نقش واسطه‌ای سبکهای هویتی در رابطه‌ی میان ساختار خانواده و افت تحصیلی
محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی
یاسر گراوند
1
(دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه چمران، اهواز، ایران)
ناصر بهروزی
2
(دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه چمران، اهواز، ایران)
محمد کوهی
3
(دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
سمیه زارع نژاد
4
(کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران)
زهرا علیزاده
5
(کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران)
کلید واژه: افت تحصیلی, سبکهای هویت, ساختار خانواده,
چکیده مقاله :
در پژوهش حاضر رابطه ساختار خانواده و افت تحصیلی با نقش میانجی سبکهای هویت بررسی‌شد. روش پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر خرم‌آباد بود که از بین آنها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای و هدفمند تعداد 365 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای تحقیق شامل پرسشنامه های ساختار خانواده (FAD) و سبک هویت (ISI) بودند، همچنین معدل کمتر از 15 ترم گذشتۀ دانش‌آموزان به‌عنوان ملاک افت تحصیلی در نظر گرفته شد. برای تحلیل داده روش تحلیل مسیر به کار رفت. بر اساس نتایج حاصل الگوی پیشنهادی پژوهش مورد تأیید قرار گرفت ، بین ساختار خانواده و افت تحصیلی رابطه مستقیم وجود نداشت اما رابطه غیرمستقیم از طریق تمام خرده مؤلفه های سبکهای هویت وجود داشت، همچنین بین ساختار خانواده با تمام خرده مؤلفه های سبکهای هویت رابطه مستقیم یافت شد. علاوه بر این از بین خرده مؤلفه های سبکهای هویت، دو خرده مؤلفه سبکهای هویت سردرگم- اجتنابی و هویت اطلاعاتی با افت تحصیلی رابطه مستقیم نشان دادند. درمجموع ساختار خانواده به‌واسطه‌ی سبکهای هویت به‌عنوان یک میانجی بانفوذ می تواند بر افت تحصیلی دانش‌آموزان تأثیرگذار باشد. لذا، نقش محوری سبکهای هویت و ساختار خانواده باید در کانون توجه مداخلات و برنامه‌ریزی‌های مرتبط با بهبود عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان باشد.
In the present research, the relationship between family structure and academic failure is considered with mediator role of identity styles. The research method was correlation of path analysis. The statistical population consisted of all Secondary school students in the Khorramabad city. A sample of 365 students was selected using multi-stage random sampling and Purposive method. The research instrument consisted of Family structure Questionnaire (FAD) and Identity Styles (ISI), and the average less than 15 considered as a criterion for academic failure. For data analysis the path analysis method was used. Based on the results the research proposed model was approved. There was no direct relationship between family structure and academic failure, but there was an indirect relationship through all the components of identity styles, Also, there was a direct relationship between family structure and all components of identity styles. In addition, among the components of identity styles, two components of confused-avoidance identity styles and informational identity showed a direct relation with academic failure. In sum, the family structure through the identity styles as an influential mediator, can affect students' academic failure. Therefore, the central role of styles of identity and family structure should be at the center of attention of interventions and planning related to improving the academic performance of students.
_||_