ارائه مدل برنامه درسی مبتنی بر توسعه پایدار از دیدگاه قرآن کریم

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

زهرا وزیری اقدم ¹ , بدیع الزمان مکی آل آقا ² , علاءالدین اعتماد اهری ³

1 - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد رودهن دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، ایران
2 - استادیار دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران
3 - استادیار دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران

تاریخ دریافت : 1399/05/26 تاریخ پذیرش : 1399/05/26 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر، طراحی برنامه درسی مبتنی بر توسعه پایدار و اعتبارسنجی آن از دیدگاه متخصصان بوده است. روش پژوهش حاضر، روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی بوده است. جامعه آماری پژوهش متشکل از سه گروه اسناد، متخصصان در زمینه توسعه پایدار در دانشگاه‌های شهر تهران و متخصصان برنامه درسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این حوزه بود. برای تعیین حجم نمونه مورد نیاز از نمونه گیری هدفمند استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته و تحلیل اسناد بود. روایی محتوایی مصاحبه با استفاده از نظر متخصصین مطالعات برنامه درسی به دست آمد. نتایج تحلیل داده‌ها در طی سه مرحله، کدگذاری باز، کدگذاری نظری و کدگذاری انتخابی انجام شد و اعتبارسنجی الگوی ارائه‌شده از روش دلفی استفاده شد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to design a curriculum based on sustainable development and its validation from the perspective of experts. The method of the present study was qualitative content analysis with an inductive approach. The statistical population of the study consisted of three groups of documents, experts in the field of sustainable development in Tehran universities and curriculum specialists of the Ministry of Science, Research and Technology in this field. Purposeful sampling was used to determine the required sample size. The data collection tool was a researcher-made questionnaire and document analysis. Content validity of the interview was obtained using the view of experts of curriculum studies. The results of data analysis were performed in three stages: open coding, theoretical coding and selective coding and Delphi method was used for the validation of the proposed model.

منابع و مأخذ:

تقی پور ظهیر، علی. 1388ش، مقدمه‌ای بر برنامه ریزی آموزشی و درسی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات آگاه.

تودارو، مایکل. 1391ش، توسعه اقتصادی در جهان سوم نو، تهران: بی نا.

ثقفی تهرانی، محمد. ١٣٩٨ش، تفسیر روان جاوید، چاپ سوم، تهران: انتشارات برهان.

حسینی همدانی، سید محمد حسین. ١٤٠٤ق، انوار درخشان، تهران: بی نا.

عمادزاده، مصطفی. 1388ش، مباحثی از اقتصاد آموزش و پرورش، اصفهان: جهاد دانشگاهی.

مکارم شیرازی، ناصر. ١٣٧٤ش، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

 

مقالات و پایان‌نامه‌ها

اکبرزاده، فهیمه. 1391ش، «تبیین مبانی فلسفی نظریه‌های مناسبات بین دولت و نظام آموزش و پرورش و تحلیل انتقادی روند تحولات آموزش و پرورش در سه دهه گذشته با تأکید بر مقوله تمرکز و عدم تمرکز»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

ایزدی، صمد و عباس رامش و فاطمه عظیمی. 1392ش، «ارتباط برنامه درسی با توسعه پایدار»، همایش ملی تغییر برنامه درسی دوره‌های تحصیلی آموزش و پرورش.

پیغامی، عادل و حیدر تورانی. 1390ش، «نقش برنامه درسی اقتصاد در برنامه تعلیم و تربیت رسمی و عمومی دنیا، ارائه یک برنامه عمل برای یک برنامه درسی مغفول»، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 9(37)، صص 31-52.

جعفرنیا، شهرام و حمید جلیل وند. ۱۳۸۹ش، «بررسی شاخص‌های زیست محیطی توسعه پایدار در محیط زیست شهری»، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست.

