اسالیب شرط از نظر معنا در بر دارندة سببیّت و توقّف یکی بر دیگری میباشد که فعل شرط و جواب و ادوات شرط ارکان اساسی آن است این ادوات شانزدهگانه به اول جملات شرطی که با دو فعل مضارع یا ماضی و یا یک مضارع و ماضی و یا برعکس بوده وارد میشوند و جمله دوم اکثراً متوقّف بر جملة چکیده کامل
اسالیب شرط از نظر معنا در بر دارندة سببیّت و توقّف یکی بر دیگری میباشد که فعل شرط و جواب و ادوات شرط ارکان اساسی آن است این ادوات شانزدهگانه به اول جملات شرطی که با دو فعل مضارع یا ماضی و یا یک مضارع و ماضی و یا برعکس بوده وارد میشوند و جمله دوم اکثراً متوقّف بر جملة شرط میباشد در بحث جملات شرطی و انواع ادوات متفاوت و همچنین چرائی کاربرد نوع خاصی از افعال اهمیّت خاصی به چشم میخورد در مقاله حاضر تلاش بر این است تا ظرائف بلاغی إن، اذا و لو را در کاربردهای قرآن کریم آشکار نماییم بنابراین ظرائف بلاغی جملات شرطی با اذا از جهت حتمیت و إن از جهت شک و احتمال و نیز لو که امتناع وقوع جواب شرط به خاطر امتناع شرط است مطالعه شده است و نیز نشان داده شده است گاهی فعل شرط میتواند به معنای ماضی و حال بکار رود و اِن هر چند اغلب در مفهوم شک و احتمال است گاهی از آن تعبیر به قطعیت میشود و قتی که در معنای توبیخ، کنایه، تغلیب و جاهل گرفتن مخاطب عالم و تجاهل باشد و گاه در امور محال بکار میرود همینطور لو به صورت امتناعی و غیرامتناعی در قرآن آمده است و اذا غیرجازم بوده و ظرف زمان آینده است که گاه فعل شرط آن در تقدیر میباشد و در امور قطعی الوقوع بکار میرود.
پرونده مقاله
تمثیل های قرآن روشی اساسی در تبیین معارف، ازصورت انتزاعی به صورت ملموس است که تاثیری مانا و عمیق در تصویرسازی و مجسم نمودن یک حکایت، جهت به تفکر واداشتن مخاطب دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تمثیل دنیا از منظر قرآن کریم به دنبال پاسخگویی به این سئوال است که تمثیل های مربو چکیده کامل
تمثیل های قرآن روشی اساسی در تبیین معارف، ازصورت انتزاعی به صورت ملموس است که تاثیری مانا و عمیق در تصویرسازی و مجسم نمودن یک حکایت، جهت به تفکر واداشتن مخاطب دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تمثیل دنیا از منظر قرآن کریم به دنبال پاسخگویی به این سئوال است که تمثیل های مربوط به دنیادراین کتاب الهی چگونه تصویری از دنیا نشان می دهند؟ ترکیب ستایش ها ونکوهش های تمثیلی دنیا در قرآن کریم به چه صورتی مطرح شده است ؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که دنیا و نعمت های دنیوی در کنار نعمت های اخروی رنگ میبازد؛ به گونهای که انسان به فراخور درک، احساس و وجدان بیدار خود، حکیمانه مسیر جمال پرستی وکمال طلبی را بیاغازد. نکوهش های تمثیلی دنیا در این کتاب شریف، به مراتب بیشتر از ستایش های تمثیلی دنیا است، تا جایی که در آیات هیچ موردى پیدا نمیشود که خود حیات را پست معرفى کند، اما ممکن است به صورت پست براى انسان مطرح گردد.
