اثر روش خاک‌ورزی و بقایای گندم (.Triticum aestivum L) بر رشد علف‌های هرز و پاسخ عملکرد ذرت (.Zea mays L)
محورهای موضوعی : پژوهش علف های هرز
جهانبخش میرزاوند
1
(استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران)
سمیه رفیعی
2
(دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی و کارآموز مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس)
رضا مرادی طالب بیگی
3
(دانشجوی سابق دکتری رشته زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز)
کلید واژه: کم خاک‌ورزی, بقایای ایستاده, علف هرز چندساله, علف هرز یکساله,
چکیده مقاله :
تغییر روش خاک‌ورزی و کاربرد بقایا از روش‌های پیشنهادی برای مبارزه با علف‌های هرز مزارع است. به منظور بررسی اثر سه ساله روش‌های خاک‌ورزی (خاک‌ورزی رایج، کم خاک‌ورزی و بی خاک‌ورزی) و بقایای گندم (حفظ بقایا و حذف تمام بقایا از سطح خاک) بر رشد علف‌های هرز و عملکرد ذرت، پژوهشی مزرعه‌ای در زرقان، استان فارس به صورت آزمایش کرت‌های یک‌بار خُرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد روند رشد علف‌های هرز در سامانه خاک‌ورزی رایج و حفظ بقایا نسبت به حذف بقایای گندم از شیب کاهشی و منفی‌تری برخوردار بود، اما انجام عملیات بی خاک‌ورزی آلودگی علف‌های هرز چندساله را تشدید کرد. نتایج نشان داد با گذشت زمان تراکم علف‌های هرز چندساله با انجام عملیات بی خاک‌ورزی نسبت به خاک‌ورزی رایج و کم خاک‌ورزی بیش از 60 درصد افزایش یافت، درحالی که تراکم علف‌های هرز یکساله را حدود 40 درصد کاهش داد. بیشترین عملکرد دانه ذرت (64/14447 کیلوگرم در هکتار) در سامانه کم خاک‌ورزی و حفظ بقایا حاصل شد که نسبت به سامانه بی خاک‌ورزی منجر به افزایش 34 درصدی عملکرد محصول شد. بیشترین تعداد دانه در بلال (576 عدد) و شاخص برداشت دانه (82/36 درصد) در سامانه خاک‌ورزی رایج و حفظ بقایای گندم به دست آمد که نسبت به سامانه کم خاک‌ورزی و بی خاک‌ورزی به ترتیب به‌طور متوسط 4 و 15 درصد بیشتر بود. به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد در سامانه‌های زراعی کشت ممتد ذرت جهت حفظ پتانسیل عملکرد محصول و بهبود مدیریت تلفیقی علف‌های هرز انجام عملیات کم خاک‌ورزی و حفظ 30 درصد بقایای گیاهی گندم به صورت ایستاده و با ارتفاع 30 سانتی‌متر در سطح خاک قابل توصیه است.
Changing tillage systems and plant residue application are regarded as suggested methods to improve weed management. A 3-year field experiment was conducted to evaluate the effects of soil tillage methods (conventional tillage (CT), reduced tillage (RT), and no-till (NT)) and wheat residue (residue preservation and removal) on weed growth and corn yield at Zarghan, Fars province. The experimental design was as split plot based on randomized complete block in three replications. Results showed that the lowest weed growth was obtained by CT method when wheat residue preserved while applying NT method enhanced perennial weed infestations. In other words, applying NT method increased perennial weed density up to 60% compared to CT and RT methods, but annual weed infestations decreased 40%. The kernel yield of corn (14447.64 kg ha-1) increased 34% when RT method accompanied by wheat residue compared to NT method. Applying CT method and residue preservation was maximized kernel number per cob (No. 576) and harvest index (36.82%) compared to RT and NT methods by four and 15%, respectively. It is concluded that, in consecutive corn cultivation, to grantee the corn yield potential and suppress weed growth applying RT method and preservation of 30% of wheat residue (standing residue with a height of 30 cm), is recommended.
_||_