مروری بر مطالعات بین‌المللی پیرامون موضوع آیین رفتار حرفه‌ای در حسابرسی در پایگاه علمی وب‌آوساینس

محورهای موضوعی : اخلاق و حسابداری

محمود معین الدین ¹ , زهرا عضدی ² , ملیحه میرحسینی ³

1 - دانشیار، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
2 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
3 - دکتری، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/07/19 تاریخ پذیرش : 1402/09/05 تاریخ انتشار : 1403/01/03

کلید واژه: رفتار حرفه‌ای, اخلاق حرفه‌ای, حسابرسی, علم‌سنجی, پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس, اخلاق حسابداری.,

چکیده مقاله :

هدف: هدف پژوهش حاضر مروری جامع بر تحقیقات بین‌المللی پیرامون آیین رفتار حرفه‌ای در حسابرسی بود. روش: این مطالعه از نوع پژوهش‌های علم‌سنجی بوده و با استفاده از دو تکنیک هم‌رخدادی واژگان و هم‌تألیفی کشورها انجام شده است. 404 مقاله از بین تمام مقالات موجود در حوزه آیین رفتار حرفه‌ای حسابرسی که در بازه زمانی 1983 الی 2023 در پایگاه وب آو ساینس نمایه شده بودند، انتخاب و با استفاده از نرم‌افزار VOSviewer نقشه‌ها ترسیم و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌‌ها: نقشه علمی شبکه هم‌‌رخدادی واژگان در این پژوهش نشان داده است که واژه «رفتار» پرتکرارترین واژه به لحاظ فراوانی با 79 مرتبه تکرار بوده و با 181 واژه در ارتباط بوده که دارای بیشترین هم‌‌رخدادی است و واژه‌‌های «عملکرد»، «مدیریت» و «اخلاق» در جایگاه بعدی قرار دارند. همچنین عبارت «شک و تردید حرفه‌ای» نیز با 29 رخداد و 88 ارتباط، جزو کلمات پر تکرار می‌باشد و با واژگانی از قبیل «اخلاق، مدیریت، رفتار، کیفیت، حسابداری، حسابرسی، حسابرس، قضاوت، تجربه، تصمیم‌گیری، تصمیم‌گیری اخلاقی» و غیره در ارتباط است. یافته‌‌های حاصل از تحلیل روند انتشار مقالات نشان داد، در سال 2022 انتشار مقالات در حوزه آیین رفتار حرفه‌ای به اوج خود رسیده است و کشورهای آمریکا (156 مقاله و 19 همکاری علمی)، انگلستان (36 مقاله و 20 همکاری علمی) و استرالیا (59 مقاله و 13 همکاری علمی) بیشترین همکاری علمی را با سایر کشورهای جهان داشته‌اند و ایران از سال 2021 فعالیت علمی خود را در این زمینه آغاز کرده و جزو کشورهای نوپا محسوب می‌شود. نتیجه‌‌گیری: با بررسی روند انتشار مقالات می‌‌توان بیان کرد، اخیراً میزان تولیدات علمی در حوزه مورد بررسی افزایش ‌یافته است. همچنین براساس نتایج هم‌‌رخدادی واژگان و همکاری علمی کشورها مشخص گردید واژه «شک و تردید حرفه‌ای» عمدتاً با واژگان «اخلاق»، «تصمیم‌گیری اخلاقی» و «قضاوت» ارتباط دارد. نقشه هم‌تألیفی کشورها، عدم همکاری کشور ایران را با سایر کشورها نشان داد.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The purpose of the present study was to conduct a comprehensive review of international research on the code of professional conduct in auditing. Method: This study is a type of scientometric research and was conducted using two techniques: co-occurrence of words and co-authorship of countries. 404 articles were selected from all the articles in the field of auditing professional conduct indexed in the Web of Science database between 1983 and 2023. Maps were created and analyzed using VOSviewer software. Findings: The scientific analysis of the vocabulary co-occurrence network in this study reveals that the word "behavior" is the most frequently occurring term, appearing 79 times and being associated with 181 other words with the highest co-occurrence. "Performance", "Management" and "Ethics" are also prominent. Additionally, the term "professional doubt" is one of the most frequently repeated terms, appearing 29 times and having 88 connections. Words such as "ethics, management, behavior, quality, accounting, auditing, auditor, judgment, experience, decision making, ethical decision making" are interconnected. The analysis of article publications indicates that in 2022, there was a peak in articles published on professional conduct. The United States (156 articles and 19 scientific collaborations), England (36 articles and 20 scientific collaborations), and Australia (59 articles and 13 scientific collaborations) have been the most active in scientific collaborations with other countries. Iran has recently entered the field, commencing its scientific activities in 2021 and is considered an emerging country in this area. Conclusion: By examining the process of article publication, it can be concluded that there has been a recent increase in scientific output in the field under investigation. Additionally, the analysis of word co-occurrence and scientific collaboration between countries revealed that the term "professional doubt" is primarily associated with moral, decision-making, and judgment. The map illustrating co-authorship among countries highlighted Iran's limited collaboration with other nations.

