بررسی تأثیر شهرهای فرودگاهی در توسعه شهری و صنعت توریسم در فرودگاه امام خمینی
محورهای موضوعی : فصلنامه آینده پژوهی شهری
سارا ناجی زاده
1
*
,
حسین ذبیحی
2
,
حمید ماجدی
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه شهرسازی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: فرودگاه, شهر مدرن, توسعه شهری, توریسم.,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این پژوهش تبیین عوامل مؤثر در شکل‌گیری موفق شهر فرودگاهی جهت رونق اقتصادی شهرها و گسترش صنعت توریسم می‌باشد. امروزه طراحی شهرهای فرودگاهی بر اساس رهیافت‌های علمی روز دنیا و سبک‌های تلفیقی معماری اقتباسی و بومی در کشورهای مدرن و یا در حال پیشرفت؛ به‌عنوان یکی از شاخصه‌های توسعه‌یافتگی در جوامع بشری همواره مدنظر دستگاه‌های حاکمیتی و کارشناسی دنیا بوده و خواهد بود از سویی دیگر حساسیت طراحی فرودگاه‌ها در هر کشوری به دلیل نوع کارکرد و قابلیت اثرگذاری در بخش‌ها و سطوح مختلف داخلی و بین‌المللی و همچنین عمق اثربخشی همواره موردتوجه خاص شهرسازان، معماران و کارشناسان در حوزه توسعه شهری و صنعت توریسم بوده است. در راستای هدف اصلی تحقیق به بررسی قابلیت اراضی با استفاده از تحلیل تصمیم‌گیری چندمعیاره پرداخته شده است؛ که از الگوی گولر استفاده شده است. همچنین به‌منظور نیل به هدف دوم و پاسخگویی به سؤالات، با بهره‌گیری از معیارهای الگوی گارتنر طبقه‌بندی و اولویت‌بندی آنها از منظر کارشناسی حاصل‌شده است. برای هدف سوم و پاسخگویی به پرسش، علاوه بر بهره‌گیری از اولویت‌بندی منابع با استفاده از کانون‌های حضور و گذران وقت که از پرسشنامه استخراج شد، تعیین گردید و به دنبال آن شناخت الگوی حرکتی میسر گردید. بعد از تجزیه تحلیل توصیفی داده‌ها، به تحلیل استنباطی داده‌ها پرداخته‌شده و در تجزیه تحلیل استنباطی، فرضیه‌های تحقیق مورد ارزیابی و آزمون قرار می‌گیرند. نتایج آزمون فرضیه‌ها در نمودارها منعکس‌شده‌اند. نتایج به‌دست‌آمده از داده‌های گردآوری‌شده با توجه به تحلیل‌هایی که بر روی پرسشنامه‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار Spss و اسمارت PLS انجام شده است نشان می‌دهد که تمامی فرضیات مورد تأیید قرارگرفته‌اند.
The main goal of this research is to explain the effective factors in the successful formation of an airport city for the economic prosperity of cities and the expansion of the tourism industry. Today, the design of airport cities is based on global scientific approaches and integrated styles of adapted and native architecture in modern or developing countries. As one of the indicators of development in human societies, it has always been, and will continue to be, a focus of the world's governing and scientific institutions. Airport design in any country has consistently been a special concern for city planners, architects, and experts in the fields of urban development and the tourism industry due to its function and potential to impact various domestic and international sectors and levels, as well as the depth of its influence. In line with the main goal of the research, land capability was investigated using multi-criteria decision analysis, specifically employing the Güler model. To achieve the second goal and answer the research questions, the criteria of the Gartner model were classified and prioritized from an expert perspective. For the third purpose, in addition to prioritizing the resources, the focus of presence and time spent—extracted from the questionnaire—was used to determine the movement pattern. After the descriptive analysis of the data, inferential analysis was conducted, and the research hypotheses were evaluated and tested. The results of hypothesis testing are presented in graphs. The findings, derived from the collected data and analyzed using SPSS and Smart PLS software, show that all the hypotheses have been confirmed.
