اثر اسپرمیدین بر تحمل به سرمای بذور خیار در مرحله تکمیل جوانه‌زنی

محورهای موضوعی : تنش های محیطی

محمد سلیمانی ¹ , مصطفی مبلی ² , علی اکبر رامین ³ , لیلا اصلانی ⁴

1 - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
2 - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
3 - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
4 - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

تاریخ دریافت : 1402/04/22 تاریخ پذیرش : 1402/06/18 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: تنش, سرمازدگی, پلی آمین,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر اسپرمیدین بر تحمل به سرمای بذور خیار رقم ’رشید‘ در مرحله تکمیل جوانه‌زنی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار شامل غلظت‌های صفر، 1/0، 5/0 و 1 میلی‌مولار اسپرمیدین با چهار تکرار در انکوباتور در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت چهار آزمایش مجزا اجرا شد. به این منظور در ابتدا بذرها 2 روز در دمای 20 درجه سلسیوس قرار گرفتند تا آبنوشی صورت گیرد و پس از تیمار با هورمون، 13 روز در دماهای 15، 13، 11 یا 9 درجه سلسیوس قرار گرفتند. برای مقایسه اثر دما و برهمکنش آن با غلظت‌ اسپرمیدین داده‌های چهار آزمایش با همدیگر در یک طرح کرت‌های خرد شده (4 دمای متفاوت انکوباتور به صورت 4 کرت اصلی و 4 غلظت اسپرمیدین به صورت 4 کرت فرعی) آنالیز آماری شدند. در خلال و پایان هر آزمایش ویژگی‌هایی شامل طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه، نشت یونی ساقه‌چه و ریشه‌چه اندازه‌گیری شد. یافته‌ها نشان داد که کاربرد اسپرمیدین در غلظت‌های پایین موثرتر از غلظت‌های بالا در تعدیل سرمازدگی بود. در اکثر موارد غلظت بیش از 5/0 میلی‌مولار اسپرمیدین اثر بازدارنده بر روی ویژگی‌های اندازه‌گیری شده نشان داد. با کاهش دما در مرحله تکمیل جوانه‌زنی، بیشتر ویژگی‌های رشد اندازه‌گیری شده در اندام هوایی و ریشه به طور معنی‌داری کاهش یافت. برهمکنش هورمون و دما برای ویژگی‌های طول ساقه‌چه و ریشه‌چه و وزن تر ریشه‌چه از نظر آماری معنی‌دار شد، بنابراین اثر غلظت‌های مختلف هورمون بر این ویژگی‌ها تابع دما بود.