نقش جنسیت در محتوای آموزش رسمی و عمومی براساس آموزه‌های قرآن و حدیث
محورهای موضوعی : آموزش و پرورشمحمد شریفانی 1 , فاطمه حاجی بابایی 2
1 - دانشیار دانشکده الهیات، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، تهران، ایران
2 - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و دبیر آموزش و پرورش، تهران. ایران
کلید واژه: تربیت اخلاقی, تربیت عبادی, محتوای تربیتی و آموزشی, نقش جنسیتی, هویت جنسیتی.,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: استقلال فرهنگی، بنیادی‌ترین محور استقلال و زیرساخت همۀ ابعاد دیگر استقلال کشور است. برای تحقق استقلال فرهنگی، تغییر رویکرد تربیتی نظام آموزشی از نگرش غربگرایانه به نگرش اسلامی، راهبُرد اصلی است. مقالۀ حاضر با تمرکز بر نقش متغیر جنسیت در تربیت، به نقد جهت‌گیری نظام آموزشی کشور در تدوین محتواهای تربیتی و آموزشی می‌پردازد، که علی‌رغم هدفگذاری‌های اسناد بالادستی، شالودۀ آن برگرفته از رویکرد تربیتی غرب است. به‌علاوه، به برخی تفاوت‌های رویکرد تربیتی اسلامی و غربی اشاره می‌کند. روش شناسی پژوهش: این تحقیق با روش ترکیبی پرسشنامه و توصیفی و تحلیلی، به تبیین نگاه آیات قرآن و روایات می‌پردازد تا دیدگاه اسلام را نسبت به نقش جنسیت در محتوای آموزشی و تربیتی یادآور شود. یافته‌ها: مطابق نتایج این پژوهش، متغیرِ جنسیت، در محتوای مورد نظر برای تربیتِ عبادی و اخلاقی تعیین‌کننده بوده و در پذیرش هویت جنسیتی (فطری)، که باعث ایفای نقش‌های زنانه و مردانه می‌شود، مؤثر است. بحث و نتیجه‌گیری: در نتیجه، طبق رویکرد تربیت اسلامی، محتوای تربیتی و آموزشی برنامۀ درسی، باید با محوریت تفاوت‌های جنسیتی متربیان، طراحی و تدوین شود، تا براساس نظامِ معیارِ اسلامی، علاوه بر تأکید بر رُشد معنوی دانش‌آموزان، زمینه را برای ایفای بهتر نقش‌های وابسته به جنس‌شان در خانواده و اجتماع، فراهم سازد.
Introduction: Cultural independence is the most fundamental axis of independence as well as the infrastructure of all other aspects of the country's independence.In order to achieve cultural independence,changing the approach of the educational system from a Western approach to an Islamic approach is the main strategy.Focusing on the changing role of gender in education,the present article critically evaluates the orientation of the country's educational system in compiling educational contents,in which foundations are derived from the western educational approach,despite the goals of the upstream documents.In addition, this paper points to some differences between Islamic and Western approaches to education research methodology:This research with a combined questionnaire,descriptive and analytical method,to discuss the view of the Qur'anic verses and Hadith in order to elaborate the Islamic view on the role of gender in educational content. Findings:According to the results of this research,the variable of gender is decisive in developing desired content for religious,devotional and moral aspect of the education.It also concludes the gender factor is effective in acceptance of the innate gender identity, which leads to the fulfilment of female and male roles and responsibilities in the society.The result of this study showed the educational content of the curriculum should be designed and compiled with the focus on the gender differences of the pupils,according to the approach of Islamic education Conclusion: Therefore,based on the Islamic standard system,It seems the contents needs to emphasize on the spiritual growth of the students,to develop them for roles related to their gender in the family and society