تحلیل عقلانی کارکردهای فردی و اجتماعی دینداری مبتنی بر آموزههای قرآنی و حدیثی
محورهای موضوعی : کاوش های عقلی"سهراب مروتی 1 , مهدی اکبر نژاد 2 , کبری ستایش 3
1 - استاد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ایلام ، ایران
2 - استاد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ایلام ، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد الهیات، دانشگاه ایلام
کلید واژه: دین, دینداری, عرصه های دینداری, کارکردهای فردی.,
چکیده مقاله :
دین ارمغان بزرگ الهی است که به دست برگزیدگان خداوند به آدمیان ارزانی شده و از آن پس، از چنان حضور گسترده و عمیقی برخوردار بوده که حیات انسانی رنگ و بوی دینی یافته است.در بحث دین ودینداری مقوله های فراوانی مطرح است. اما از آن جا که دینداری با حقیقت وجود انسان و زندگی وی پیوند دارد این پژوهش بر اساس رویکردی نو حقیقت دین و دینداری را مورد بررسی قرار داده، ابعاد و مؤلفه های دینداری را تحلیل نموده است. در نهایت با توجه به این که کارکردهای دینداری از مباحث مهم در رابطه با این مقوله هستند با رویکرد درون دینی به تبیین کارکردهای ارزشمند دینداری بر زندگی فردی دینداران پرداخته شده است.دین ارمغان بزرگ الهی است که به دست برگزیدگان خداوند به آدمیان ارزانی شده و از آن پس، از چنان حضور گسترده و عمیقی برخوردار بوده که حیات انسانی رنگ و بوی دینی یافته است.در بحث دین ودینداری مقوله های فراوانی مطرح است. اما از آن جا که دینداری با حقیقت وجود انسان و زندگی وی پیوند دارد این پژوهش بر اساس رویکردی نو حقیقت دین و دینداری را مورد بررسی قرار داده، ابعاد و مؤلفه های دینداری را تحلیل نموده است. در نهایت با توجه به این که کارکردهای دینداری از مباحث مهم در رابطه با این مقوله هستند با رویکرد درون دینی به تبیین کارکردهای ارزشمند دینداری بر زندگی فردی دینداران پرداخته شده است.
Religion is a great divine gift that is given to humans by God's chosen ones, and since then, since there is an influence and depth in it, human life has acquired a religious color. But since religiosity is connected with the truth of human existence and his life, this research has examined the truth of religion and religiosity based on a new theory, and analyzed the components of religiosity. Finally, due to the fact that functions of important topics related to this category with intra-religious religion have been explained to explain the valuable functions of religiosity for the individual lives of religious people.Religion is a great divine gift that is given to humans by God's chosen ones, and since then, since there is an influence and depth in it, human life has acquired a religious color. But since religiosity is connected with the truth of human existence and his life, this research has examined the truth of religion and religiosity based on a new theory, and analyzed the components of religiosity. Finally, due to the fact that functions of important topics related to this category with intra-religious religion have been explained to explain the valuable functions of religiosity for the individual lives of religious people.
منابع
1- قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه ای.
2- ابن فارس، احمد، 1422، مقاییس اللغة، ج2، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
3- آذربایجانی-موسوی اصل، مسعود-سید مهدی،1385، درآمدی بر روانشناسی دین، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها: مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی(سمت)، قم: پژوهشگاه حوزه ودانشگاه.
4- آمدی، عبدالواحد تمیمی، 1373، تصنیف غررالحکم ودررالکلم، ج 5، شرح: محمد خوانساری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5- جعفری(علامه)، محمد تقی، ترجمه نهج البلاغه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
6- جنتی، احمد، 1382، تحف العقول، ترجمه جنتی، تهران: مؤسسه امیر کبیر.
7- جوادی آملی، عبدالله، 1372، شریعت در آینه معرفت، قم: مرکز نشر اسراء.
8- -------------، 1380، انتظار بشر از دین، قم: مرکز نشر اسراء.
9- -------------، 1381، تفسیر تسنیم، ج4، قم: مرکز نشر اسراء.
10- خوانساری، جمال الدین محمد، 1366، شرح غررالحکم و دررالکلم، ج3-4، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
11- حسن منفرد،حسن، 1373، تعلیم وتعلم اخلاق اسلامی، تهران: انتشارات جمهوری.
12- خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، تصحیح و تهذیب: ابراهیم المیانجی، تهران: مکتبه الاسلامیه، بی تا.
13- دلشاد تهرانی، مصطفی، 1383، سیره نبوی (منطق عملی )، تهران : دریا.
14- راغب اصفهانی، حسین بن محمد ، 1392، معجم مفردات الفاظ القران، دارالکتب العربی، چاپ وصحافی قم: اسماعیلیان.
15- زمخشری، محمود، 1407، تفسیر الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتب العربی.
16- شهیدی، سید جعفر، 1378، ترجمه نهج البلاغه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
17- صانع پور، مریم، 1382، فلسفه اخلاق و دین، تهران: آفتاب توسعه.
18- طباطبایی(علامه)، سید محمد حسین، 1374، تفسیرالمیزان فی تفسیر القرآن، ج2-11-9-12-18-19-20، مترجم: سید محمد باقر موسو ی همدانی، قم: بنیاد علمی وفکری علامه طباطبایی.
19- ------------------------، 1361، آموزش دین، جمع آوری: سید مهدی آیت اللهی، قم: انتشارات اسلامی.
20- طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان فی تفسیر القرآن، 1360، ج6-10-27، تهران: ناصرخسرو.
21- طریحی، فخر الدین ، 1362، مجمع البحرین، تهران :کتاب فروشی اسلامیه.
22- عبده، شیخ محمد، 1342، تفسیرالمنار، ج9، تالیف السیّد محمد رشید رضا، بیروت: دار المعرفه.
23- عسکری سلیمانی امیری،1382، پوچی پوچی(نقدی بر مقاله پوچی)، فصلنامه نقد و نظر، سال هشتم، شماره سوم و چهارم، ص2-43.
24- ---------------------، 1382، خدا و معنای زندگی، فصلنامه نقد و نظر، سال هشتم، شماره سوم و چهارم، ص95-144.
25- فیروزی، رضا، 1386، نظریه ایمان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
26- قرائتی، محسن، 1383،تفسیرنور، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن
27- کاشانی، ملا فتح الله، 1336، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج10، تهران: کتابفروشی محمد حسن علمی.
28- کلینی، محمد بن یعقوب، 1362، الکافی، ج2، تهران: انتشارات اسلامیه.
29- کونیگ، هارولد جی، 1380، آیا دین برای سلامتی شما سودمند است؟، ترجمه بتول نجفی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
30- مجلسی، محمد باقر، 1404، بحارالانوار، ج1-58-67-68-71-74، بیروت: دارالتراث الاحیا العربی.
31- مروتی، سهراب، 1381، تکامل انسان در آینه اخلاق، ایلام: گویش.
32- مطهری، مرتضی، 1385، بیست گفتار، قم-تهران: صدرا.
33- ---------، 1381، خاتمیت، تهران: صدرا.
34- نرم افزار جامع التفاسیر نور-گنجینه روایات نور- منهج النور، قم: مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری.