مروری بر روند تحولات ژئوتوریسم و مدل های مورد استفاده آن در ایران

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

عزت الله قنواتی ¹ , امیر کرم ² , سعیده فخاری ³

1 - ندارد
2 - ندارد
3 - ندارد

تاریخ دریافت : 1393/09/15 تاریخ پذیرش : 1393/09/15 تاریخ انتشار : 1391/05/01

کلید واژه: ژئوتوریسم, مدل های ژئوتوریسمی, ژئومورفوتوریسم, ژئوپارک, ایران,

چکیده مقاله :

ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیرژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروههای زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا که ژئوتوریسم رشته ای پیچیدهوچند بعدی است، معمولا درمورد مدل های آن توافقی همگانی وپذیرفته شده وجود ندارد. نکته قابل تأمل درطراحییک مدل، چارچوب های نظری فهم و ادراک ماست که در قلمرو آن پدیده مورد نظر ارزیابی می شود. هدف این مقالهآن است که به شیوه توصیفی و مطالعه مروری نقش وجایگاه ویژه ژئوتوریسم و روند تحولات آن درایران ومدل هایمورداستفاده آنرا بیان کند. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از بررسی اسنادی (آرشیو کتابخانه ای، منابع داخلی وخارجی) جمع آوری شده است. دراین بررسی ضمن ارائه تعاریف وتوضیح مفاهیم ژئوتوریسم ومدل سازی ،عملکردواهداف و ویژگی های اساسی مدل های پرالونگ، لئوپولد، اکولوژی، فازی ، برنامه ریزی راهبردی فریمن، تاپ سیس،ای .اچ .پی، رینارد، پری یرا و سوات توضیح داده می شوند. پس از تحلیل مقایسه ای و توصیفی ،این نتیجه حاصل شدکه از بین این ده مدل ، مدل پرالونگ و اکولوژیک درمطالعات ژئومورفیک توریستی ایران متداولتربوده است ومدلفازی کمترین کاربرد درژئوتوریسم ایران را تاکنون نشان داده است .همچنین در بررسی روند تحولات ژئوتوریسم در ایران این نکته روشن شد که بین سالهای 1389 تا 1391 بیشترین کارهای پژوهشی در زمینه استفاده از مدل ها در بحثژئوتوریسم انجام شده که نشان دهنده روند روبه رشد مطالعات ژئوتوریسم در کشور است و الزام آشنایی با این مدلهابرای دست یابی به درک بهتری از ژئوتوریسم رابیان می دارد.

چکیده انگلیسی:

Geotourism, since the late 1980s a recent phenomena globally recognized ,is providingfacilition and services to introduce and promote the value and social benefit ofgeomorphological sites and to protect them for students, tourist and other amusementseekers. In recent years, Geotourism has become a very absorbing notion which attracts a wildspectrum of people with varity of interests and also governments , environmental groups andprotection groups. Since geotourism is a complicated and multi- aspect decipline, it is usuallyabsent in commonly accepted models.It must be pointed out that while designing a model ,itis theoretical framework of our understanding which is assessed in the territory of thatphenomena. This article is aiming at expressing geotourism role and position , its changetrends in Iran and effective and ,efficient application of its models in a descriptive andinterview method. Data gathering has been carried out using attributive information in thisstudy, in addition to presenting definition and explanation of geotourism notions, modeling,operation, objectives and fundamental specifications of prolong ,leopold, ecology ,fuzzy,freeman, topsis, AHP, Reynard, periera, SWOT, models are explained. After comparativeand descriptive analysis, the result was that among these 10 models prolong and ecology ingeomorphic studies are more common and fuzzy model is the less commonly used model.This point has also been cleared that from 1389 to 1391 , the most research projects werecarried out on applying models in geotourism, which show the rising geotourism trend in thecountry .Hence getting to know these models is obligatory in order to have betterunderstanding of geotourism.