تعیین کننده های اجتماعی رفتار مسئولانۀ زیست محیطی با تأکید بر مدل KAP (مورد مطالعه: شهروندان شهر شوش)
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهریکریم رضا دوست 1 * , عبدالرضا نواح 2 , علی بوداقی 3 , ندا علیدادی 4
1 - دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز (نویسنده مسؤول)
2 - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
4 - کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
کلید واژه: احساس تعلق مکانی, نگرش زیست محیطی, آگاهی زیست محیطی, رفتارهای زیست محیطی مسئولانه,
چکیده مقاله :
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیین گرهای اجتماعی رفتار مسئولانۀ زیستمحیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیستمحیطی و احساس تعلق مکانی است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونۀ آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شوش است که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه بوده است. یافته های توصیفی پژوهش نشان داد که میانگین رفتارهای مسئولانۀ زیستمحیطی شهروندان شهر شوش در حد متوسط (88/59) است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بین متغیرهای احساس تعلق مکانی شهروندان، نگرش زیستمحیطی و رفتارهای مسئؤلانه زیستمحیطی آنان رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای احساس تعلق مکانی (194/0)، آگاهی زیستمحیطی (456/0)، نگرش زیستمحیطی (225/0) به صورت مستقیم بر رفتار مسئولانۀ زیستمحیطی تأثیر دارند. طبق یافتههای تحقیق، متغیر احساس تعلق مکانی از طریق نگرش زیستمحیطی 176/0 درصد اثر غیر مستقیم بر مسأله تحقیق داشته است. در مجموع، متغیرهای وارد شده در مدل توانستند 35/0 درصد تغییرات رفتار مسئؤلانۀ زیستمحیطی را تبیین نمایند. مقایسۀ ضرایب بتاها نشان می دهد که اثر کل آگاهی زیستمحیطی (476/0) در مقایسه با سایر متغیرهای وارد شده در مدل، بیشتر بوده است.
The main purpose of this study was to investigate the social determinants of responsible environmental behavior of citizens with emphasis on independent variables of environmental knowledge, environmental attitudes and spatial attachment. The research method was survey and the statistical sample included 382 citizens aged 15 to 65 years in the city of Shush who were selected by multi-stage cluster sampling. The research data collection tool was a questionnaire. The descriptive findings of the study showed that the average level of responsible environmental behaviors of the citizens of Shush was moderate (59.88). The results of path analysis showed that the variables of sense of spatial belonging (0.194), environmental awareness (0.456), environmental attitude (0.225) have a direct impact on responsible environmental behavior. According to the research findings, the variable of sense of place belonging through environmental attitude had 0.176% indirect effect on the research problem. Overall, the variables included in the model could explain 0.35% of the changes in responsible environmental behavior. Comparison of beta coefficients showed that the effect of total environmental awareness (0.476) was greater than the other variables included in the model on the research problem.