نقش مولفه‌ها و عناصر فرهنگی در رضایتمندی ساکنین مجموعه‌های مسکونی سازمانی در ایران(مطالعه موردی:شهر اهواز)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

صبا میردریکوندی ¹ (دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
مصطفی مسعودی نژاد ² (دکتری معماری، استادیار گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
بهزاد وثیق ³ (دکتری معماری، دانشیار مدعو گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران/دانشگاه صنعتی جندی شاپور، دزفول، ایران. [e-mail])

تاریخ دریافت : 1401/07/15 تاریخ پذیرش : 1401/09/15 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه:  فرهنگ, رضایتمندی سکونتی, مجموعه‌های مسکونی, مجموعه‌های سازمانی, اهواز,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهری و مهاجرت‌های روستایی در دهه‌های اخیر در ایران چهره مسکن و کیفیت سکونت تغییر یافت. توسعه این پدیده بدون برنامه ریزی صحیح و عدم توجه به مسائلی از جمله عوامل فرهنگی در فضای تعاملی سکونتگاهی منجر به بروز رفتارهایی از ساکنین می‌گردد که مخل و از بین برنده فرهنگ سکونتی است. که توجه صرف به مسائل کمی و نادیده انگاشتن کیفیت در فضاهای مسکونی موجب تشدید معضلاتی در این فضاها گشته و به تبع آن باعث ایجاد نارضایتی ساکنان از محیط‌های مسکونی خود شده است. هدف: پژوهش حاضر به ارزیابی و سنجش تاثیر نقش مولفه‌ها و عناصر فرهنگ در معماری مسکن سازمانی و احساس رضایتمندی ساکنان پرداخته است. در این پژوهش اقدام به تحلیل تأثیر مؤلفه‌های فرهنگ بر رضایتمندی در دو مجموعه مسکونی سازمانی نیروی انتظامی شهرستان اهواز شد. روش پژوهش: نوع پژوهش حاضر کاربردی است و روش تحقیق به صورت توصیفی از نوع همبستگی است، جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. تعداد افراد انتخاب شده جهت حجم نمونه آماری بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر طبق فرمول تعیین حجم نمونه کوکران 285 ساکن در نظر گرفته شده است.که پس از جمع آوری داده‌ها، به منظور تحلیل آنها، اطلاعات با استفاده از روش و تکنیک‌های آماری و نرم افزار21 Spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفته است. یافته‌ها: بر این اساس نتایجی که در بخش کمی حاصل گردید، حاکی از رابطه معنا دار میان مؤلفه‌هایی مانند جنبه‌های فضایی، ایمنی وآرامش، جنبه‌های انسانی،هویت اجتماعی و فرهنگی جنبه‌های عملکردی در دو مجموعه مسکونی از نظر پاسخگویان حاصل گردید.

چکیده انگلیسی:

Statement of the problem: following the increasing growth of the urban population and rural migrations in recent decades in Iran, the face of housing and the quality of residence have changed. The development of this phenomenon without proper planning and not paying attention to issues such as cultural factors in the interactive space of the settlement leads to the emergence of behaviors from the residents that disrupt and destroy the residential culture. that only paying attention to quantitative issues and ignoring quality in residential spaces has aggravated problems in these spaces and as a result has caused residents to be dissatisfied with their residential environments. Purpose: The present research has evaluated and measured the impact of the role of culture components and elements in organizational housing architecture and residents' sense of satisfaction. In this research, the effect of culture components on satisfaction was analyzed in two organizational residential complexes of Ahvaz police force. Research method: The type of the current research is applied and the research method is descriptive and correlational. Field method (questionnaire) was used to collect the required information. The number of people selected for the statistical sample size based on the simple random sampling method and according to Cochran's sample size formula is considered to be 285 residents. After collecting the data, in order to analyze them, the information using the method Statistical techniques and Spss 21 software have been subjected to statistical analysis. Findings: Based on this, the results obtained in the quantitative part indicate a meaningful relationship between components such as spatial aspects, safety and peace, human aspects, social and cultural identity, and functional aspects in two residential complexes according to the respondents      

منابع و مأخذ:

استرس در مردان دارای مسکن و مستاجر با فرهنگ آپارتمان نشینی شهر تهران. کنفرانس بین المللی فرهنگ آسیب- شناسی روانی و تربیت

اینگهارت، رونالد.(1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. ترجمه: مریم وتر. تهران. انتشارات کویر.

