تنوع ژنتیکی صفات مختلف زراعی در ژنوتیپهای برنج (Oryza sativa L.)
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهینسیم رنج کش 1 , مرتضی سام دلیری 2 , پوریا مظلوم 3 , امیرعباس موسوی 4 , ولی الله رامئه 5
1 - گروه زراعت و اصلاح نبات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس. چالوس، ایران.
2 - گروه زراعت و اصلاح نبات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس. چالوس، ایران.
3 - استادیار گروه زراعت و اصلاح نبات، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
4 - گروه زراعت و اصلاح نبات، دانشکده کشاورزی، واحد چالوس، چالوس، ایران
5 - دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ساری، ایران.
کلید واژه: عملکرد دانه, بایپلات, گروهبندی, صفات کمی, تجزیه به مؤلفه اصلی,
چکیده مقاله :
برنج یکی از مهمترین محصولات استراتژیک است که بهعنوان غذای اصلی مردم در جهان به شمار میرود. در همین راستا آزمایشی با 30 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده برنج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1395-96 با چهار تکرار به اجرا درآمد. صفات مورد مطالعه، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد کل دانه، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل و طول دوره رویش بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپها از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنیداری دارند که بر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپها دلالت دارد. نتایج مقایسات میانگین نشان داد که بیشترین میانگین تعداد کل دانه و تعداد دانه پر در خوشه متعلق به ژنوتیپ کشوری بود. نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی نشان داد که پنج مؤلفه اول،050/78 درصد از تغییرات کل دادهها را محاسبه نمودند. تجزیه خوشهای به روش جفت گروه بدون وزن با میانگین حسابی (UPGMA) و با معیار فاصله اقلیدسی برای صفات مورد بررسی، ژنوتیپهای مورد مطالعه را در پنج گروه تفکیک کرد.
Rice is one of the most important strategic products that is considered to be the main food of the world. In this regard, an experiment was conducted with 30 native and modified rice genotypes in a randomized complete block design at research farm of Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources with four replications in 2016-2017. The studied traits were plant height, length of panicles, number of effective tillers, total number of grains, number of unfilled grains, number of filled grains, 1000-grain weight, biological yield, grain yield, harvest index, chlorophyll index and growth period. The results of analysis of variance showed that genotypes have a significant difference in terms of traits, which indicates the existence of genetic variation among genotypes. The results of mean comparisons showed that the highest mean total number of grains and number of filled grains in the cluster belonged to the genotype of the Keshvari. The results of principal components analysis showed that the first five principal components accounted for 78.050% of the total variation. The cluster analysis by Unweighted Pair Group Method Arithmetic (UPGMA) method and with the euclidean distance criterion for studied traits, genotypes studied were divided into five groups.