منابع و مأخذ:

اکبری، رضا، جهانشاد، آزیتا (1399). جهت‌گیری اخلاقی و بی‌طرفی حسابرس. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9(36)، ص122-113.
پوریانسب، امیر (1379). اصول اخلاق حرفه‌‌ای. حسابدار، 4(137).
تحریری، آرش؛ پیری، مهدی (1397). مفهوم استقلال در کار حسابرسی: شواهدی شاغلین مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی ایران. دانش حسابرسی، 18(70)، ص25-44.
جعفرزاده، رشید؛ فدائی عراقی، غلامرضا (1396). ریشه‌یابی مطالعات رفتار اطلاع‌یابی با استفاده از رویکرد کتاب‌سنجی. مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 28(1)، ص113-124.
جعفری، حسن عابد؛ حسین‌زاده، امیر (1390). ترسیم نقشه دانش اخلاق مدیریت و سازمان در ایران. روش‌شناسی علوم‌انسانی، 18(70)، ص59-77.
خاصه، علی‌اکبر؛ بانگ‌آور ماشک، محبوبه؛ قاضی‌زاده، حمید؛ مختاری، حیدر (1400). یک دهه فعالیت فصلنامۀ تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی (1396-1387): تحلیل کتاب‌سنجی و دیداری‌سازی برون‌داد علمی. پژوهش‌نامه علم‌سنجی، 7(13)، ص53-76.
خالقی، نرگس (1392). وضعیت تولید علم در حوزه اخلاق و بررسی مجله‌های این حوزه در مؤسسه اطلاعات علمی (آی. اس. آی). پژوهش‌های اخلاقی، 13(4)، ص165-187.
سازمان حسابرسی (1383). آیین رفتار حرفه‌‌ای. تهران: انتشارات سازمان حسابرسی.
سهیلی، فرامرز؛ خاصه، علی‌اکبر؛ کرانیان، پریوش (1397). روند موضوعی مفاهیم حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران براساس تحلیل هم‌رخدادی واژگان. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 29(2)، ص171-190.
سهیلی، فرامرز؛ عصاره، فریده (1392). بررسی تراکم و اندازه شبکه اجتماعی موجود در شبکه هم‌نویسندگی مجلات علم اطلاعات. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، ۲۹(۲)، ص351-372.
شیخی قلعه سردی، محمد؛ شایسته، هادی؛ خردمند، علی (1394). بررسی تأثیر روابط میان‌فردی و جهت‌گیری اخلاقی بر روی استدلال اخلاقی حسابرسان در سازمان حسابرسی ایران. تهران: پنجمین کنفرانس ملی و سومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت.
مردانی، امیرحسین؛ پارساپور، علیرضا؛ شمسی گوشکی، احسان (1397). بررسی علم‌سنجی مقاله‌های منتشر شده در مجله‌های فارسی در حوزۀ اخلاق زیست‌پزشکی. اخلاق و تاریخ پزشکی ایران، شماره 11، ص139-151.
معین‌الدین، محمود؛ عضدی، زهرا؛ شاه مرادی، نسیم (1402). مروری بر مقالات بین‌المللی پیرامون نقش اخلاق در مسیر پیشرفت حرفه‌ای حسابداران. مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی، 2(3).
مکی‌زاده، فاطمه؛ عصاره، فریده (1390). تحلیل استنادی و ترسیم نقشۀ بروندادی علمی اخلاق پزشکی در وبگاه WOS در سال‌های 1990- 2008. اخلاق و تاریخ پزشکی ایران، 4(5)، ص65- 77.
Abad-Segura, E., Fuente, A.B.D.L., González-Zamar, M.D. & Belmonte-Ureña, L.J. (2020). Effects of circular economy policies on the environment and sustainable growth: Worldwide research. Sustainability, 12(14), p. 5792.‏
Allan, S. (1993). Taking Care of Ethics. CA Magazine, 126(9), p. 58–60.
Baas, J., Schotten, M., Plume, A., Côté, G. & Karimi, R. (2020). Scopus as a curated, high-quality bibliometric data source for academic research in quantitative science studies. Quantitative science studies, 1(1), p. 377-386.‏
Callon, M., Courtial, J.P., Turner, W.A. & Bauin, S. (1983). From translations to problematic networks: An introduction to co-word analysis. Social science information, 22(2), p. 191-235.‏
