مطالعه اثر کاشت تاغ (Haloxylon persicum ) و آتریپلکس (Atriplex canescens ) بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در مراتع ملارد زرندیه
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهیعباس احمدی 1 , حمید ترنج زر 2 , مسعود گماریان 3 , سهراب پاژنامه 4
1 - گروه علوم مرتع، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 - گروه علوم مرتع، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
3 - گروه اصلاح نباتات، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
4 - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، ایران
کلید واژه: خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک, آتریپلکس, تاغ, مراتع خشک, ملارد زرندیه,
چکیده مقاله :
تاغ و آتریپلکس از گونه های مقاوم به شوری و خشکی هستند که در چند دهه اخیر، به طور وسیع در عملیات مقابله با بیابان زایی و احیای مراتع خشک و نیمه خشک در ایران کاشته شدهاند. این مطالعه به منظور بررسی اثر تاغکاری و آتریپلکسکاری بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در بخشی از مراتع بیابانی ملارد شهرستان زرندیه انجام گرفت. بدین منظور سه منطقه شامل شاهد (مرتع طبیعی) منطقه آتریپلکس کاری و منطقه تاغکاری هر یک به مساحت 5 هکتار انتخاب شد. نمونه برداری به روش تصادفی –سیستماتیک انجام گرفت و در هر کدام از مناطق 20 پلات در امتداد 2 ترانسکت به طول 500 متر مستقر شد. نمونه برداری خاک در دو عمق 0-30 و 30-60 سانتیمتر از مناطق شاهد و تیمار (آتریپلکس کاری و تاغزار) انجام گرفت و خصوصیات مهم فیزیکو شیمیایی خاک نظیر بافت خاک ، شوری یا هدایت الکتریکی(EC) ، اسیدیته (pH) ، کربن آلی ، آهک، فسفر، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم، کلر و بیکربنات در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز واریانس یکطرفه استفاده گردید. نتایج نشان داد بهغیر از اسیدیته و مقدار سیلت در بقیه متغیرهای خاک، اختلاف معنیدار بین تیپهای گیاهی و منطقه شاهد وجود دارد. گونه تاغ، بیش از آتریپلکس موجب شوری، قلیاییت و آهکی شدن خاک سطحی گردیده است؛ اما با توجه به بومی بودن و سازگاری بالای این گونه، به نظر می رسد گزینه مناسب تری برای احیای چنین مراتع خشکی باشد.
Haloxylon sp. and Atriplex sp. are among aridity and salt tolerant species which have been planted extensively in practices of combat desertification and arid and semi-arid rangelands reclamation, in recent decades. This study was performed in order to assessment of saxaul and saltbush planting on soil properties in a part of desert rangelands of Mallard Zarandiyeh. Three sites included: control (natural rangeland), Atriplex canescens plantation and Haloxylon persicum plantation types with an area of five hectares for each of them. In each area, 20 plots along six 500 meters transects were located by randomized-sysematic methods for sampling. Soil samples were collected from two depth (0-30 and 30-60 cm) in control and treatment areas (Atriplex and Haloxylon planting) and Soil samples were physically and chemically analyzed in the laboratory for some variables such as: texture, EC, pH, organic carbon, Caco3, P, CA, Mg, N, K, Cl, Na and HCO3-. Data were analyzed by ANOVA. The results showed that except for acidity and silt (%), there were significant differences between Control area and treated areas (planted sites with Atriplex and Haloxylon) in soil variables. Also, Haloxylon pesicum has been caused the salinization and alkalization and calcification of surface soil, more than Atriplex canesces; but regarding to more adaptation, white saxaul seems to be more suitable plant to reclamation of such arid rangelands, as a native species.
