مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و طرحواره‌درمانی بر میزان تاب‌آوری، رشد پس از سانحه و سازگاری بیماران مبتلا به سرطان پستان شرق تهران
محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی
نرجس السادات میرخان
1
,
جواد خلعتبری
2
*
,
بیوک تاجری
3
1 - سایر
2 - گروه روانشناسی
3 - گروه
کلید واژه: طرحواره درمانی, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, سرطان سینه, تاب آوری, سازگاری, رشد پس از سانحه,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و طرحواره‌درمانی بر میزان تاب‌آوری، رشد پس از سانحه و سازگاری بیماران مبتلا به سرطان پستان مراکز درمانی شرق تهران انجام گردید. روش پژوهش آزمایشی بود که در آن از نمونه گیری سرشماری استفاده شد و در آن از بین تمامی بیماران مبتلا به سرطان پستان مراکز درمانی شرق تهران 150نفر به صورت هدفدار انتخاب شدند و همزمان پرسشنامه تاب آوری کونور – دیویدسون (CD –RIS)(2003)، پرسشنامه سازگاری بل 160 سوالی(1962)، پرسشنامه رشد پس از سانحه( 1996) ارائه شد.45 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و در سه گروه 15 نفری که شامل دو گروه مداخله و یک گروه کنترل بود قرار گرفتند. 12 جلسه طرحواره درمانی گروهی و 12جلسه درمان مبتنی بر پذیرش اجرا گردید که مدت زمان هر جلسه 90 دقیقه بود. جلسات برای هر مداخله هفته‌ای دو جلسه با فاصله زمانی 3 روز اجرا گردید. در پایان درمان نیز برای هر سه گروه پس آزمون قرار برگزار شد. نتایج نشان داد طرح واره‌درمانی نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش بر بیماری سرطان سینه از اثربخشی بیشتری برخوردار است.
The aim of the present
study was to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy and
schema therapy on the level of resilience, post traumatic growth, and
adaptation of patients with breast cancer in the medical centers of East
Tehran. The research method was an experimental one in which census sampling
was used and 150 people were selected purposefully from among all patients with
breast cancer in the medical centers of East Tehran and simultaneously the
Connor-Davidson Resilience Inventory (CD-RIS) (2003), the 160-question Bell
Adaptation Inventory (1962), and the Posttraumatic Growth Inventory (1996) were
presented. 45 people were randomly selected and placed in three groups of 15
people, including two intervention groups and a control group. 12 sessions of
group schema therapy and 12 sessions of acceptance-based therapy were
implemented, each session lasting 90 minutes. The sessions were implemented
twice a week for each intervention, with an interval of 3 days. At the end of
the treatment, a post-test was held for all three groups. The results showed
that schema therapy is more effective than acceptance-based therapy on breast
cancer.
آقایوسفی، علیرضا (۱۳۸۰). نقش شخصیت و راه‌های مقابله‌ای در افسردگی و کاربرد مقابله‌درمانگری در شخصیت و افسردگی. رساله دکترای تخصصی روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس
امیری، زهرا؛ قاسمی، مژگان؛ قربانی، سکینه؛ عباچی، مینا (۱۳۹۵). اثر بخشی طرحواره درمانی جفری یانگ بر کاهش نشخوار فکری و افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان. سومین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری، تهران، موسسه آموزش عالی.
اسمعلی، احمد؛ علیزاده، معصومه؛ غنی¬زاده بالدرلو، کبری(1395). اثربخشی روان¬درمانی گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان. مجله پزشکی ارومیه، 27(5)، 374-365.
پورسردار، فیض‌الله؛ عباسپور، ذبیح الله؛ عبدی‌زرین، سهراب؛ سنگری، علی‌اکبر (۱۳۹۱). تاثیر تاب آوری بر سلامت روانی و رضایت از زندگی، یک الگوی روان شناختی از بهزیستی. یافته، ۱۴(۱)، ۸.