پرونده مقاله
موضوع تحریف قرآن از جمله مباحثی است که در صدر اول (قرن سوم و چهارم) میان عالمان اسلامی مطرح و به نقض و ابرام پیرامون آن سخن گفتهاند و البته اجماع مرکب بر عدم تحریف به زیاده قائم است و آنچه موضوع خلاف است تحریف به نقیصه میباشد. خوشبختانه عموم علمای فریقین بر این باورند چکیده کامل
موضوع تحریف قرآن از جمله مباحثی است که در صدر اول (قرن سوم و چهارم) میان عالمان اسلامی مطرح و به نقض و ابرام پیرامون آن سخن گفتهاند و البته اجماع مرکب بر عدم تحریف به زیاده قائم است و آنچه موضوع خلاف است تحریف به نقیصه میباشد. خوشبختانه عموم علمای فریقین بر این باورند که این نسخه آسمانی از هر گونه دستبردی مصون ماندهاست و برای اثبات این حقیقت دلائل فراوانی از قرآن،روایات،گواهی تاریخ،تجربه انسانی و....ارائه نمودهاند.در این مقال برآنیم تا این حقیقت را صرفاً از منظر آیه حفظ(حجر/9) از دیدگاه مفسران شیعه و سنی احراز نمائیم. ظاهر قوی و شبیه به نص این کریمهی قرآنی بر مصونیت قرآن از تحریف گواهی میدهد،لکن بعضی از محققان سخنی برخلاف این ظاهر قوی گفته و مجالی برای تشکیک ایجاد کردهاند. آنچه در آیه مورد بحث،مهم و کلیدی است، این است که این آیه بظاهری قوی شاهد مصونیت قرآن از تحریف است و آنچه از تردید و تشکیک در این معنا از جانب قلیلی از محققان ایراد شده همه برخلاف ظاهر نص گونه آیه بوده و در این مقدار تردیدی وجود ندارد.پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ایی انجام شده است.
پرونده مقاله
از اختلافات نحویهای بصری و کوفی مساله جایگزینی معنوی حروف به جای هم است که کوفیان آن را جایز، و بصریان آن را جایز ندانستهاند و در برابر این پرسش که برخی حروف در معنای غیرحقیقی خود استعمال میشوند، از قاعدۀ تضمین بهره بردهاند. تضمین توسعه در معنای فعل همراه با حرف چکیده کامل
از اختلافات نحویهای بصری و کوفی مساله جایگزینی معنوی حروف به جای هم است که کوفیان آن را جایز، و بصریان آن را جایز ندانستهاند و در برابر این پرسش که برخی حروف در معنای غیرحقیقی خود استعمال میشوند، از قاعدۀ تضمین بهره بردهاند. تضمین توسعه در معنای فعل همراه با حرف جر ناهمگون است. این تعریف از تضمین دربردارندۀ همۀ دیدگاهها نیست؛ زیرا برخی از نحویها قائل به اشراب معنوی و برخی تبدل معنایی را پذیرفتهاند و از آنجا که تضمین یک قاعدۀ تجویزی است، برای بازشناسی درستی اینکه کدام شیوه در برخورد با تضمین صحیح است، باید از روشی زبانشناسانه بهره برد؛ ازاینرو، برای بازشناسی حقیقت معنای تضمین در این نوشتار از روش نشانهشناسی پرس بهره گرفته و با این معیار مشخص شده است که توسعه در معنای نشانهها نه بهتنهایی در بحث حروف صورت گرفته و نه بهتنهایی در افعال واقع شده است؛ بلکه در فرایندی دوسویه این دو نشانه معانی خود را بهصورت جعل ترکیبی با هم تلفیق کردهاند.
پرونده مقاله
چکیده: قرآن کریم اعجاز وحیانی آخرین پیام آور الهی، به علت ارائه برنامهی تکاملی خاص خوددر رابطه با انسان، جهان و خداوند از زمان نزول مورد هجمهی پیوستهی مخالفان قرار داشته است. فرقان الحق نمونهی معاصر این هماوردنمایی است که در معارضهی تاریخی خود با قرآن، بوسیلهی سرق چکیده کامل
چکیده: قرآن کریم اعجاز وحیانی آخرین پیام آور الهی، به علت ارائه برنامهی تکاملی خاص خوددر رابطه با انسان، جهان و خداوند از زمان نزول مورد هجمهی پیوستهی مخالفان قرار داشته است. فرقان الحق نمونهی معاصر این هماوردنمایی است که در معارضهی تاریخی خود با قرآن، بوسیلهی سرقت متن، محتوا و سیاق آیات، به ساخت77 سوره واره، با هدف الغاء در قرآن کریم و نفی تعالیم آن اقدام کرده است. نوشتار حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و استفاده از منابع کتابخانهای، مبانی نظری طراحان این پروژه را مورد واکاوی و نقد قرار داده است؛ بررسی نویسندگان نشان میدهد که این اثر با الهام از الهیات مسیحی، مجموعهای از شبهات و ایرادات قدیم و جدید اهل کتاب و مستشرقان را جمع-آوری نموده و با عنوان قرآن جدید معرفی کرده است. نوبسندگان در این کتاب، القاء شخصی بودن دین اسلام، تخریب شخصیتی پیامبر(ص)، تشکیک در حجیت قرآن و دفاع از مسیحیت کنونی را محور معارضهی خود قرار دادهاند.
