بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده
محورهای موضوعی : دانش شناسینفیسه امینی نژاد 1 , محمد اعظمی 2 , فرزانه ذوالعلی 3 , علی طابیان 4
1 - . کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان
2 - استادیار مرکز تحقیقات انفورماتیک پزشکی، پژوهشکده آینده پژوهشی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، نویسنده مسئول
3 - استادیار گروه آمار و اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان
4 - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان
کلید واژه: اشتراک دانش, اعضای هیات علمی, نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده, دانشگاه علوم پزشکی کرمان,
چکیده مقاله :
هدف: اشتراک دانش یک امر حیاتی برای سازمان هاست که آن را به صورت فعالیت های ارسال و توزیع دانش از یک فرد، گروه و یا سازمان به فرد، گروه و یا سازمان دیگر تعریف کرده اند. لذا این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی از نوع تحلیلی است. جامعه آماری این مطالعه شامل 395 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشگی کرمان است که با استفاده از ضریب همبستگی، حجم نمونه 120 نفر تعیین گردید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده است و با ضریب همبستگی 74 درصد پرسشنامه پایا است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، توزیع فراوانی، درصد، واریانس، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون مدل خطی عمومی استفاده شده است و نرم افزار مورد استفاده 16spss می باشد. یافته ها: یافته‌های پژوهش بیانگر آن است میان نگرش و قصد اشتراک دانش اعضای هیأت علمی رابطه معنی‌داری وجود ندارد، اما رابطه میان هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده با قصد اشتراک دانش در اعضای هیات علمی مثبت و معنی‌دار است. همچنین میان اطلاعات دموگرافیک ( شامل سن، جنس، دانشکده محل فعالیت، مرتبه علمی، مدرک تحصیلی و سابقه هیات علمی) با نگرش و هنجارهای ذهنی رابطه معنی‌دار نمی باشد، اما میان اطلاعات دموگرافیک و کنترل رفتاری درک شده و قصد، فقط بر اساس مرتبه افراد شرکت‌کننده در پژوهش تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که نظریه رفتار برنامه ریزی شده در خصوص بیان و شناسایی عوامل موثر بر اشتراک دانش تاثیرگذار می باشد. علاوه بر سازه های این نظریه، برخی از متغیرهای زمینه ای مانند مرتبه علمی اعضای هیات علمی نیز می تواند بر قصد اشتراک دانش اثرگذار باشند. جهت ارتقاء رفتار اشتراک دانش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، لازم است متولیان آموزش و پرورش دانشگاه اقدامات اصلاحی بهبود نگرش اعضای هیات علمی را در دستور کار قرار دهند.
Purpose: Knowledge sharing is a critical issue for organizations. They define it as the activities for transferring and distributing knowledge from one person, group, or organization to another person, group or organization. Thus, this study has been conducted aiming at investigating the effective factors on knowledge sharing among faculty members of Kerman University of Medical Sciences. Methodology: The present study is an analytical kind of survey research instruments includes a researcher-made questionnaire which is based on the theory of planned behavior. The population of this study includes 395 participants from faculty members of Kerman University of Medical Sciences out of whom the sample size of 120 participants was determined using co relational coefficient. In order to analyze data descriptive statistics, frequency distribution, percentage, variance, mean, and standard deviation were used and at the level of inferential statistics general linear model was used. The analysis conducted by SPSS 16 software. Findings: The results showed that there is no significant relationship between the attitude and the intention of knowledge sharing but there is a positive and significant relationship of mental norms and perceived behavioral control with the faculty members' intention of knowledge sharing. There is no significant relationship between demographic information (including age, gender, college location, academic ranking, academic degree, and teaching experience) and attitude and mental norms but based on the ranking of the participants, significant relationship has been observed of demographic information and perceived behavioral control with the intention of knowledge sharing. Conclusion: The results showed that the theory of planned behavior has been effective regarding the expression of the effective factors on knowledge sharing, and in order to promote knowledge sharing behavior of faculty members of Kerman University of Medical Sciences, it is necessary for educational and research administrators of the university to apply remedial measures in their agenda for the improvement of faculty members' attitude. In addition to elements of this theory, some of intervening variables like academic ranking of faculty members can influence on the intention of knowledge sharing.
_||_
اسماعیلپناه، فرشاد؛ خیاط مقدم، سعید (1392). بررسی وضعیت موجود اشتراکگذاری دانش بین اعضای هیات علمی دانشگاهها (مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد). مدیریت بهرهوری،7 (26)، 43-67.
پورسراجیان، داریوش؛ اولیاء، محمدصالح؛ سلطانیعلیآبادی، مژگان (1392). تعیین و اولویت بندی موانع به اشتراکگذاری دانش در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی. فصلنامه رشد فناوری، 9(34)، 34-43.
حسینقلیزاده، رضوان؛ میرکمالی، محمد (1389). عوامل کلیدی موثر بر اشتراک دانش(مطالعه موردی دانشگاه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی). فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3(1)، 61-78.