آل یاسین، سید علی و نجاری، ابوالفضل و کاظمی مهیاری، الهام. (1396). مقایسته سالمت روان و شیوه مقابله با

بانی مسعود، امیر. (1390). معماری غرب، ریشه‌ها و مفاهیم. تهران. هنر معماری قرن

پوردیهیمی، شهرام. (1391). شهر، مسکن و مجموعه ها. تهران. انتشارات آرمان شهر

حائری مازندرانی، محمدرضا، ملکوتی، علیرضا و شبنم السادات اسماعیلی. (1393). روش شناخت چند دانشی معماری خانه‌های تاریخی ایران نمومه موردی بررسی 87 خانه تاریخی در شش کشور شهر. نامه معماری و شهرسازی. دوره 6، شماره 12، صفحه 113-117.

حق لسان، مسعود و محمدزاده سقطی، شادی. (1395). نگاهی بر نقش بلندمرتبه سازی در تحقق پذیری توسعه پایدار شهری، کنفرانس بین المللی نخبگان عمران، معماری و شهرسازی

حکمت نیا، حسن، موسوی، میرنجف و عطاالله زرافشان. (1384). بررسی و تحلیل شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در شهر تفت و برنامه ریزی آتی آن. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای. شماره 5 .

خاکپور، مژگان و شیخ مهدی، علی. (1390).بررسی تأثیر فرهنگ و تغییرات اجتماعی بر مسکن روستایی ‘گیلان. مدیریت شهری. شماره 27

خوارزمی،ش. (1386). بهبود کیفیت زندگی و آموزش خرد زندگی، رهیافت و گفتمان از دیدگاه جنبش آینده نگری ایران، درج در: www. Ayandehnegar.org

دورکیم، امیل. (1359). تقسیم کار اجتماعی. ترجمه: حسن حبیبی.

رزاقی اصل، سینا و مهدوی نیا، مجتبی و فیضی محسن و دانشپور، عبدالهادی. .)1389( "طراحی شهری عمودی، مفاهیم و الزامات تحقق آن در کلانشهر تهران: باغ نظر

رضایی، محمدرضا و کمائی زاده، یعقوب. (1392). ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مجتمع‌های مسکن مهر مطالعه موردی: سایت مسکن مهر فاطمیه یزد. مطالعات شهری. دوره دوم، شماره 5.

رفیع پور، فرامرز. (1378). تغییر ارزش‌ها در آینه سینما و مطبوعات. مطالعات فرهنگ-ارتباطات . شماره 14.

رئیسی، ایمان، عباس زادگان، مصطفی و ابوالفضل حبیبی. (1386). رویکرد چیدمان فضا در تحلیل و طراحی فضاهای شهری، مطالعه موردی: پایین محله قزوین. مجله فصلنامه آبادی. شماره 58.

زیاری، کرامت الله و همکاران. (1398). بررسی ویژگی‌های اقتصادی مسکن برآورد نرخ سود آوری و بهره وری عوامل تولید مسکن، مطالعه موردی: سنندج. پژوهش‌های جغرافیای انسانی. دوره 51، شماره 3(پیاپی 109). صفحه 571-586.

ستوده، حسام الدین و کریمی، غالمعلی. (1394). بررسی ارتباط بین فرهنگ و معماری بومی و تأثیر آن در ارتقاء کیفیت طراحی. اولین کنفرانس ساالنه پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری. موسسه معماری و شهرسازی سفیران راه مهرازی. یزد

صالحی، اسماعیل و یاوری، احمدرضا و وکیلی، فرزانه و پریور، پرستو. (1395). ارزیابی اثر بلندمرتبه سازی بر عملکرد جریان شهری، پزوهش موردی: منطقه 22 کالنشهر تهران. دو فصلنامه پژوهش‌های بوم شناسی شهری

عبدی، عباس و گودرزی، محسن. (1393). تحولات فرهنگی در ایران. انتشارات روش. تهران.

