اثر تاریخ و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت در منطقه گرمسیری سرپل¬ذهاب، کرمانشاه

محورهای موضوعی : توليد محصولات زراعي

فرهاد صادقی ¹ , سيامك الياس پور ²

1 - استادیار اصلاح نباتات، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش گشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه.، ایران.
2 - كارشناس ارشد سازمان جهان كشاورزي كرمانشاه، ايران.

تاریخ دریافت : 1393/01/24 تاریخ پذیرش : 1393/11/30 تاریخ انتشار : 1393/02/16

کلید واژه: ذرت, تاریخ و تراکم کاشت, عملکرد دانه و بیوماس,

چکیده مقاله :

این آزمایش به¬منظور بررسی اثر چهار تاریخ کاشت به¬عنوان عامل اصلی (دوم، 12، 22 تیرماه و اول مرداد ماه) و سه تراکم بوته ذرت به¬عنوان عامل فرعی (67، 77 و 87 هزار بوته در هکتار) روی رقم تجاری KSC 704، در مجموع با 12 تيمار و به روش کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوك¬هاي كامل تصادفي در شرایط کشت دوم در منطقه گرمسیری سرپل¬ذهاب در سال 1391 اجراء شد. صفات اندازه¬گيري شامل تعداد دانه در رديف بلال، تعداد رديف دانه در بلال، وزن هزار دانه، عمق دانه، درصد چوب بلال، درصد رطوبت دانه، عملکرد بیوماس و عملکرد دانه بود. نتایج بدست آمده نشان داد اثر تاریخ کاشت برای کلیه صفات اندازه¬گیری شده به ¬غیر از تعداد ردیف دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی¬دار بود. اثر تراکم بوته برای بیشتر صفات اندازه¬گیری شده به¬جز عمق دانه و تعداد ردیف دانه در بلال در سطح احتمال پنج درصد معني¬دار بود. اثر متقابل عامل¬های تاریخ در تراکم کاشت برای صفات تعداد ردیف دانه در بلال و وزن هزار دانه در سطح احتمال پنج معني¬دار و در سایر صفات غیرمعنی¬دار بود. بیشترین مقدار صفات عمق دانه، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و دانه به ترتیب با 55/11 میلی¬متر، 7/38 دانه، 3/348 گرم، 26980 و 6968 کیلو گرم در هکتار به تاریخ کشت دوم تعلق گرفت. همین¬طور بیشترین مقدار صفات فوق به ترتیب با 9/10 میلی¬متر، 6/35 دانه، 9/329 گرم، 4/25870 و 6073 کیلوگرم در هکتار به تراکم کشت 77 هزار بوته در هکتار تعلق گرفت. تیمار تاریخ کشت 12 تیرماه × تراکم 77 هزار بوته در هکتار با بیشترین مقدار تولید دانه ذرت (6986 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (30690 کیلوگرم در هکتار) به¬عنوان برترین تیمار برای منطقه توصیه می¬شود.

منابع و مأخذ:

