ارزیابی اثرات دو نوع قارچ تریکودرما و مایکوریزا بر عملکرد و صفات مورفولوژیک گیاه سویا

محورهای موضوعی : بهینه سازی مصرف کود و سم

امیر عباس موسوی ^{1 *} , حبیب مهرآرا ² , مرتضی سام دلیری ³

1 - گروه کشاورزی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
2 - دانشجوی دکترای اگروتکنولوژی فیزیولوژی گیاهان زراعی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
3 - گروه کشاورزی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

تاریخ دریافت : 1402/09/26 تاریخ پذیرش : 1402/12/29 تاریخ انتشار : 1402/12/29

کلید واژه: صفات مورفولوژیک, سویا, قارچ تریکودرما, قارچ مایکوریزا,

چکیده مقاله :

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات دو نوع قارچ بر عملکرد و صفات مورفولوژیک گیاه سویا می‌باشد. این آزمایش در قالب طرح فاکتوریل با تلقیح دو گونه قارچ تریکودرما و میکوریزا در چهار سطح؛ تلقیح با تریکودرما ؛ تلقیح با میکوریزا؛ تلقیح دوگونه قارچ با هم و شاهد با سه تکرار در دو سال زراعی 1398-1400 در مزرعه آموزشی انجام شد. بعد از رسیدگی فیزیولوژیکی اجزاء عملکرد 10 بوته از هر تیمار به صورت تصادفی انتخاب و عناصر ماکرو و میکرو همچنین درصد روغن، پروتئین گیاه براساس روش استاندارد اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد صفات کلروفیل a، b، تعداد شاخه، وزن خشک، سطح برگ، طول غلاف، قطر ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره در ساقه، اولین غلاف تا زمین در گیاه سویای که با خاک حاوی تلقیح دوگانه قارچ رشد نموده‌اند میزان بیشتری نسبت به سایر تیمارها و شاهد دارند. همچنین عملکرد تولید به ترتیب 1/98، 2/14، 2/85، 1/7 تن در هکتار بود. میزان پروتئین نیز به ترتیب 40/31، 42/74، 43/04، 39/89 درصد و میزان روغن به ترتیب 24/87، 25/24، 25/94، 24/17 درصد بود. میزان عناصر ماکرو و میکرو در برگ و بذر گیاه سویا در کود بیولوژیک تلفیق دو گونه قارچ از سایرین بیشتر بود و از نظر آماری نیز معنی دار بود. با توجه به سطح کشت نسبتاً وسیع سویا در استان مازندران و اثبات سودمندی این گونه از قارچ‌ها در بهبود رشد و توسعه این گیاه و همچنین ضرورت حفظ منابع تولید، می توان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشد.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to investigate the effects of two types of fungi on soybean function and morphology. This experiment was conducted in a factorial design with inoculation of two types of fungi, Trichoderma and mycorrhiza, at four levels: inoculation with Trichoderma, inoculation with Mycorrhizal, inoculation with both fungi, and the control, in three replicates. The experiment was performed in two crop years (2020 to 2022) in a research farm. After the physiological maturity of the parts, 10 shrubs from each treatment were randomly selected, and the macro- and micro-elements and the percentage of oil and protein were measured according to the standard method. Based on the results, chlorophyll a and b, the number of branches, dry weight, leaf area, pod length, stem diameter, number of pods per plant, number of nodes per stem, and height from soil to the first pod were higher in the soybean grown in soil containing double inoculation of the fungi than the other treatments and the controls. The yield was 1.98, 2.14, 2.85, and 1.7 tons per hectare, respectively. Protein content was 40.31, 42.74, 43.04, and 39.89%, and oil content was 2487, 25.24, 25.94, and 24.17%, respectively. The contents of macro- and micro-elements in soybean leaves and seeds were significantly higher in the biological fertilizer containing the two types of fungi than others. Given soybean's relatively wide area of cultivation in Mazandaran Province (Iran), the confirmed benefits of these fungi in improving the plant's growth and development, and the necessity of preserving production resources, the studied fungi can be a suitable alternative to chemical fertilizers.