عیسی زاده، کوثر. (1396). تحلیل شناخت تأثیر فرهنگ بر کالبد و طراحی شهر‌ها با تأکید بر نظریه‌های فرهنگی طراحی مجتمع‌های زیستی. مدیریت شهری. شماره 46

فکوهی، ناصر و سیارپور، فاطمه. (1393). شهر به مثابه بدن: نگاهی انسان شناختی به میدان امام خمینی(توپخانه) تهران با تاکید بر رابطه کالبد انسانی و فضای شهری. مجله پژوهش‌های انسان شناسی. دوره 4، شماره 2، صفحه 29-49.

فکوهی، ناصر و غزنویان، زهرا. (1391). بررسی انسان شناختی تنوع مطلوب از منظر ساکنان خانه‌های شهری تهران، البرز و قزوین. مجله پژوهش‌های انسان شناسی ایران. دوره 2، شماره 2، صفحه 29-52.

فلاحی، مریم. (1392). تأثیر فرهنک بر معماری بومی، معماری و شهرسازی و توسعه پایدار، مشهد، مؤسسه آموزش عالی خاوران

قربی، سید جواد. (1396). فرهنگ سیاسی و قدرت نرم در انقلاب اسلامی؛ موردکاوی و سند مولفه‌های هویت ملی ایرانیان. مطالعات عملیات روانی. شماره 46، صفحه 131-154.

گاربارنیو، مروین. (1397). نظریه‌های مردم شناسی. ترجمه عباس محمدی اصل. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.

مدیری، آتوسا و بهرام پور، عطیه. (1394). مطالعه رابطه میان رضایتمندی ساکنان از محیط مسکونی و میزان حس تعلق آنها در مجتمع مسکونی بلندمرتبه شهرک کوثر تهران. نشریه هنر‌های زیبا. دوره .20 شماره 3.

مسعودی راد، ماندانا، ابراهیم زاده، عیسی و مجتبی رفیعیان.(1396). ارزیابی سیاست مسکن مهر با توجه به شاخص‌های پایداری نمونه موردی:شهر خرم آباد. جغرافیا و برنامه ریزی محیطی. دوره 28، شماره  2(پیاپی66).

معماریان، غلامحسین. (1392). سیری در مبانی نظری معماری. سروش مهرگان. تهران

Appleyard, Donald.(1979). Inside v s. Outside: The distortions of distance. Institute of urban and Regional Development, university of Fcalifonia.

Amerigo.m and Aragone.J.A. (2016). A Theoretical and Methodological Approach To The Study Ofresidential Satisfaction. Journal of environmental psychology.17.

Campbell. J . M: convers P.E and Rodgers W.L. (1976) . The Quality of American Life: Percepthions Evaluation and Satisfactions New York. Russell sage.

Diener. Ed, Robrt A. Emmons, Randy. J. Larsen, and shorn Griffin.(1985). The Satisfaction with Life Scale.Journah of personality Assessment 49(1). 71-75.

Glaster, G.C. and G.W. Hesser.(1981). Residential Satisfaction Composition and Contextual Correlates. Enviroment and Behavior ,13(6): 735-758.

McCray J.W. , Day S.S.(1977). Housing Values, Aspirations and Satisfactions as Indicators of Housing Needs: Home Economics, Vol. 5 , No. 4, pp:244-254.

Wezha Hawez Baiz . Dedar Salam Khoshnaw and Anjam H. Byze (2016) High-Rise Buildings Aspects and Significant Impacts in Urban Areas. Journal of Engineering Research and Application. Volume 6. Issu

pelin Sarioglu-Erdogdu G.(2015). Weii-being ofrenters in Ankara: An empirical anahysis. Habitat International,48,pp.30-3