منابع
اشرفی، ابراهیم.(۱۳۹۱).بررسی نقش دفاتر خدمات گردشگری در جذب گردشگران و توسعه صنعت گردشگری،اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین،همدان. https://confpaper.com/event/indexed/179/fa
آیتی،حمید؛ خداکرمی، فايزه.( ۱۳۹۵ ). گردشگري مذهبي شهر شیراز ،مطالعات شهر ایرانی اسلامی،شماره ۲۳ ; از صفحه ۴۳ تا صفحه ۵۹. magiran.com/p1620165/fa
بایرام‌زاده، نیما؛ و فوادمرعشی، سیدمومن. (1402). تحلیل فضایی توسعه‌یافتگی شهرستان‌ها از منظر شاخص‌های کالبدی زیست‌پذیری (نمونه موردی: شهرستان‌های استان آذربایجان غربی). جغرافیا و آینده پژوهی منطقه‌ای، 1(2)، 1-16. doi: 10.30466/grfs.2023.54809.1007
بهبودی،داوود؛باستان،باستان.(۱۳۸۹).رابطه گردشگري و سرمايه گذاري مستقيم خارجي در کشورهاي در حال توسعه؛شماره ۱۱،ص۱۷-۱.https//sid.ir/paper/229082/fa
پوراحمد، احمد؛ کشاورز، مهناز؛ علی اکبری، اسماعیل؛ هادوی، فرامز. (1396). بازآفرینی پایدار بافت‌های ناکارآمد شهری، مورد مطالعه منطقه 10 تهران، فصلنامه آمایش محیط، دوره دهم، شماره 37، ص 194-167https://sid.ir/paper/130596/fa
حسین زاده، دلیر؛ سودمند، مژگان.(۱۳۹۳).نقش کیفیت اسکان، حمل و نقل عمومی و بهداشت شهری در توسعه صنعت توریسم،نخستین سمینار علمی تخصصی جاذبه ها و دافعه های گردشگری آذربایجان شرقی،تبریز.، https://civilica.com/doc/523307/fa
حسینی، سید مرتضی؛خونساریان، سید امیر؛میراکبری، سید امیر.(۱۳۹۷).بررسی نقش شهر فرودگاهی بر اقتصاد کشور مورد مطالعه شهر فرودگاهی امام خمینی ،دومین همایش ملی دانش و فناوری علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست ایران،تهران.https://civilica.com/doc/742921
رحمانی،نجیبه؛سارا،شادرخ.(۱۳۹۵). بررسی تاثیر گرافیک محیطی بر افزایش توسعه ی گردشگری،پایان نامه کارشناسی ارشد،سمنان:دانشگاه سمنان،دانشکده هنر. https://aaj.semnan.ac.ir/article_2599.html
روستایی، شهریور؛ رستمی، علی؛ حیدری؛ چیانه.(۱۴۰۳). تحلیلی بر تاثیر هوشمندسازی فرودگاه مهرآباد بر توسعه گردشگری. فضای جغرافیایی. ۱۴۰۳; ۲۴ (۸۵) :۹۳-۱۱۴. http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-4018-fa.html
ساکی, ناصر؛ حیدرپور, فرزانه؛ خسروی پور, نگار. (1402). تجزیه و تحلیل ساختار درآمد های فرودگاه ها و ارزیابی نقش آنها در بهبود کارایی تخصیصی. مدیریت نوآوری در سازمان های دفاعی, 6(4), 153-176. doi: 10.22034/qjimdo.2023.411147.1614
سقایی, محسن. (1388). تحلیلی بر تأثیر فرودگاه مهرآباد بر توسعه فعالیت‌های اقتصادی، صنعتی و گردشگری شهر تهران 1385-1380. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای (توقف انتشار), 1(3), 135-150.