دارابی، سلمان. 1391ش، «بررسی مقایسه‌ای میزان کاربست مؤلفه‌های برنامه ریزی استراتژیک در توسعه پایدار آموزش و پرورش شهرهای اصفهان و کرمانشاه»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان.

دهقانی، مرضیه و فرزانه زینال تاج و حمیده پاک مهر. 1393ش، «بررسی مقوله فرهنگ و قومیت در محتوای برنامه‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی»، پژوهش‌های برنامه درسی، 4(2)، صص 130-117.

رضایی، مریم. 1395ش، «طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی مناسب جهت آموزش برای توسعه پایدار در دوره ابتدایی ایران»، پایان نامه دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.

سادات هاشمی، سارا و کامیان خزایی. 1392ش، «بررسی میزان آشنایی مدیران مدارس راهنمایی و متوسطه غرب استان مازندران با مؤلفه‌های توسعه پایدار»، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 7(6)، صص 177-155.

سلطانی پور، فرزانه و دماری، بهزاد. 1395ش، «وضعیت توسعه پایدار در ایران»، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 14(4)، صص 14-1.

صدیقی خودیک، محمدمهدی و بتول خانی. 1394ش، «بررسی نقش آموزش در توسعه پایدار ایران»، شانزدهمین کنفرانس آموزش فیزیک ایران و ششمین کنفرانس فیزیک و آزمایشگاه.

شایگان، محمد. 1392ش، «آموزش و پرورش ایران و توسعه پایدار»، پایان نامه کارشناسی ارشد.

عیوضی، محمد رحیم و هراتی، محمد جواد. 1388ش، «تأملّی در تأثیر توسعه بر هویت فرهنگی»، راهبرد یاس، ش 19، صص 130-104.

کریمی، داریوش و اشرف السادات عنایتی. 1391ش، «آموزش برای توسعه پایدار، مدرسه پایدار»، آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 1(1)، صص 65-59.

کلانتری، خلیل و علی اسدی و شهلا چوبچیان. 1388ش، «تدوین و اعتباریابی شاخص‌های توسعه پایدار مناطق روستایی»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شماره2، صص 86-69.

گرجی مهلبانی، یوسف. 1389ش، «نقد معماری پایدار و نقد آن در حوزه محیط زیست»، نشریه معماری و شهرسازی ایران، 1(1)، صص 91-100.

محمدپور زندی، حسین و سیدمحسن طباطبایی مزدآبادی. 1394ش، «جایگاه آموزش در توسعه پایدار شهری»، اقتصاد و مدیریت شهری، ش 10، صص 125-111.

موسایی، میثم و مریم احمدزاده. 1388ش، «آموزش توسعه‌ای و توسعه پایدار»، راهبرد یاس، ش 18.

کتب و مقالات انگلیسی

Andersone, Rudite. (2016). Citizenship Education In Integrated Curriculum. AvalableAt:Https://Www.Researchgate.Net/Publication/241138033_Citizenship_Education_In_Integrated_Curriculum

Cebrian, Gisela., Marcus, Grace., Debra, Humphris. (2014). Academic Staff Engagement In Education For Sustainable Development. Journal Of Cleaner Production, 106, 79-86.

Cebrian, Gisela., Marcus, Grace., Debra, Humphris. (2014). Academic Staff Engagement In Education For Sustainable Development. Journal Of Cleaner Production, 106, 79-86.

Frederick, Chad Paul. (2012). Curriculum Improvement In Education For Sustainable Development: Measuring Learning Outcomes In An Introductory Urban Planning Course. Arizona State University.

Herlina, W (2011). the effectiveness inponesian English teachers training programs in improv-ing confidence and motivation, Journal of Re-search in Social Sciences and Humanities, 4 (8), 609-699.

Holm, Tove, Kaisu Sammalisto, Thomas S. Grindsted, Timo Vuorisalo. (2015). Process Framework For Identifying Sustainability Aspects In University Curricula And Integrating Education For Sustainable Development, Journal Of Cleaner Production.