پرونده مقاله
تبیین نظام معنایی سبک زندگی توحیدی پروژهای بزرگ و ضروری است. این مقاله بر آن است که به تبیین جایگاه انسان قبل از دنیا بپردازد در این راستا به حکایتهای قرآن کریم از زندگی قبل از دنیای انسان پرداخته نظیر خلیفه خدا بودن، معلم به اسماء الهی بودن، مسجود ملائکه بودن، متحمل چکیده کامل
تبیین نظام معنایی سبک زندگی توحیدی پروژهای بزرگ و ضروری است. این مقاله بر آن است که به تبیین جایگاه انسان قبل از دنیا بپردازد در این راستا به حکایتهای قرآن کریم از زندگی قبل از دنیای انسان پرداخته نظیر خلیفه خدا بودن، معلم به اسماء الهی بودن، مسجود ملائکه بودن، متحمل امانت الهی شدن و مفطور به فطرت الهی بودن؛ که هر یک از این موارد قطعه مهمی از نظام معنایی سبک زندگی را تشکیل میدهد که این شناخت نیز مطمئنترین راه رسیدن به اهداف سبک زندگی توحیدی است. این پژوهش با روش تحلیلی کتابخانهای و با تکیه بر آراء امام خمینی و علامه طباطبایی به بررسی آیات این حوزه پرداخته و بر نقش بنیادین این معانی در سبک زندگی توحیدی استدلال نموده است و داستان هبوط را برنامهای الهی و ظلوم و جهول بودن را برترین وصف انسانی دانسته و مطابق برخی روایات شجره منهیه را مقامات اهل بیت معرفی کرده که آدم برای رسیدن به آن، مشقت زندگی در دنیا را پذیرفته است. فطرت الهی را فطرت معرفت، توحید و ولایت دانسته که دستیابی به کمال مطلق و ظهور همه اسما و صفات الهی را میخواهد.
پرونده مقاله
آیات قرآن در یک نگاه کلی به سه دستۀ آموزههای اعتقادی و اصولی، احکام فقهی و بایدها و نبایدهای اخلاقی تقسیم میشود. هر آیهای از قرآن بصورت مستقیم یا غیرمستقیم در پی برنمایی موضوعی از این سه دسته آیات است. آیات فقهی و اخلاقی را میتوان به سه دستۀ آیات مختص مردان، زنان و چکیده کامل
آیات قرآن در یک نگاه کلی به سه دستۀ آموزههای اعتقادی و اصولی، احکام فقهی و بایدها و نبایدهای اخلاقی تقسیم میشود. هر آیهای از قرآن بصورت مستقیم یا غیرمستقیم در پی برنمایی موضوعی از این سه دسته آیات است. آیات فقهی و اخلاقی را میتوان به سه دستۀ آیات مختص مردان، زنان و مشترک میان آن دو پخش کرد. نظر به تفاوتهای آفرینشی مرد و زن؛ اعم از طبیعی، اجتماعی و روحانی، تکالیف و وظایف آن دو نیز گاه متفاوت و گوناگون است.از نظر قرآن، زن و مرد از نظر هویت انسانی و بهره های روحی و ایمانی برابرند. با وجود این، خداوند در قرآن به جز یک استثنا، زنان را مورد خطاب قرار نداده است، به ویژ در آیات احکام اجتماعی و خانوادگی، جایی که مخاطب مستقیم آیات مردانند، همواره از زن با صیغه غایب یاد کرده است. با توجه به اینکه آیات مختص زنان کمتر مورد توجه و پژوهش بوده و گفتمانهای کمتری دربارۀ آن انجام شده است. در این نوشتار سعی شده است آیات مربوط به احکام و اخلاقیات زنان در زمینۀ فردی، خانوادگی و اجتماعی استخراج شود و دیدگاههای مفسّران بزرگ شیعه دربارۀ این آیات، بیان شده و حکم مورد نظر اعلام گردد.