سلیمی، سبحان. (۱۳۹۳) . امنيت و توسعه پايدار شهرتهران،پژوهشنامه جغرافیای انتظامی،شماره۸. http://ensani.ir/fa/article/author/47099
شیرازی نیا، شهلا؛ رشیدی، سیاوش.(۱۳۹۵). طراحی فرودگاه در توسعه اقتصادی، اجتماعی و گردشگری مطالعه موردی: فرودگاه شیراز،سومین کنفرانس بین المللی عمران،معماری و شهرسازی.https://civilica.com/doc/611205
علیزاده، کتایون.(۱۳۸۳). اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست¬محیطی بخش طرقبه در شهرستان مشهد، پژوهش¬های جفرافیائی، دوره 35، شماره 1: 70-55 https://ensani.ir/fa/article/45594
کارگر، بهمن .(1386). توسعه شهرنشینی و صنعت گردشگری در ایران (از مفهوم تا راه کار)، جلد اول، چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. https://iran-shenasi.com/book/286-
مجیدی زنجانی، نسیم ؛ ناصری، الناز ؛ مرادی قوجق، سولماز.(۱۳۹۸).تاثیر فرودگاه با رویکرد توسعه صنعت گردشگری با هدف توسعه اقتصادی در گنبد کاووس،ششمین کنفرانس ملی فناوری های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی،تهران.https://civilica.com/doc/989178
مختاری، میرابوالفضل؛سبزه پرور، مهدی.(۱۳۹۶).بررسی نقش شهر فرودگاهی در توسعه شهری و صنعت توریسم،سومین کنگره بین المللی علوم زمین و توسعه شهری و اولین کنفرانس هنر،معماری و مدیریت شهری،تهران.https://civilica.com/doc/688571
نظریان، اصغر؛ قادری، اسماعیل؛ حقیقی، عبدالرضا. (1389). نقش حمل و نقل هوایی در توسعه صنعت توریسم با تاکید بر فرودگاه بین المللی ارومیه. نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی)، 2(3)، 25-44. SID. https://sid.ir/paper/177066/fa
یزدانی، محمد مهدی؛ هوشنگ،عباس فام. (1394). اقیانوس آبی در فرودگاه؛ ماهنامه مدیریت استراتژیک فرودگاهی، شماره هفتم، ص 13-11 . https://caa.gov.ir/downloads/files/BqvDrsXlARRPeqJ2024-01-02.xlsx
References:
ADPI designers and planners (2009); IKIA Master Plan; Tehran : IKIA Development Project https://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/40813955006.pdf
Aiti, H., Khodakarmi ,F.(2016). Religious tourism of Shiraz city; Iranian Islamic City Studies, No. 23; 43-59. magiran.com/p1620165/fa [In Persian]
Alizadeh, K. (2003). The effects of the presence of tourists on the environmental resources of Targaba district in Mashhad city, Geographical Researches, Volume 35, Number 1: 55-70https://ensani.ir/fa/article/45594 [In Persian]
Ashrafi, E.( 2012). Investigating the role of tourist service offices in attracting tourists and developing the tourism industry, the first national conference on tourism and nature tourism of Iran Zameen, Hamedan. https://confpaper.com/event/indexed/179/fa[In Persian]
Bayramzadeh, N., & Foadmarashi, M. (2023). Spatial analysis of the development of townships from the perspective of physical indicators of livability (Case study: the townships of West Azerbaijan province). Geography and Regional Future Studies, 1(2), 1-16. doi: 10.30466/grfs.2023.54809.1007 [In Persian]
Behbodi, D., Bastan, F.(2010). The relationship between tourism and foreign direct investment in developing countries, No. 11, pp. 1-17. https//sid.ir/paper/229082/fa[In Persian]
Brau, R., Cao, D. (2006). Uncovering the Macrostructure of Tourists’ Preferences. A Choice Experiment Analysis of Tourism Demand to Sardinia. https://ideas.repec.org/p/cns/cnscwp/200514.html
Camilleri, M. A. (2018). The Tourism Industry: An Overview. In Tourism, Hospitality and Event Management (Issue September 2017). https://doi.org/10.1007/978-3-319-49849-2_1
Choudhury, A., Das, B. K., & Anshu, S. (2023). Exploring Tourism Potential for Miao town of Changlang District in Arunachal Pradesh. International Journal for Research in Applied Science and Engineering Technology, 11(2), 1063–1073. https://doi.org/10.22214/ijraset.2023.49183
Correia, Ch., & Roseland, M. (2022). Addressing Negative Externalities of Urban Development: Toward a More Sustainable Approach. Urban Science. 6. 38. 10.3390/urbansci6020038.
Ekici, S., Ayar, M., & Kilic, U., & Karakoc, T.. (2023). Performance based analysis for the Ankara-London route in terms of emissions and fuel consumption of different combinations of aircraft/engine: An IMPACT application. Journal of Air Transport Management. 108. 1-14. 10.1016/j.jairtraman.2022.102357.
Fan Z. Theory and practice of the integration of culture and tourism. Renming Luntan Xueshu Qianyan.2019;11:43–49. 10.16619/j.cnki.rmltxsqy.2019.11.004
Ghalehteimouri, K. J., Shamsoddini, A., Bayramzadeh, N., & Mousavi, M. N. (2023). Identifying the pleasant sounds in the city's public parks environment (Case study: Mellat riverside park, Urmia). 1., 9(1), 149–165. doi: 10.25765/sauc.v9i1.690
Guan ,Y., Rong, B., Kang, N., Qin, C. (2023).Measuring the urban-rural and spatiotemporal heterogeneity of the drivers of PM2.5-attributed health burdens in China from 2008 to 2021 using high-resolution dataset. J Environ Manage. 2023 Nov 15;346:118940. doi: 10.1016/j.jenvman.2023.118940. Epub 2023 Sep 22. PMID: 37741197.
Hong, S., Kim, J., J, Hochan& Lee., S. (2006). The roles of categorization, affective image and constraints on destination choice: An application of the NMNL model. Tourism Management 27: 750–761.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261517705001640
Hosseinzadeh,D., Soodmand, M.( 2013).the role of accommodation quality, public transportation and urban health in the development of the tourism industry, the first specialized scientific seminar on the attractions and repulsions of East Azerbaijan tourism, Tabriz. https://civilica.com/doc/523307/fa[In Persian]
Jin, Yu., Xi, H., Wang,X., & Ren, X., & Yuan, L. (2022). Evaluation of the Integration Policy in China: Does the Integration of Culture and Tourism Promote Tourism Development?. Annals of Tourism Research. 97. 103491. 10.1016/j.annals.2022.103491.
Kargar, B. (2007). Development of urbanization and tourism industry in Iran (from concept to working method), first volume, first edition, Tehran, publications of the Geographical Organization of the Armed Forces. https://iran-shenasi.com/book/286-[In Persian]
Kasarda, J. D ., Greg, L. (2011). AEROTROPOLIS : The Way We Will Live Next; New York : Farrar, Straus and Giroux. https://books.google.com/books/about/Aerotropolis.html?id=F9nerYOcPNQC
Kasarda, J. D., Michael, H., Canon. (2016). Creating an Effective Aerotropolis Master Plan; Regional Economic Review, Volume 5 http://aerotropolisbusinessconcepts.aero/wp-content/uploads/2017/01/Kasarda-Canon_Regional_Economic_Review_Vol-5_20161025-1.pdf
Kasarda,J. D., Michael, H.,Canon. (2016). Creating an Effective Aerotropolis Master Plan; Regional Economic Review Volume 5. http://aerotropolisbusinessconcepts.aero/wp-content/uploads/2017/01/Kasarda-Canon_Regional_Economic_Review_Vol-5_20161025-1.pdf
Knippenberger, U., Alex, W. (2009). Airports in Cities and Regions; Karlsruhe: kit 249. Krylova, Maria (2016); Potentials for the development of " Airport City " concept in Russia; Master of Science, Technische Universität Darmstadt, Architectural Faculty https://www.ksp.kit.edu/site/books/e/10.5445/KSP/1000017332/
Law, Ch. (1993).urban tourism: Attraction Visitors to Large Cities; London: Mansell. https://books.google.com/books/about/Urban_Tourism.html?id=mLoeAQAAMAAJ
Lu, F.,, Ren, H.,Zhai ,X .(2022). Spatio-temporal evolution and influencing factors of culture and tourism integration efficiency in Shandong Province, China under high-quality development. PLoS ONE 17(12): e0277063. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0277063
Mohammad, M., Abbas Pham,H. (2014). Blue ocean at the airport; Airport Strategic Management Monthly, No. 7, pp. 11-13. https://civilica.com/doc/1975618/fa[In Persian]
Moradi, H., Shafabakhsh, Gh.,. & Naderan, A. (2024). Effect of airport pollution on airport cities and air quality of the area (case study: Imam Khomeini international airport). Journal of Transport & Health. 34. 101729. 10.1016/j.jth.2023.101729.
