بررسی تغییرات بلندمدت دمای هوا در سطح کشور با استفاده از داده‌های پایگاه اطلاعاتی CRU TS

محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری

هادی رمضانی ¹ (استادیار داشگاه بین المللی قزوین)
Behnam Ababaei ² (پژوهشگر مرکز علوم گیاهی، دانشگاه کوئینزلند، استرالیا)
عباس کاویانی ³ (استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) ، قزوین)

تاریخ دریافت : 1397/05/20 تاریخ پذیرش : 1397/09/03 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: دمای کمینه, میانگین سالانه و فصلی, دمای بیشینه, تغییر اقلیم, آزمون من-کندال,

چکیده مقاله :

بررسی تغییر اقلیم کمک شایانی در مدیریت منابع آب و تولیدات کشاورزی خواهد کرد. افزایش دما یکی از جنبه‌های قطعی تغییر اقلیم محسوب می‌گردد. محدودیت تعداد ایستگاه‌های هواشناسی و کیفیت و طول دوره داده‌های اقلیمی از مهمترین عوامل محدودکننده در بررسی تغییرات اقلیمی است. بهره گیری از داده های پایگاه‌های اطلاعاتی شبکه‌بندی‌شده از راهکارهای رفع این محدودیت است. در این مطالعه از داده‌های پایگاه اطلاعاتی CRU TS (نسخه 01/4) شامل میانگین‌های ماهانه متوسط، کمینه و بیشینه روزانه دما در سطح کشور برای تحلیل روند تغییرات متوسط‌های سالانه، فصلی و ماهانه با استفاده از آزمون من-کندال اصلاح شده استفاده شد. نتایج نشان می‌دهند در دوره 2016-1987 (دوره دوم) نسبت به دوره 1986-1957 (دوره اول)، متوسط روزانه دما در مقیاس سالانه و در مناطق مختلف کشور، بین 4/0 تا 2/1 درجه سانتی گراد افزایش داشته است. متوسط روند افزایش دما در طول سه دهه اخیر در سطح کشور، 39/0 درجه سانتی گراد در دهه (17/1 درجه سانتی گراد در سی سال) برآورد شد. افزایش کمینه روزانه دما در مقیاس سالانه در طول دوره دوم، بیش‌تر از افزایش متوسط روزانه دما و در حدود 23/1 درجه سانتی‌گراد در سی سال بوده است. بررسی روند تغییرات میانگین‌های فصلی نشان می دهد که فصول زمستان و بهار، به خصوص در استان های غربی و شمال غربی کشور، بیش‌ترین روند افزایش دما را طی سه دهه اخیر تجربه کرده‌اند. نتایج این تحقیق وقوع تغییرات معنی‌دار در دما در فصول زمستان، بهار و تابستان را که اهمیت زیادی برای کشاورزی کشور دارند تأیید می‌کنند.

چکیده انگلیسی:

Study of climate change helps in the management of water resources and agricultural production. Temperature increase is one of the most definite aspects of climate change. Limited number of weather stations and the quality and duration of records of weather variables are among the most important limiting factors in climate change studies. Application of gridded regional/global datasets is a promising option to overcome these limitations. In this study, temporal trends in annual, seasonal and monthly averages of daily minimum, mean and maximum temperatures were analysed using the data obtained from the CRU TS 4.01 gridded dataset and the Mann-Kendall (MK) test. The results show that over 1987-2016 (second period), long-term national annual average of daily mean temperature has increased by 0.4-1.2 °C across the country as compared to 1957-1986 (first period). Over the last here decades, temporal trend in annual average daily mean temperature was estimated at 0.39 °C.dec-1 (1.17 °C increase in 30 years). The observed increase in daily minimum temperature (1.23 °C in 30 years) over the second period was larger than the increase observed in daily mean temperature. Analysis of temporal trends in seasonal averages reveals that winter and spring, especially in the west and northwest, experienced the strongest positive trends over the last three decades. The results of this study confirm the occurrence of significant temperature changes in winter, spring and summer, which are important to the country’s agriculture sector.