بررسی سناریوهای توسعه شهری تهران با رویکرد آینده نگاری
محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهریزینب علاماتی 1 * , علیرضا کلدی 2 , مهرداد نوابخش 3
1 - دانشجوی دانشگاه آزاد واحدعلوم و تحقیقات تهران -ایران
2 - عضو هئیت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
3 - عضو هئیت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
کلید واژه: آینده نگاری, توسعه شهری, سناریو, شهر تهران, ,
چکیده مقاله :
نبود رویکردی جامع و کل نگر به سیستم شهری، نبود مشارکت و همکاری مؤثر بین ذینفعان و بی توجهی رویکرد چشم انداز به آینده، برنامه ریزان و مدیران شهری را به سمت کاربرد ابزارهای جدید در این حوزه به ویژه رویکردهای آینده پژوهانه و سناریونویسی سوق داده است. در این راستا هدف پژوهش حاضر بررسی سناریوهای توسعه شهری تهران با رویکرد آینده نگاری می باشد. روش تحقیق از نظر روش توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است که سناریوهای توسعه شهر تهران را با رویکرد آینده نگاری مورد مطالعه قرار می دهد .جامعه آماری پژوهش حاضر از کلیه کارشناسان و نخبگان حوزه مدیریت شهری و برنامه ریزی شهری تشکیل شده است که حجم نمونه آن بر اساس مدل کوکران تعداد 30 نفر تخمین زده شد.در این پژوهش پس مصاحبه با صاحب نظران، به منظور کدگذاری و ارزیابی داده ها از مدل آزمون میانگین در نرم افزار spss و به منظور تحلیل سناریوهای موجود از نرم افزار MICMAC استفاده گردید. بر اساس یافتههای پژوهش، وضعیت اقتصادی و مدیریت شهری، مهمترین عوامل پیشران موثر بر توسعه شهر تهران بوده¬اند و در نهایت دو عامل وضعیت اقتصادی و مدیریت شهری بعنوان دو محور اصلی جهت ارائه سناریوها تعیین شدند. بنابراین، چهار سناریو برای آینده توسعه کلانشهر تهران شامل تهران پایدار، تهران توانمند، تهران آسیب پذیر و تهران ناپایدار ارائه گردید که سناريوی اول مطلوب است و سایر سناریوها به سوی وضعيت مناسبی پيش می رود که مطابق با آن راهبردها در ابعاد محیطی، اقتصادی، کالبدی-فناوری، اجتماعی و اداری سیاسی ارائه شده اند.
The lack of a comprehensive and holistic approach to the urban system, the lack of effective participation and collaboration among stakeholders, and the neglect of a future-oriented approach by urban planners and managers have driven them towards applying new tools, particularly future-oriented approaches and scenario writing in this field. The aim of this research is to investigate the development scenarios of Tehran's urban areas with a future-oriented approach. The research method is descriptive-analytic, and from the perspective of the purpose, it is practical, studying the scenarios of urban development in Tehran with a future-oriented approach. The study population includes all experts and elites in the field of urban management and urban planning, estimated at 35 based on the Cochran model. In this research, interviews with experts were conducted to code and evaluate the data using the average test model in SPSS software, and to analyze the existing scenarios, MICMAC software was used. According to the research findings, the economic and urban management situation are the most effective driving factors in the development of Tehran, and finally, the economic situation and urban management were determined as the two main axes for presenting scenarios. Therefore, four scenarios were presented for the future development of Tehran's metropolis, including sustainable Tehran, powerful Tehran, vulnerable Tehran, and unstable Tehran. The first scenario is desirable, and the other scenarios move towards a suitable situation where strategies have been provided in environmental, economic, physical-technological, social, and administrative-political dimensions.