بررسی تطبیقی الگوی جامعه پذیری سیاسی در کتب درسی متوسطه دوم دردولت اصلاحات

محورهای موضوعی : علوم اجتماعی

مجید جامعی نسب ¹ , احمد علی حسابی ² , یوسف امینی ³ , نبی اله ایدر ⁴

1 - گروه جامعه شناسی،واحد شوشتر،دانشگاه آزاد اسلامی،شوشتر،ایران.
2 - گروه جامعه شناسی،واحد شوشتر،دانشگاه آزاد اسلامی،شوشتر،ایران
3 - گروه جامعه شناسی،واحد شوشتر،دانشگاه آزاد اسلامی،شوشتر،ایران.
4 - گروه جامعه شناسی،واحد شوشتر،دانشگاه آزاد اسلامی،شوشتر،ایران.

تاریخ دریافت : 1400/11/08 تاریخ پذیرش : 1401/06/03 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: آموزش و پرورش, جامعه پذیری سیاسی, اصلاحات, کتابهای درسی متوسطه دوم,

چکیده مقاله :

چکیده: هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی جامعه پذیری سیاسی درکتب درسی متوسطه دوم در دوران دولت اصلاحات است.به همین منظور کلیه کتب درسی متوسطه دوم دوران این دولت ، بر اساس روش نمونه گیری قضاوتی - تعمدی، و بیشتر کتابهایی که نمایانگر شاخص های گفتمانی ایدئولوژیک هستند بعنوان جامعه آماری انتخاب شدند.این کتب با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی گردید. برای سنجش پایایی مولفه ها از روش ویلیام اسکات استفاده شد که بر پایه آن ضریب توافق 20 /93 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ازآمار توصیفی و استنباطی نیز استفاده گردید.در چارچوب این پژوهش،الگوی جامعه پذیری سیاسی با ابعاد جمهوریت، تساهل و مدارا،مشروعیت سیاسی، هویت سیاسی، پداگوژی انتقادی، عدالت اجتماعی، ارزش های سیاسی انقلاب اسلامی،اقتصاد،حکمرانی خوب ،نگرش سیاسی، مشارکت سیاسی و آگاهی سیاسی در گفتمان کلان انقلاب اسلامی( جمهوری اسلامی) و همچنین در گفتمان دولت اصلاحات ، مورد بررسی قرار گرفت.ابعاد و مولفه های این الگو نیز در متون کتب درسی ، از طریق بکارگیری روش تحلیل محتوا بدست آمد. نتایج این پژوهش، ضمن معرفی و تعریف ویژگی های الگوی جامعه پذیری سیاسی مختص این دولت بشکل جداگانه ، نشان داد: الگوی جامعه پذیری سیاسی دولت اصلاحات در کتب درسی متوسطه ی دوم ، در 58 درصد شاخص ها با الگوی جامعه پذیری سیاسی و گفتمان کلان جمهوری اسلامی انطباق کامل داشته، در 33 درصد نسبتا منطبق و در9 درصد از شاخص ها غیر منطبق بوده است.مع الوصف، با اینکه حرکت این دولت در چارچوب و روح گفتمان جمهوری اسلامی بوده اما در جهاتی نیم نگاهی نیز به فضای جهانی داشته که مثلا در دوران این دولت تلاش گردیده تا تغییرات جهانی را به نوعی در کتب درسی دوران خود انعکاس دهند.

چکیده انگلیسی:

Abstract:The purpose of this study is to investigate the pattern of political socialization in the secondary school textbooks during the reform government. The statistical population was selected.These books were reviewed by quantitative and qualitative content analysis. William Scott method was used to measure the reliability of the components, based on which an agreement coefficient of 93.20 was obtained. Descriptive and inferential statistics were also used to analyze the data.In the framework of this research, the model of political socialization with the dimensions of republicanism, tolerance, political legitimacy, political identity, critical pedagogy, social justice, political values of the Islamic Revolution, economics, good governance, political attitude, political participation and political awareness in discourse The macro-Islamic Revolution (Islamic Republic) and also in the discourse of the reformist government were studied. The dimensions and components of this model in the texts of textbooks were obtained by using the method of content analysis.The results of this study, while introducing and defining the characteristics of the political socialization model specific to this government separately, showed: The political socialization model of the reform government in secondary schools, in 58% of the indicators with the political socialization model and the general discourse Islam has been fully compliant, in 33% it has been relatively consistent and in 9% of the indicators it has been inconsistent. The era of this government has tried to reflect global changes in some way in the textbooks of their time.