Hume, Therese., Barry, John. (2015). Environmental Education And Education F Or Sustainable Development, International Encyclopedia Of The Social & Behavioral Sciences, Second Edition, 733-739.

Johannesson, Ingolfur Asgeir; Norodahl, Kristin; Oskarsdottir,Gunnhildur; Palsdottir, Auour; Petursdottir, Bjorg.(2011). Curriculum Analysis and Education for Sustainable Development in Iceland , Environmental Education Research, 375-391.

Ramos, Tomas B., Caeiro, Sandra,. Hoof, Bart Van, Lozano, Rodrigo., Huisingh, Donald, Kim Ceulemans. (2015).  Experiences From The Implementation Of Sustainable Development In Higher Education Institutions: Environmental Management For Sustainable Universities. Journal Of Cleaner Production,106(1), 1-8.

Wass, T. Verbruggen, A. , & Wright, T. (2010). University research for sustainable development: definition and characteristics explored Journal of Cleaner Production, 18 (7), 629- 636.

Wen Su، Shao-The. (2012). Various Concepts Of Curriculum And The Factors Involved In Curricula-Making. Language Teaching And Research, 3(1)، 153-158.

Taghipour Zahir, Ali. 2009, Introduction to Educational and Curriculum Planning, Fourth Edition, Tehran: Agah Publications.
Todaroo, Michael. 2012, Economic Development in the New Third World, Tehran: Bina.
Saghafi Tehrani, Mohammad 2019, Tafsir Ravan Javid, third edition, Tehran: Borhan Publications.
Hosseini Hamedani, Seyed Mohammad Hossein. 1404 AH, Anvar Derakhshan, Tehran: Bina.
Emadzadeh, Mustafa. 2009, Discussions of Education Economics, Isfahan: University Jihad.
Makarem Shirazi, Nasser. 1995, Sample Interpretation, Tehran: Islamic Bookstore.

Articles and dissertations
Akbarzadeh, Fahimeh. 2012, "Explaining the philosophical foundations of theories of relations between the government and the education system and critical analysis of the trend of education developments in the last three decades with emphasis on the category of concentration and decentralization", Master Thesis, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University
Izadi, Samad and Abbas Ramesh and Fatemeh Azimi. 2013, "Relationship between curriculum and sustainable development", National Conference on Curriculum Change in Education Courses
Peighami, Adel and Haidar Turani. 2011, "The role of economics curriculum in the formal and general education curriculum of the world, presenting an action plan for a neglected curriculum", Quarterly Journal of Educational Innovations, 9 (37), pp. 31-52

Jafarnia, Shahram and Hamid Jalilvand. 2010, "Study of environmental indicators of sustainable development in the urban environment", the fourth specialized conference on environmental engineering, Tehran, University of Tehran, Faculty of Environment.
Darabi, Salman 2012, "Comparative study of the application of strategic planning components in the sustainable development of education in Isfahan and Kermanshah", M.Sc. Thesis, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Isfahan.
Dehghani, Marzieh and Farzaneh Zeinal Taj and Hamideh Pakmehr. 2014, "Study of Culture and Ethnicity in the Content of Elementary School Social Studies Curricula", Curriculum Research, 4 (2), pp. 130-117.
Rezaei, Maryam 2016, "Designing and validating a suitable curriculum model for education for sustainable development in elementary school in Iran", PhD thesis, Faculty of Literature and Humanities, Tarbiat Dabir University of Shahid Rajaei.

