مقایسة برخی تأویل‌های متفاوت مولوی از آیات قرآن در «فیه‌مافیه» و «مثنوی معنوی»
علی بازوند
1
(گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان-پردیس بحرالعلوم شهرکرد)
آرش امرایی
2
(گروه دروس عمومی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر)
رحمت شایسته فر
3
(گروه معارف دانشگاه فرهنگیان شهرکرد)
کلید واژه: تأویل, مثنوی, مولوی, قرآن, فیه‌مافیه,
چکیده مقاله :
مولوی جلال‌الدین از شاعران بزرگ قرن هفتم هجری است که آثار او مملو از گنجینه‌هایی گران‌بها از معارف الهی، آیات و احادیث است. مولوی درآثار خویش گاهی برداشت‌های دیگرگونه‌ای از آیات و احادیث ارائه می‌کند که حاکی از احاطة عمیق شاعر به علوم اسلامی به ویژه علوم قرآنی است. فهم کلام ایشان در بسیاری از موارد بدون اشراف و آگاهی داشتن از این برداشت‌های دیگرگونه امکان پذیرنیست؛ زیرا در برخی موارد شاعر از یک آیه در دو متن یا دو موقعیت خاص، دو برداشت متفاوت ارائه می‌کند. فهم این نوع آیات و احادیث در سخنان مولوی گاهی مستلزم درک معانی مجازی برخی کلمات و عبارات است که به نمایندگی از اشخاص و اشیا و نظایر آن‌ها چهارچوب ظاهری کلام را شکل می‌بخشند. این عبارات وکلمات به منزلة رموزی هستند که راه بردن به آن‌ها و دست یافتن به حقیقت مفهوم آن‌ها، جز از طریق گشودنشان ممکن نیست. هدف پژوهندگان در این مقاله این است که نشان دهند مولوی به تناسب موقعیت-های متفاوت و بسته به مقتضای شرایط و هم‌چنین رویکرد متفاوت تربیتی، تأویل‌های گوناگونی از یک آیه قرآن انجام می‌دهد. در این مقاله با مقایسة برداشت‌های دیگرگونه مولوی در فیه‌مافیه و مثنوی شریف از یک آیه، می‌کوشیم خوانندگان را در فهم سخن مولوی یاری دهیم. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مولوی از یک آیه در شرایط خاص تربیتی برداشت‌ها و تأویل‌های متفاوتی داشته‌است.
چکیده انگلیسی :
Comparison of Rumi's Different Perceptions of Quranic Verses infih-e Ma-fih and Masnavi Faye with Educational Approach Molavi is one of the most famous poets in the seventh century whose valuable verses and narrations are replete with divine teaching, verses from the Holy Quran and Hhadises. His different Interpretations of Quran verses and Hhadises in his works (fih-e-ma-fih) show that he has complete understanding over the Islamic and Quran science. The understanding of his words would be impossible without a sound knowledge of his interpretation of Holy Quran as it happens that the poet has more than one interpretations of the same verse. The difficulty in understanding Molavi’s Interpretations is mainly originated from his skillful use of signs and symbols. These symbols are considered as secrets whose decoding seems to be very difficult. In this paper, the researcher tries to investigate the speeches which have different meanings, helping the readers to interpretation this mystic poet.