خوانش فرهنگی معماری مسکونی کردها با تأکید بر نقش فضا مطالعه موردی: خانه‌های سنتی منطقه موکریان(شهرستان سردشت)

محورهای موضوعی : شهرسازی - معماری

الهام رشیدزاده ¹ , ارسلان طهماسبی ² , فؤاد حبیبی ³

1 - گروه معماری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
2 - گروه معماری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
3 - گروه علوم اجتماعی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/03/08 تاریخ پذیرش : 1399/04/10 تاریخ انتشار : 1398/11/01

کلید واژه: "شکل خانه", "فرهنگ", "سازماندهی فضا", "شیوه زندگی",

چکیده مقاله :

مسکن، یکی از مهمترین اشکال سازماندهی اجتماعی فضاست که شکل آن، متأثر از عوامل متعددی از جمله، ویژگی‌های فرهنگی است و می‌توان گفت، معماری به واسطه‌ی زبان کالبد و فضا، قانونمندی‌های اجتماعی و فرهنگی نهفته در رسوم و عادات را سازماندهی می‌کند. هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل ویژگی‌ها‌ی کالبدی، الگوهای فضای معماری و نحوه‌ی سازماندهی آن، در معماری مسکونی کردهای موکریان، به منظور شناخت معماری این مناطق از منظر فرهنگی است. روش تحقیق، در بخش نظری، روش توصیفی - تحلیلی بوده و بخش عملی نیز با استفاده از عملیات پیمایشی در رابطه با شکل خانه‌های سنتی شهرستان سردشت، واقع در شمالغرب ایران، به عنوان نمونه مطالعاتی از معماری بومی منطقه کردنشین موکریان، مورد بررسی قرارگرفت. نتایج کلی پژوهش نشان می‌دهد، الگوهای غالب خانه‌های سنتی در این منطقه را می‌توان به سه الگوی "خطی"، "L" شکل و "U" شکل محدود کرد و از طرفی، جایگاه زن در خانه و سیستم خانواده از نظر تعداد همسر، اهمیت زیادی در شیوه‌ی سازماندهی فضا دارد. همچنین نتایج تفصیلی به صورت جداولی که در آنها سطوح و لایه‌های پنهان مقوله فرهنگ (فرهنگ کردهای موکریان) در ارتباط با شکل خانه مشخص شده‌است، ارائه گردید.

چکیده انگلیسی:

Housing is an important form of the social organization of space and its shape is affected by factors such as cultural characteristics. The main purpose of this research is to study and analyze the architectural features, patterns of architectural space and how it is organized in the residential architecture of Kurdish Mukrian, in order to recognize the architecture of these areas from a cultural point of view. The theoretical section of the study relies on the descriptive-analytical methodology and the practical section is based a survey on the form of traditional houses in the Kurdish-inhabited region of Mukrian. The results of this study indicate that traditional houses in this region generally follow ‘linear’, ‘L-shaped’ or ‘U-shaped’ patterns, and the number of wives in a house is of great importance in how space is organized. The results of the study are presented in detail in tables, where the hidden layers of culture(Mukrian Kurdish culture) in relation to the shape of houses have been identified.