Paganelli,F., Giuseppe, L. (2014). Transnational Strategy for Airport City Development; bologna : Institute for transport and Logistics Foundation260. Phillips, M.R. and House, C. (2009). An evaluation of priorities for beach tourism: Case studies from South Wales, UK. Tourism Management (30): 176–183. https://www.researchgate.net/publication/323123821_PEMETAAN_BANDARA_UNTUK_PEMBANGUNAN_INFRASTRUKTUR_LANJUTAN
Pan, Y., Teng, T., Wang, Sh., & Wang, T. (2024). Impact and mechanism of urbanization on urban green development in the Yangtze River Economic Belt. Ecological Indicators. 158. 111612. 10.1016/j.ecolind.2024.111612.
Pourahmad, A .,Keshavarz, M.,& Ali Akbari, I.,, Hadavi, F. (2016). Sustainable regeneration of inefficient urban tissues, the case study of 10th district of Tehran, Amash Mohit Quarterly, Volume 10, Number 37, pp. 194- https://sid.ir/paper/130596/fav[In Persian]
Rahmani, N., Shadrokh,S. (2015). Investigating the impact of environmental graphics on increasing tourism development; Master's thesis, Semnan: Semnan University, Faculty of Arts. https://aaj.semnan.ac.ir/article_2599.html[In Persian]
Salimi, S.(2013). security and sustainable development of Tehran city, police geography research paper, number 8. http://ensani.ir/fa/article/author/47099[In Persian]
South County Economic Development Council (2015); Brown Field, Aerotropolis Feasibility Study; seattle : Economic Development Administration. https://southcountyedc.com
Srivastav, P., & Sinha, K. (2023). An overview of the Organization that oversees the Tourism Industry. 10.36948/ijfmr.2023.v05i02.2677.
Suh, Y., Kun,& Gartner, W. C. (2004). Preferences and trip expenditures-a conjoint analysis of visitors to Seoul, Korea. Tourism Management, 25, 127–137. https://experts.umn.edu/en/publications/preferences-and-trip-expenditures-a-conjoint-analysis-of-visitors
Thierstein, A. (2011). Impacts of hub airports on the spatial economy; First Colloquium on Airports And Spatial Development, University of Karlsruhe, 9TH/10TH JULY 2011 https://ideas.repec.org/p/wiw/wiwrsa/ersa11p1569.html
Trebs, I., Lett, C., Krein, A., & Junk, J. (2023). Air quality impacts of aviation activities at a mid-sized airport in central Europe. Atmospheric Pollution Research. 14. 101696. 10.1016/j.apr.2023.101696.
Vp, N., Srivastava, A., & Das, B. K. (2023). Identification of Tourism Potential of Vagamon ( Idukki , Kerala ) for Caravan Park. April, 4–13. https://doi.org/10.15680/IJIRSET.2023.1204014
Yazdani, M., & Abbas Pham,H. (2014); Blue ocean at the airport; Airport Strategic Management Monthly, No. 7, pp. 11-13. https://caa.gov.ir/downloads/files/BqvDrsXlARRPeqJ2024-01-02.xlsx[In Persian]
Yin, Zh., Liu, Z., Liu, X., & Zheng, W., & Yin, Lirong. (2023). Urban heat islands and their effects on thermal comfort in the US: New York and New Jersey. Ecological Indicators. 2023. 1470-160. 10.1016/j.ecolind.2023.110765.
Yudhistira, M. H., Brodjonegoro, B. P. S., & Qibthiyyah, R. M. (2024). Unlocking Urban Potential. Bulletin of Indonesian Economic Studies, 60(2), 129–159. https://doi.org/10.1080/00074918.2024.2389492
Zhang, H., Tingting, X.(2022) .A key to urban economic growth or an unnecessary burden? Opening airports in small and medium-sized cities, Cities, Volume 133, 2023, 104105, ISSN 0264-2751, https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.104105.