Cooper, D.J. & Morgan, W. (2013). Meeting the evolving corporate reporting needs of government and society: arguments for a deliberative approach to accounting rule making. Accounting and Business Research, 43(4), p. 418-441.‏
Delgado‐Alemany, R., Blanco‐González, A. & Díez‐Martín, F. (2022). Exploring the intellectual structure of research in codes of ethics: A bibliometric analysis. Business Ethics, the Environment & Responsibility, 31(2), p. 508-523.‏
Gamarra, M.P. & Girotto, M. (2022). Ethical behavior in leadership: A bibliometric review of the last three decades. Ethics & Behavior, 32(2), p. 124-146.‏
Herrera-Franco, G., Montalvan-Burbano, N., Carrion-Mero, P., Jaya-Montalvo, M. & Gurumendi-Noriega, M. (2021). Worldwide research on geoparks through bibliometric analysis. Sustainability, 13(3), p. 1175.‏
Khasseh, A.A., Soosaraei, M. & Fakhar, M. (2016). Cluster analysis and mapping of iranian researchers in the field of parasitology: With an emphasis on the co-Authoreship indicators and H index. Iranian Journal of Medical Microbiology, 10(2), p. 63-74.
Klavans, R. & Boyack, K.W. (2009). Toward a consensus map of science. Journal of the American Society for information science and technology, 60(3), p. 455-476.
Köseoglu, M.A., Sehitoglu, Y., Ross, G. & Parnell, J.A. (2016). The evolution of business ethics research in the realm of tourism and hospitality: A bibliometric analysis. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(8), p. 1598-1621.‏
Kumar, V. & Srivastava, A. (2023). Mapping the evolution of research themes in business ethics: a co-word network analysis. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 53(3), p. 491-522.‏
Levy, R. (1980). Business' big morality lay. Dun's Review, 116(2), p. 56-61.‏
Martín-Martín, A., Orduna-Malea, E., Thelwall, M. & López-Cózar, E.D. (2018). Google Scholar, Web of Science, and Scopus: A systematic comparison of citations in 252 subject categories. Journal of informetrics, 12(4), p. 1160-1177.‏
Mohamed Saat, M., Porter, S. & Woodbine, G. (2012). A longitudinal study of accounting students' ethical judgement making ability. Accounting Education, 21(3), p. 215-229.‏
Murphy, P. (1989). Creating and encouraging ethical corporate structures. Sloan Management Review, 30(2), p. 425.‏
Özmen Uysal, Ö. (2010). Business ethics research with an accounting focus: A bibliometric analysis from 1988 to 2007. Journal of Business Ethics, No. 93, p. 137-160.‏
Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of documentation, No. 25,
p. 348.
Racherla, P. & Hu, C. (2010). A social network perspective of tourism research collaborations. Annals of Tourism Research, 37(4), p.1012-1034.‏
Shiffrin, R.M. & Börner, K. (2004). Mapping knowledge domains. Proceedings of the National Academy of Sciences, 101(suppl_1), p. 5183-5185.
Tranfield, D., Denyer, D. & Smart, P. (2003). Towards a methodology for developing evidence-informed management knowledge by means of systematic review. Br. J. Manag, 14(3),
p. 207-222.
Van Eck, N., Waltman, L., Noyons, E. & Buter, R. (2010). Automatic term identification for bibliometric mapping. Scientometrics, 82(3), p. 581-596.
Van Nunen, K., Li, J., Reniers, G. & Ponnet, K. (2018). Bibliometric analysis of safety culture research. Safety science, No. 108, p. 248-258.