Sadat Hashemi, Sara and Kamian Khazaei. 2013, "Assessing the familiarity of secondary and high school principals in the west of Mazandaran province with the components of sustainable development", Quarterly Journal of Leadership and Educational Management of Islamic Azad University, Garmsar Branch, 7 (6), pp. 177-155.
Soltanipour, Farzaneh and Damari, Behzad. 2016, "Situation of Sustainable Development in Iran", Journal of the Faculty of Health and the Institute of Health Research, 14 (4), pp. 14-1.
Sidighi Khodik, Mohammad Mehdi and Batoul Khani. 2015, "Study of the role of education in the sustainable development of Iran", the 16th Iranian Physics Education Conference and the 6th Physics and Laboratory Conference.
Shaygan, Mohammad 2013, "Iranian Education and Sustainable Development", Master Thesis.
Eyvazi, Mohammad Rahim and Herati, Mohammad Javad. 2009, "Reflections on the Impact of Development on Cultural Identity", Yas Strategy, Vol. 19, pp. 130-104.

 

Karimi, Dariush and Ashraf Sadat Enayati. 2012, "Education for Sustainable Development, Sustainable School", Environmental Education and Sustainable Development, 1 (1), pp. 65-59.

Kalantari, Khalil and Ali Asadi and Shahla Choobchian. 2009, "Development and validation of indicators of sustainable development in rural areas", Urban and Regional Studies and Research, No. 2, pp. 86-69.
Gorji Mahlabani, Yousef. 2010, "Critique of sustainable architecture and its critique in the field of environment", Iranian Journal of Architecture and Urban Planning, 1 (1), pp. 91-100.
Mohammadpour Zandi, Hossein and Seyed Mohsen Tabatabai Mazdabadi. 2015, "The place of education in sustainable urban development", Economics and Urban Management, Vol. 10, pp. 125-111.
Mosaei, Meysam and Maryam Ahmadzadeh. 2009, "Development Education and Sustainable Development", Yas Strategy, Vol.

English books and articles

 

Andersone, Rudite. (2016). Citizenship Education In Integrated Curriculum. AvalableAt:Https://Www.Researchgate.Net/Publication/241138033_Citizenship_Education_In_Integrated_Curriculum

Cebrian, Gisela., Marcus, Grace., Debra, Humphris. (2014). Academic Staff Engagement In Education For Sustainable Development. Journal Of Cleaner Production, 106, 79-86.

Cebrian, Gisela., Marcus, Grace., Debra, Humphris. (2014). Academic Staff Engagement In Education For Sustainable Development. Journal Of Cleaner Production, 106, 79-86.

Frederick, Chad Paul. (2012). Curriculum Improvement In Education For Sustainable Development: Measuring Learning Outcomes In An Introductory Urban Planning Course. Arizona State University.

Herlina, W (2011). the effectiveness inponesian English teachers training programs in improv-ing confidence and motivation, Journal of Re-search in Social Sciences and Humanities, 4 (8), 609-699.

Holm, Tove, Kaisu Sammalisto, Thomas S. Grindsted, Timo Vuorisalo. (2015). Process Framework For Identifying Sustainability Aspects In University Curricula And Integrating Education For Sustainable Development, Journal Of Cleaner Production.

Hume, Therese., Barry, John. (2015). Environmental Education And Education F Or Sustainable Development, International Encyclopedia Of The Social & Behavioral Sciences, Second Edition, 733-739.

Johannesson, Ingolfur Asgeir; Norodahl, Kristin; Oskarsdottir,Gunnhildur; Palsdottir, Auour; Petursdottir, Bjorg.(2011). Curriculum Analysis and Education for Sustainable Development in Iceland , Environmental Education Research, 375-391.

Ramos, Tomas B., Caeiro, Sandra,. Hoof, Bart Van, Lozano, Rodrigo., Huisingh, Donald, Kim Ceulemans. (2015).  Experiences From The Implementation Of Sustainable Development In Higher Education Institutions: Environmental Management For Sustainable Universities. Journal Of Cleaner Production,106(1), 1-8.

Wass, T. Verbruggen, A. , & Wright, T. (2010). University research for sustainable development: definition and characteristics explored Journal of Cleaner Production, 18 (7), 629- 636.

Wen Su، Shao-The. (2012). Various Concepts Of Curriculum And The Factors Involved In Curricula-Making. Language Teaching And Research, 3(1)، 153-158.