تبارشناسی و آینده‌پژوهی: تلفیق ریشه‌های تاریخی در طراحی سناریوهای آینده
محورهای موضوعی : دانش شناسی
سیده معصومه احمدی
1
,
علی خلخالی
2
*
,
اسماعیل کاظم پور
3
1 - گروه مدیریت آموزشی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران
2 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران
3 - گروه مدیریت آموزشی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
این پژوهش به بررسی هم‌افزایی میان تبارشناسی و آینده‌پژوهی می‌پردازد و چارچوبی را پیشنهاد می‌کند که تحلیل تاریخی را با برنامه‌ریزی سناریوهای آینده‌محور تلفیق می‌کند. تبارشناسی، به‌عنوان روشی برای ردیابی ریشه‌ها و تحولات گفتمان‌ها و ساختارهای قدرت، با آینده‌پژوهی، که از تحلیل روندها و تدوین سناریوها برای تصور آینده‌های ممکن بهره می‌برد، ترکیب شده است. با استفاده از رویکرد تبارشناسی فوکو، این مطالعه نشان می‌دهد که چگونه الگوهای تاریخی می‌توانند پیش‌بینی تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را هدایت کنند. این پژوهش با تلفیق این دو رشته، مدلی نظری و روش‌شناختی ارائه می‌دهد که درک گذشته را عمیق‌تر کرده و توانایی پیش‌بینی آینده‌های محتمل را بهبود می‌بخشد.
این مطالعه بر اهمیت کاوش گفتمان‌های تاریخی تأکید دارد و نشان می‌دهد که ردیابی نیروهای شکل‌دهنده به ساختارهای اجتماعی می‌تواند مبنایی برای طراحی سناریوهای آینده باشد. تبارشناسی فوکو ابزارهایی برای تحلیل پیوندهای قدرت و دانش فراهم می‌کند، در حالی که آینده‌پژوهی با روش‌های سناریوسازی، امکان تصور آینده‌های بدیل را فراهم می‌سازد. این تلفیق، چارچوبی جامع ایجاد می‌کند که گذشته را دقیق‌تر تفسیر کرده و آینده را با اطمینان بیشتری پیش‌بینی می‌کند. مقاله ضمن پرداختن به جنبه‌های نظری این دو حوزه، کاربردهای عملی آن‌ها را در پیش‌بینی تحولات آینده برجسته می‌سازد. در نهایت، این پژوهش با ارائه مدلی یکپارچه، راه را برای مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه‌های تاریخی و آینده‌نگرانه هموار کرده و بستری برای پژوهش‌های نوآورانه فراهم می‌آورد.
This study explores the synergy between genealogy and futures studies, proposing a framework that integrates historical analysis with future-oriented scenario planning. Genealogy, as a method for tracing the origins and transformations of discourses and power structures, is combined with futures studies, which utilizes trend analysis and scenario development to envision possible futures. Drawing on Foucault’s genealogical approach, the research demonstrates how historical patterns can guide the anticipation of social, cultural, and political developments. By synthesizing these disciplines, the study offers a theoretical and methodological model that deepens the understanding of the past while enhancing the ability to forecast probable futures.
The research emphasizes the significance of exploring historical discourses, illustrating how tracing the forces shaping social structures can serve as a foundation for designing future scenarios. Foucault’s genealogy provides tools for analyzing the interplay of power and knowledge, while futures studies, through scenario planning, enables the envisioning of alternative futures. This integration creates a comprehensive framework that interprets the past with greater precision and predicts the future with increased confidence. The article addresses both the theoretical dimensions of these fields and their practical applications in anticipating future transformations. Ultimately, by presenting an integrated model, this study paves the way for interdisciplinary research in historical and future-oriented domains, fostering a platform for innovative scholarship