ترکاشوند، جلال؛ دادگری، فهیمه؛ زارعیان، آرمین (1396). تاثیر آموزش مبتنی بر نیاز، بر آگاهی و نگرش بیماران تحت شیمی درمانی در بیمارستان‌های منتخب آجا. علوم مراقبتی نظامی، ۴(۲)، ۱۳۸-۱۴۶
حسن پور دهکردی، علی (۱۳۸۶). کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی بیمارستان انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران (۱۳۸۲). مجله علوم پزشکی کرمانشاه، ۱۰(۲)، ۱۱۰.
حيدرزاده، م. رسولي، م. محمدي¬، ش، ف. علوی¬مجد، ح. میرزایی، ح. طهماسبی، م .(1394). روان سنجی نسخه فارسی رشد پس از سانحه در بیماران مبتلا به سرطان.پایش، 14(4)، 473-467.
خادمی، مهرنوش؛ طالبیان شریف، جعفر؛ آزادی، محمود (1397). اثربخشی طرحواره درمانی بر طرحواره های ناسازگار اولیه زنان مبتلا به سرطان سینه. سومین کنفرانس بین المللی پژوهش در روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی، دبیرخانه دائمی کنفرانس.
دهقانی¬ناژوانی، بهاره (1392). بررسی تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر اجتناب تجربه‌ای، اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به سرطان پستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان¬شناسی، دانشگاه اصفهان.
رحیمی، ندا (1393). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان میان فردی در کاهش اضطراب و افسردگی دانش‌آموزان دارای فوبی اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، اردبیل، دانشگاه محقق اردبیلی.
رضایی، میر موسی؛ مومنی قلعه قاسمی، طاهره؛ گرجی، مجتبی (۱۳۹۳). بررسی وضعیت افسردگی و اضطراب در بین مبتلایان به سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان تخصصی سرطان اصفهان. مجله تحقیقات نظام سلامت، ۱۰(۱)، ۳۹-۴۸.
رویین‌تن، سجاد؛ آزادی، شه دخت؛ افشین، همایون (1398). اثر بخشی درمان ترکیبی مبتنی بر پذیرش و تعهد و امید درمانی بر کیفیت زندگی در بیماران سرطانی. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 10(38): 242-221
ریحانی، فیسه دم؛ بهزادی پور، ساره؛ طهماسبی، صدیقه (۱۳۹۶). ارتباط حمایت اجتماعی ادراک شده با بهزیستی روانشناختی و سازگاری زناشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان پس از ماستکتومی. جراحی ایران، ۲۵(۱)، ۶۱.
سجادیان، اکرم سادات؛ حقیقت، شهپر؛ منتظری، علی؛ کاظم نژاد، انوشیروان؛ علوی فیلی، افسانه (1391). سازگاری در بیماران مبتلا به سرطان پستان قبل و بعد از درمان. فصلنامه بیماری های پستان ایران، ۴(۳)، ۵۲-۵۸.
سید محمودی، سید جواد؛ رحیمی، چنگیز؛ محمدی، نورالله(1390). عوامل موثر بر تاب¬آوری در افراد مواجه شده با ضربه روانی. پژوهش¬های روان-شناسی بالینی و مشاوره، 1(1)، 14-5.
شعاع کاظمی، مهر¬انگیز(1396). تاثیر آموزش مولفه¬های کیفیت زندگی بر سازگاری و رضایت زناشویی بیماران سرطان پستان. اولین کنفرانس بین-المللی فرهنگ، آسیب¬شناسی روانی و تربیت.
صالحی، حمه؛ دهشیری، غلامرضا (1397). رشد پس آسیبی در بیماران مبتلا به سرطان: نقش ابعاد روانی، معنوی و ذهنی بهزیستی و امیدواری. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، ۱۲(۲)، ۱-۱۳.
صحرانورد، سارا؛ احدی، حسن؛ تقدیسی، محمد حسین؛ کاظمی، طوبی؛ کراسکیان، ادیس(1396). نقش عوامل روانی بر سازگاری روانی اجتماعی بیماران ایسکمی قلبی با واسطه¬گری فشار خون. فصلنامه علمی پژوهشی.5(2): 146-139.