 Abuzar, M. R., G. U. Sadozai., M. S. Baloch., A. A. Baloch., I. H. Shah., T. Javaid., and N. Hussain. 2011. Effect of plant population densities on yield of maize. J. Ani. Plant Science ., 21(4): 692-695.
 Ahmad, M., A. Khaliq., R. Ahmad., and A. M. Ranjha. 2010. Allometery and productivity of autumn planted maize hybrids under narrow row spacing. Int. J. Agric. Biol. 12: 661–667.
 Anonymous. 2013. Crop Progress and Condition. USDA, National Agricultural Statistics Service. [On-line]. Available at http://usda. mannlib. cornell. edu/ MannUsda/ view DocumentInfo. do? Document ID=1048. [URL accessed Apr 2013].
 Anonymous. 1989. MSTAT-C, version 1.2, Michigan State University, East Lansing, MI.
 Bakht, J., M. Shafi., H. Rehman., R. Din., and S. Anwar. 2011. Effect of planting methods on growth, phenology and yield of maize varieties. Pakistan J. Bot. 43(3): 1629-1633.
 Chandiposha, M. and F. Chivende. 2014. Effect of ethephon and planting density on lodged plant percentage and crop yield in maize (Zea mays L.). Afr. J. Plant Sci. 8(2): 113-117
 Emam, Y. 2001. Sensitivity of grain yield components plant population density in non-prolific maize(zea mays L.) hybrids, Indian J, Agric Sci., 71: 367-370.
 Govil, S. R. and H. N. Pandey. 1998. Growth response of maize to crop density, Indian Journal of Plant Physiology. 3(4): 273-276.
 Haddadia, M. H., and M. Mohseni. 2014. Effect of the plant density and sowing date on kernel yield in early maturing maize. International Journal of Plant, Animal and Environmental Sciences. 4: 170-175. Available online at www.ijpaes.com
 Hashemi-Dezfouli, A. M. and S. J. Herbert. 1992b. Intensifying plant density response of corn with artificial shade, Agron., J. 84: 547-551.
 Hashemi-dezfouli, A. M., S. J. Herbert and D. H. Putnam. 2005. Yield response of corn to crowding stress, Agron. J. 97: 839-846.
 Kim, J. G. and E. S. Chung. 1998. Effect of plant density on forage yield and quality of corn. Journal Korean Grass Science, 18(7): 49-54.
 Kisic, I., F. Basic, M. Birkas., A. Jurisic., and V. Bicanic. 2010. Crop Yield and Plant Density Tillage systems.Agriculture Conspectus Scientificus, 75(1): 1-7.
 Kucharik. C.J. 2008.Contribution of planting date trends to increased maize yield in the central United States. Agronomy Journal.100:328-336.
 Moriri, S., L.G. Owoeye., and I. K. Mariga. 2010. Influence of component crop densities and planting patterns on maize production in dry land maize/cowpea intercropping systems. Afr. J. Agri. Res., 5 ., 5 (11): 1200-1207
 Nafziger. E. 2011. Corn Planting: Optimism on Hold. The Bulletin (No. 3, Article 9, Apr 22), Univ. of Illinois Extension. [On-line]. Available at http://bulletin. ipm. illinois. edu/article. php?id= 1469 [URL accessed Apr 2013].
 Njoka, E. M., M. M. Murayan., and M. Okumu. 2005. Plant density and thinning regime effect on maize (Zea mays L.) grain and fodder yield, Experimental Agriculture., 44(12): 1215-1219.
 Paszkiewicz, S., and S. Butzen. 2001. Corn hybrid response to plant population. Crop Management Research and Technology, 11(6).
 Sadeghi, F. and R. Chokan. 2004. Study of the effects of plant date pattern on the yield of commercial maize variety (KSC 700) in Islam a bad moderate region of Kermanshah Province. Seed and Plant Improvement Journal. 2: 221-215.
 Sadeghi. M . 2013. The determination of plant density on dry matter accumulation, grain yield and yield components of four maize hybrids. International Journal of Agriculture and Crop Sciences. 5(2): 109-114.
 Sarlangue, T., FH. Andrade., PA. Calvino., and LC. Purcell. 2007. Why do maize hybrids respond differently to variation in plant density? Agronomy Journal, 99: 984-991.
 Shakarami, G. and M. Rafiee. 2009. Response of Corn (Zea mays L.) to planting pattern and density in iran. American-Eurasian J. Agric. Environ. Sci., 5(1): 69-73.
 Tokatlidis, IS. A. Has., V. melidis., I. Has., I. Mylonas., G. Evgenidis., A . Copandean., E. Ninou., and VA. Fasoula. 2011.Maize hybrids less dependent on high plant densities improve resource use efficiency in rained and irrigated conditions. Field crops Research, 120: 345-351.
 Tsimba. R., G.O. Edmeades., J.P. Millner., and P.D. Kemp. 2013a. The effect of planting date on maize grain yields and yield components. Field Crops Research. 150: 135-144
 Ulger, A. C., H. Ibrikci., B. Cakir., and N. Guzel. 1997. Influence of nitrogen rates and row spacing on corn yield, protein content, and other plant parameters, J, Plant Nut., 20: 1697-1709.