حمیدی زاده، محمدرضا (1389). مدیریت دانش و دانایی: ساختار، فرایند و راهکارها. قم: انتشارات یاقوت.
طاووسی، محمد؛ منتظری، علی؛ طارمیان، فرهاد؛ حاجی زاده، ابراهیم؛ حیدرنیا، علیرضا (1391). بررسی عوامل مرتبط با سوء مدیریت مصرف مواد در نوجوانان در چارچوب نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده. رفاه اجتماعی،12(44). 93-110.
علیپور درویشی، زهرا؛ دولتآبادی، رقیه (1391). ارائه مدل عوامل موثر بر قصد تسهیم دانش پزشکان بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده در بیمارستانهای آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران. فصلنامه بیمارستان، 11(4)، 35-44.
علیزاده، ندا؛ پزشکیراد، غلامرضا؛ صدیقی، حسن (1389). بررسی نگرش اعضای هیات علمی پیرامون تسهیم دانش در موسسات آموزش عالی. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3(2)، 125-138.
کشاورزی، علیحسین؛ آخوندزاده، الهام (1391). شناسایی موانع تسهیم دانش. فصلنامه علمی پژوهشی چشم انداز مدیریت دولتی، 10، 35-57.
مهرگان، محمدرضا؛ مانیان، امیر؛ رحیمیان، حمید؛ شامی زنجانی، مهدی (1389). ارائه مدلی برای تسهیم دانش در طرح ها بر مبنای ویژگی های آنها. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 26(2)، 258-235.
نعمتی انارکی، لیلا، نوشین فرد، فاطمه، باب الحوائجی، فهیمه و اباذری، زهرا (1392). عوامل فردی موثر بر اشتراک دانش میان اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی. مدیریت اطلاعات سلامت، 10(5)، 12-1.
Ajzen,I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human. decision Processes, 50 (2), 176-211.
Alajmi, B (2009). The Intention to Share: Professional’s Knowledge management Behavior in Online Communities. School of Communication & Information Rutgers University.
Al-Rafee, S; Cronan,T (2009). Digital Piracy : factors that influence attitude toward behavior. Journal of business Ethics, 63. 237-259.
Armitage, C. (2005). Can the Theory of Planned Behavior Predict the Maintenance of Physical Activity? Health Psychology, 24(3), 235-245.
Chang, C., Lin, C., Chen, Y., Chin, Y. (2009). Predicting information seeking intention in academic digital libraries. The Electronic Library, 27(3), 448-460.
Chatzoglou, P., Vraimaki, E. (2009). Knowledge-sharing behaviour of bank employees in Greece. Business Process Management Journal, 15 (2), 245–266.
Debar, K.A. and et al. (2006). Review of current health education theory. Californian Journal of Health Promotion, 2(1), 74-87.
Dokhtesmati, M., Ghorbani Bousari, R (2013). Knowledge Sharing in Iranian academic institutions: Meta analysis approach. Social and Behavioral Sciences, 73, 383-387.
Ellison, S. (2003). Nurses attitude toward family presence during resuscitative efforts and invasive procedures. Journal of Emergency Nursing, 29 (6), 515-521.
Goh, S., Sandhu, M. (2013). Knowledge Sharing Among Malaysian Academics: Influence of Affective Commitment and Trust. The Electronic Journal of Knowledge Management, 11 (1), 38-48. Available online at www.ejkm.com.
Liebowitz, J. (2001). Knowledge management and its link to artificial intelligence. Expert Systems with Applications, 20(1), 1–6.
Lin, H., Lee, G. (2004). Perceptions of senior managers toward knowledge sharing behavior. Management Decision, 42(1), 108-125.
Mansted, A., Ven Eekelen, S. (1998). Distinguishing between perceived behavioral control self-efficacy in the domain of academic achivment intentions and behavior. Journal of Applied Social Psychology, 28, 1375-1392.
Maro. J. (2007). Adoption of internet banking: proposition and implementation of an integrated methodology approach. International Journal of Ban Marketing, 25(2), 72-88.
Martin, J., Oliver, K., McCaughtry, N. (2007). The theory of planned behavior: Predicting physical activity in Mexican American children. J Sport Exercise Psychology , 29(2), 225-38.
Nordin, N., Daud, N., Osman, W. (2012). Knowledge Sharing Behaviour among Academic Staff at a Public Higher Education Institution in Malaysia, World Academy of Science. (72), 234-240.
Ramayah, T., Rouibah, K., Gopi, M., Rangel, G. (2009). A ecomposed theory of reasoned action to explain intention to use Internet stock trading among Malaysian investors. Computers in Human Behavior, 25, 1222-1230.
Ryu, S., Ho, H., Han, I. (2003). Knowledge sharing behavior of physicians in hospitals. Expert Systems with Applications, 25, 13–122.
Wang, M.S., Chen, C.C., Chang, S.C., Yang, Y. H. (2007). Effects of online shopping attitudes, subjective normand control beliefs on online shopping intention: a test of the theory of planned behavior. International Journal of Management, 24(2), 296-302.