عازمی زینال، کرم؛ غفاری، عذرا؛ شرقی، افشان (۱۳۹۵). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی، سلامت جسمانی و سلامت روانی بیماران همودیالیزی. نشریه اصول بهداشت روانی، ۱۸(۷۵)، ۴۱۲-۴۱۸.
عبدی¬فر، سهیلا (1374). بررسی رابطه حمایت اجتماعی و منبع کنترل درونی با سازگاری اجتماعی دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
لشکری زاده، حمدرضا؛ جهان‌بخش، فرزانه؛ ثمره فکری، میترا؛ پورسیدی، بهرام؛ آقایی افشار، محمود؛ شکوهی، مصطفی (1391). نگرش بیماران سرطانی در رابطه با اعلام تشخیص بیماری و نحوه ی اطلاع رسانی به آن ها. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، ۵(۴)، ۷۱-۷۹.
مظاهری نایینی، مهتا؛ ربانی نیا، طیبه (۱۳۹۶). ترکیب جنبه‌های مولکولی سرطان پستان با هورمون درمانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، ۲۴(۱)، ۹-۱۵.
مقدم، مجتبی؛ مکوندی، بهنام؛ پاک سرشت، سیروس (۱۳۹۴). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر سبک های مقابله ای بیمارای سرطان. فصلنامه علمی- پژوهشی، پژوهش در سلامت روانشناختی، دوره نهم، شماره دوم.
موسوی اصل، سید علی؛ موسوی سادات، زینب (۱۳۹۳). نقش طرحواره درمانی در کاهش شدت فعالیت طرحواره های ناسازگار اولیه جانبازان مرد مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب. ارمغان دانش، مجله دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، ۱۹(۱)، 101-89.
یانگ، جفری؛ کلوسکو، ژانت؛ ویشار، مارجوری (1994). طرحواره درمانی، ترجمه حسن حمید پور و همکاران (1394). انتشارات ارجمند ،تهران.
یوسفی، رحیم؛ طغیانی، الهه (۱۳۹۵). مقایسه تاب آوری روانی و مکانیزم های دفاعی در افراد نظامی و غیر نظامی. طب نظامی، ۱۸(۲)، ۲۰۷-۲۱۴.
Brannon, L., Feist, J., & Updegraff, J. A. (2013). Health psychology: An introduction to behavior and health. Cengage Learning.
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.
Folkman, S., & Lazarus, R. S. (1985). If it changes it must be a process: study of emotion and coping during three stages of a college examination. Journal of personality and social psychology, 48(1), 150.
Harrison, T. R. (1980). Harrison's Principles of Internal Medicine, Patient Management Problems: PreTest® Self-assessment and Review. McGraw-Hill Book Company, Health Professions Division, PreTest Series.
Jafari, N., Farajzadegan, Z., Zamani, A., Bahrami, F., Emami, H., Loghmani, A., & Jafari, N. (2013). Spiritual therapy to improve the spiritual well-being of Iranian women with breast cancer: a randomized controlled trial. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2013.
Jemal, A., Siegel, R., Ward, E., Hao, Y., Xu, J., Murray, T., & Thun, M. J. (2008). Cancer statistics, 2008. CA: a cancer journal for clinicians, 58(2), 71-96.
Ochoa, C., Castejon, V., Sumalla, E. C., & Blanco, I. (2013). Posttraumatic growth in cancer survivors and their significant others: vicarious or secondary growth?. Terapia Psicologica, 31(1), 81-92.
Pourafkary, N. (2001). A comprehensive dictionary of psychology and psychiatry: English-Persian.
Renner, F., Lobbestael, J., Peeters, F., Arntz, A., & Huibers, M. (2012). Early maladaptive schemas in depressed patients: Stability and relation with depressive symptoms over the course of treatment. Journal of affective disorders, 136(3), 581-590.
Smout, M. F., Longo, M., Harrison, S., Minniti, R., Wickes, W., & White, J. M. (2010). Psychosocial treatment for methamphetamine use disorders: a preliminary randomized controlled trial of cognitive behavior therapy and acceptance and commitment therapy. Substance abuse, 31(2), 98-107.
Tedeschi, R.G., & Calhoun, L.G.(1996). The posttraumatic growth inventory: measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress, 9(3), 455-471.