تبیین مولفه های معنابخش در بازارهای سنتی- تاریخی(نمونه موردی:بازارهای سنتی سنندج و سلیمانیه)

محورهای موضوعی : کالبدی

الهام فاطمی ¹ , ارسلان طهماسبی ² , ئالان فریدون ³

1 - گروه معماری و شهرسازی واحد سنندج و دانشجوی دکترا واحد کرمانشاه.
2 - گروه معماری و شهرسازی، عضو هیات علمی دانشگاه.
3 - گروه معماری، دانشگاه پلی تکنیک سلیمانیه.

تاریخ دریافت : 1399/01/24 تاریخ پذیرش : 1399/07/05 تاریخ انتشار : 1399/07/01

کلید واژه: معنا بخشی, قیصری نقیب, سلیمانیه, بازار سنندجی و آصف, باززنده سازی,

چکیده مقاله :

هدف از این مقاله، ارائه الگویی جهت شناسایی مؤلفه‌های اصلی تأثیرگذار بر معنا بخشی در راستای جذب گردشگر، با مطالعه موردی بازارهای سنتی و تاریخی سنندجی و آصف سنندج و بازار قیصری نقیب سلیمانیه، می‌باشد. برای این منظور از روش تحقیق کیفی – کمی، استفاده شده است. در بخش کیفی تحقیق مصاحبه با نمونه‌ای شامل 16 خِبره انجام شده است و به روش کدگذاری باز، محوری 105 و در نهایت انتخابی، واژه‌های کلیدی شناسایی گردید؛ که منتج به پرسشنامه‌ای 74 سؤالی در هشت مؤلفه عملکردی – اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، عاطفی– ادراکی، فنی- کالبدی، معماری، سیاسی و مرمت- باززنده سازی شده است. در بخش کمی تحقیق، پرسشنامه در دو نسخه فارسی و کردی، به وسیله نمونه‌های کمکی 20 نفر از مراجعه‌کنندگان به بازارها و با استفاده از روایی محتوا و پایایی ضریب آلفای کرونباخ، استاندارد شده است. تعداد 190 پرسشنامه فارسی در بین افراد حاضر در بازار سنندج و 40 نسخه کردی از پرسشنامه در بازار سلیمانیه، توزیع شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملیِ تأییدی، مدل نهایی مبتنی بر مؤلفه‌ها عملکردی – اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، عاطفی– ادراکی، فنی- کالبدی، معماری، سیاسی و مرمت- باززنده سازی تأیید گردید. بر اساس نتایج آزمون T مستقل، بازار سلیمانیه از نظر مؤلفه‌های عاطفی- ادراکی، فنی – کالبدی و فرهنگی، به طور معنی‌داری نسبت به بازار سنندج از وضعیت بهتری برخوردار بود در حالی که در مؤلفه‌های اجتماعی، معماری و مؤلفه‌ی نیاز به امر مرمت – احیاء، بازار سنندج در شرایط بهتری قرار دارد. همچنین در مؤلفه‌های سیاسی و مرمت- احیا تفاوت معنی‌دار نیست. (05/0P>)