پرونده مقاله
تفسیر قرآن به قرآن، که برآمده از سیره تفسیری پیشوایان دین است، در نگاه علامه طباطبایی دقیقترین راه رسیدن به مفاهیم و مقاصد قرآنی است. به کار بستن این شیوه، نیازمند سازوکار مناسب و توجه به مبانی علمی و رعایت اصول و قواعدی برای انتخاب آیات همگون در شرح و تفسیر است. در ای چکیده کامل
تفسیر قرآن به قرآن، که برآمده از سیره تفسیری پیشوایان دین است، در نگاه علامه طباطبایی دقیقترین راه رسیدن به مفاهیم و مقاصد قرآنی است. به کار بستن این شیوه، نیازمند سازوکار مناسب و توجه به مبانی علمی و رعایت اصول و قواعدی برای انتخاب آیات همگون در شرح و تفسیر است. در این پژوهش با تمرکز بر صد آیه نخست سوره بقره در تفسیر المیزان از رهگذر تحلیل متن، به بررسی روابط میان آیات با نظایرشان پرداخته شده است. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که علامه برای 34 آیه در محدوده صد آیه نخست سوره بقره، آیات نظیر میآورد. در مجموع، ده مبنا برای انتخاب آیات نظیر از سوی علامه در محدوده تحقیق به دست آمد. از این میان، استفاده از سه مبنای "مشابهت لفظی ـ مفهومی تکواژهای"، "مشابهت لفظی ـ مفهومی بیش از یک واژه" و "مرجعیّت آیات غرر" به ترتیب بیشترین فراوانی را دارد. کلیدواژه: تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر المیزان، مشابهت لفظی ـ مفهومی، آیات غرر.
پرونده مقاله
چکیده:بطور کلی در جامعه اسلامی حمایت از اشخاص و احترام به خون آنها یک اصل است و هیچ گاه اسلام اجازه تعدی به حیات اشخاصی را که در قلمرو آن سکونت دارند نداده است. بر اساس دیدگاه فقهاء، حقوق دانان، نصوص شرعی، و به تبع آن قانون مجازات اسلامی ارتکاب برخی از اعمال و رفتارها ت چکیده کامل
چکیده:بطور کلی در جامعه اسلامی حمایت از اشخاص و احترام به خون آنها یک اصل است و هیچ گاه اسلام اجازه تعدی به حیات اشخاصی را که در قلمرو آن سکونت دارند نداده است. بر اساس دیدگاه فقهاء، حقوق دانان، نصوص شرعی، و به تبع آن قانون مجازات اسلامی ارتکاب برخی از اعمال و رفتارها توسط مسلمانان یا افرادی که در سرزمین های اسلامی سکونت دارند موجب مباح شدن خون آنها می شود که فقهاء و حقوق دانان از آنها به عنوان مهدور الدم یاد می کنند. مهدور الدم بودن مرتد و کافر یکی از مهمترین مباحث فقه سیاسی اسلام است که آیات و روایات زیادی به آن اشاره دارند. در این نوشتار، عکس العمل نظام سیاسی- حقوقی ایران در قبال این دو جرم با روش تحلیلی- توصیفی و کتابخانه ای مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. این مقاله ضمن بررسی این دو جرم به این نحو نتیجه گیری می کند که در نظام فقهی و حقوقی ما کشتن کافر از نوع حربی و مرتد از نوع فطری مورد اجماع فقهای شیعه می باشد، البته با توجه به شرایط موجود و استقرار قوه قضائیه و نهادهای ذی ربط و به منظور جلوگیری از هرج و مرج و اختلال در نظام اجتماعی و تضعیف حکومت اسلامی اجرای چنین احکامی از عهدة افراد جامعه ساقط و از وظایف اصلی حکومت می باشد.
پرونده مقاله
یکی از حوزههایِ نسبتاً جدید در عرصة مطالعاتِ زبانشناسی، روش معناشناسی است که بیشترین کاربرد را در تحلیلِ متون و فهم ساختارِ آن دارد. دانشِ معنیشناسی با مطالعة علمیِ معنی، میکوشد تا به روابطی که میان واحدهای معنایی، یعنی جفتهای لفظ- معنا و یا روابط معنا- معنا وجود د چکیده کامل
یکی از حوزههایِ نسبتاً جدید در عرصة مطالعاتِ زبانشناسی، روش معناشناسی است که بیشترین کاربرد را در تحلیلِ متون و فهم ساختارِ آن دارد. دانشِ معنیشناسی با مطالعة علمیِ معنی، میکوشد تا به روابطی که میان واحدهای معنایی، یعنی جفتهای لفظ- معنا و یا روابط معنا- معنا وجود دارد، دست یافته و توصیفی دقیق از این روابط ارائه کند. در این میان، قرآن کریم با توجّه به قُدسی بودنِ متن آن و منزّه بودنش از سهو و خطای بشری، از اعتبار بالاتری نسبت به سایر متون برخوردار است و از این رهگذر، بررسی ساختار متن و نحوة استعمال واژگان در این کتاب آسمانی، میتواند روش مناسبی در فهم هرچه دقیقتر معانی آن باشد. در این پژوهش با بهرهگیری از رویکردِ همزمانی (synchronic) و در راستای معاناشناسی توصیفی، در پیِ آن هستیم تا با تأمل صِرف در قرآن کریمِ عصر نزول، جدای از پیشفرضها، مفهوم استکبار را در کلام وحی بررسی نموده و در محورِ همنشینی، دلالتهای معنایی آن را مورد تحلیل زبانی و معناشناسی قرار دهیم. این واژة پُربسامدِ قرآنی، به شکل اسم و فعل و زمانهای مختلف، 47 بار در قرآن کریم استعمال شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در تبیین مفهوم استکبار، علل و عوامل بسیاری دخیل هستند. وجود ابلیس، طبقة مُترفین و سرمایهداران، کُفر و ... همگی به نوعی دایرة معنایی استکبار را در محور همنشینی آن کامل مینمایند. همچنین ابزار و اهداف استکبار در برخورد با نهضتهای الهی، متنوع و گوناگون است.
