyeh et al., "Investigation of literary style characteristics of Betal Ajam's book from the perspective of expression science", Yazd Comparative Literature Journal, 2024, No. 25, pp. 1-38.
Alizadeh, Nasser and Rouhi Kiaser, Azam, Conceptual metaphors in the poem of Defensive Defense. Journal of sustainability literature. 2017, Volume 10, Volume 18, pp. 245-265.
Faraghardi, Infallibility. "An examination of metaphor from the perspective of cognitive linguistics in the fiction literature of the Iran-Iraq war". Azam Staji, master's thesis, Ferdowsi University of Mashhad, 2013.
process, infallibility; Staji, Azam and Sharifi, Shahla, "Examination of metaphors based on the names of animals in the literature of the Holy Defence", Sustainability Literature, 2017, Volume 10, Volume 18, pp. 1-24.
Qobadi, Motahera and Khan Mohammadi, Fatemeh. Conceptual metaphor in two novels related to holy defense, Literary Criticism Research, 2018, Vol. 2, pp. 95-116.
Famous, Mojtaba. Conceptual metaphors of martyr and martyrdom in the poem of Holy Defence, National Conference of Sustainability Literature, Gilan University, Rasht, 2015.
Mehrabani Golzar, Mohammad Reza and Khamse Ashari, Ali Akbar. War memorial landscape: from realism to metaphor, Manzar Bahar, 2015, Vol. 34, pp. 68-81.
Mousavi, Neda and Zabelizadeh, Ardeshir. "Investigation of the role of metaphor in international media news discourse", New Media Studies, 2014, vol. 2, pp. 57-82.
