حوزه انقلابی و راهبری تمدن نوین اسلامی
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
1 - دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
حوزه علمیه به عنوان نهادی پیشرو و پیشگام در تعلیم و تربیت اسلامی شناخته می‌شود. پیشینه حوزه‌های علمیه از صدر اسلام به‌منظور تعلیم و تربیت و به نوعی راهبری جامعه مسلمین در شناخت بهتر دین و عمل به آن شکل گرفته است که به مرور، این نقش به‌خصوص با وقوع انقلاب اسلامی در عرصه گسترده‌تری افزایش یافته است. حوزه علمیه جزء نهادهای تأثیرگذار در جامعه اسلامی ایران است؛ بنابراین، انتظار می‌رود نقشی تمدن‌ساز داشته باشد که با توجه به افزایش مسئولیت‌های حوزه علمیه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، باید این نهاد به صورت انقلابی وارد کارزار شود و علاوه بر نقش تعلمی، به سمت تعلیم، اخلاق و نیز علم‌گرایی حرکت کرده و برای رسیدن به این امر راهبردهایی را ارائه دهد. اگر این‌گونه عمل نکند، دچار اضمحلال خواهد شد؛ زیرا بشر بعد از انسان‌محوری (اومانیسم) به یک خلأ فکری و عقیدتی دچار شده و این امر فرصت‌هایی را برای حوزه‌های علمیه فراهم کرده است. پرسش اصلی مقاله این است که حوزه انقلابی چه شرایطی باید داشته باشد که برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی و راهبری آن مهم است؟ در پاسخ می‌توان گفت حوزه انقلابی به عنوان نهادی مهم و ریشه‌دار در اسلام و ایران که خاستگاه انقلاب اسلامی ایران بوده و نیز خلائی که بشر انسان‌محور با آن مواجه است، می‌تواند با مثلث علم، اخلاق و عمل انقلابی وارد شود و برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی راهبردهایی را ارائه دهد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری مطالب، کتابخانه‌ای و اسنادی بوده است.
Seminary is recognized as a forerunning and pioneering institution in Islamic education. Since early Islam, Seminaries have been formed for “education” and somehow leadership of Muslim community for better recognition of religion and its practice; this role, as a matter of time, has been widely expanded particularly when the Islamic Revolution came into existence. Seminaries are included among the effective institutions in the Islamic Republic of Iran; therefore, it is expected that it plays a civilization-making role. Considering the increased responsibilities of seminaries, after the victory of the Islamic Revolution, this institution must revolutionarily appear at the campaigning scene and in addition to learning role, it shall move towards teaching, ethics and knowledge-orientation and present strategies to achieve this aim. If it fails to do so, it will be disintegrated because man has experienced ideological and mental gap after humanism, which has provided seminaries with opportunities in this regard. This article mainly raises the question that “what qualifications should revolutionary seminary have to achieve the Islamic civilization and its leadership”? In response, it can be said that revolutionary seminary, as an important and rooted institution in Islam and Iran which has been origin of the Islamic Revolution of Iran and considering the gap humanism faces can appear at the scene with triangle of knowledge, ethics and revolutionary action and present strategies for reaching modern Islamic civilization. This paper is being prepared based an analytic-descriptive methodology, library and documentary sources.
_||_