پرونده مقاله
شفافیت، بهمعنی آشکار بودن و در دسترس بودن اطلاعات جهت بررسی و نظارت، از موضوعات محوری در حکومتداری، تصمیمگیری و وضع قوانین است. در اندیشهی سیاسی اسلام، مردمسالاری دینی بر آرای خام و ناآگاهانهی مردم استوار نیست، بلکه جوهر آنرا آگاهی مردم شکل میدهد و وظیفهی حاکم ا چکیده کامل
شفافیت، بهمعنی آشکار بودن و در دسترس بودن اطلاعات جهت بررسی و نظارت، از موضوعات محوری در حکومتداری، تصمیمگیری و وضع قوانین است. در اندیشهی سیاسی اسلام، مردمسالاری دینی بر آرای خام و ناآگاهانهی مردم استوار نیست، بلکه جوهر آنرا آگاهی مردم شکل میدهد و وظیفهی حاکم اسلامی بهعنوان امانتدار مردم این است که مسائل جامعه را بهگونهای شفاف و صادقانه با مردم درمیان گذارد. شفافیت در حکومتهای مردمسالار به‎قدری اهمیت دارد که دسترسی آزادانه به اطلاعات و علنی بودن آن شرط اول مقابله با فساد و پاسخگویی مقامات بهحساب میآید. در این تحقیق بهدنبال شناخت رویکرد اسلام به مقولهی شفافیت هستیم؛ و بدین نتیجه رسیدیم که شفافیت حکومت اسلامی جزو مقولههای مورد توجه در آموزههای دینی است؛ بهنحوی که سنت و سیرهی معصومین نیز بر آن صحه گذاشته و آثار متعدد آن در جایجای دین مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین هم در مولفههای حاکم بر نظریه حکمرانی خوب و هم در تاکیدات قرآن و روایات، شاخص شفافیت از ملزومات حکومتداری و تشریع قوانین لازم برای اداره جامعه به شمار میآید.
پرونده مقاله
چکیده:تفسیر قرآن کریم به سبب کشف پیچیدگیها و لایههای پنهانی الفاظ و آیات قرآن به عنوان یکی از دانشهای برجسته علوم اسلامی و پر مخاطب علوم انسانی محسوب میشود.، این دانش برای رشد و تعالی و جهت نزدیکترشدن با حقیقت و مفهوم واقعی آیات قرآنی ناگزیر است از علوم مختلف بهره چکیده کامل
چکیده:تفسیر قرآن کریم به سبب کشف پیچیدگیها و لایههای پنهانی الفاظ و آیات قرآن به عنوان یکی از دانشهای برجسته علوم اسلامی و پر مخاطب علوم انسانی محسوب میشود.، این دانش برای رشد و تعالی و جهت نزدیکترشدن با حقیقت و مفهوم واقعی آیات قرآنی ناگزیر است از علوم مختلف بهره ببرد؛ یکی از این علوم دانش صرف است که قالبهای ساختاری کلمات در زبان عربی را بررسی مینماید و این تغییرات ساختاری در اقسام مختلف کلمه معانی و دلالتهای متعددی را نیز میتواند ابلاغ کند، گفتار حاضر به سبب دریافت اهمیت این دانش در تفسیر به روش توصیفی و تحلیلی بر آن شده است تا به این سؤال اساسی پاسخ دهد که آیا مفسران فارسی زبان در تفاسیر چه مقدار به نکات صرفی توجه داشتند و از علم صرف بهره بردهاند؟ ازاین-رو دو تفسیر مجمعالبیان و کشفالاسرار با تاکید بر دو ساختارصرفی مصدر میمی و مره، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصله نشان میدهد که غالباً این دو تفسیر به دلالتهای صرفی این دو قسم از اسامی چندان توجهی مبذول ننمودهاند.
پرونده مقاله