مقایسه اثربخشی امید درمانی و روان‌درمانی شناختی رفتاری بر اضطراب و خشم نوجوانان

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

مهشید خلیلی دوآبی ¹ , کوروش گودرزی ² , جواد کریمی ³ , مهدی روزبهانی ⁴

1 - گروه روانشناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
2 - گروه روانشناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
3 - گروه روانشناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
4 - گروه رفتار حرکتی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

تاریخ دریافت : 1399/10/26 تاریخ پذیرش : 1399/12/18 تاریخ انتشار : 1399/01/01

کلید واژه: اضطراب# امید درمانی# خشم# روان‌درمانی شناختی رفتاری# نوجوانان,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی امید درمانی و روان‌درمانی شناختی رفتاری بر اضطراب و خشم نوجوانان بود. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر خرم‌آباد در سال تحصیلی 97-1396 بودند. تعداد 90 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه آزمایش 45 نفری جایگزین شدند. گروه آزمایش اول 8 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت امید درمانی و گروه آزمایش دوم 10 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت روان‌درمانی شناختی رفتاری قرار گرفت. گروه‌ها در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون به پرسشنامه‌های خشم نواکو (1986) و اضطراب کتل (1975) پاسخ دادند و داده‌ها با روش‌های تی مستقل و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر دو روش امید درمانی و روان‌درمانی شناختی رفتاری باعث کاهش اضطراب و خشم نوجوانان شدند (05/0>P). روش امید درمانی در مقایسه با روان‌درمانی شناختی رفتاری در کاهش اضطراب موثرتر بود (05/0>P)، اما بین آنها در کاهش خشم تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0<P). با توجه به اثربخشی هر دو روش امید درمانی و روان‌درمانی شناختی رفتاری در کاهش اضطراب و خشم نوجوانان، مشاوران، درمانگران و روانشناسان بالینی می‌توانند از هر دو روش به‌ویژه امید درمانی برای کاهش اضطراب و خشم نوجوانان استفاده نمایند.با توجه به اثربخشی هر دو روش امید درمانی و روان‌درمانی شناختی رفتاری در کاهش اضطراب و خشم نوجوانان، مشاوران، درمانگران و روانشناسان بالینی می توانند از هر دو روش به‌ویژه امید درمانی برای کاهش اضطراب و خشم نوجوانان استفاده نمایند.

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was comparison the effectiveness of hope therapy and cognitive behavioral psychotherapy on anger and anxiety of adolescents. The research method was a quasi-experimental with a pretest-posttest design. The research population was including all female high school students in Khorramabad city in the academic years of 2017-18. A total of 90 people were selected by available non-random sampling method and randomly replaced into two experimental groups of 45 people. The first experimental group underwent 8 sessions of 90 minute the hope therapy and the second experimental group underwent 10 sessions of 90 minute the cognitive behavioral psychotherapy. The groups in the pretest and posttest stages answered to the questionnaires of Novaco anger (1986) and Cattell anxiety (1975) and the data were analyzed by independent t and multivariate analysis of covariance in SPSS version 22 software. The results showed that both methods of hope therapy and cognitive behavioral psychotherapy led to reduced anxiety and anger of adolescents (p < 0.05). The hope therapy compared to the cognitive behavioral psychotherapy was more effective in reducing anxiety (p < 0.05), but between them there was no observed significant difference in reducing anger (P>0.05). Considering to the effectiveness of both methods of hope therapy and cognitive behavioral psychotherapy in reducing anxiety and anger of adolescent, counselors, therapists and clinical psychologists can use both methods, especially hope therapy to reduce anxiety and anger of adolescent.

منابع و مأخذ:

باباپور، جلیل؛ زینالی، شیرین؛ عظیمی، فاطمه و چاووشی، سیدهادی. (1398). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی، اضطراب و خستگی روانی پرستاران بخش سرطان: یک مطالعه کارآزمایی بالینی. نشریه آموزش پرستاری، 8(4)، 32-27.

بهاری، فرشاد. (1390). امید: مبانی امید و امید درمانی (راهنمای امید آفرینی). تهران: انتشارات دانژه.

جمشیدزهی شه‌بخش، عبدالرحیم؛ اصغری ابراهیم‌آباد، محمدجواد؛ مشهدی، علی و دانش ثانی، سیدهاشم. (1395). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری در کاهش نگرانی، اضطراب و حمله وحشت‌زدگی بیماران مبتلا به افتادگی دریچه میترال. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 24(4)، 351-340.

حجتی، عاطفه؛ مومنی، محمدمهدی و شفیعی، زهرا. (1397). اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر کنترل خشم. مجله رویش روانشناسی، 7(4)، 166-151.

رایت، جسی؛ بسکو، مونیکاراسپرس و تیز، مایکل‌ای. (1397). آموزش درمان شناختی- رفتاری همراه با نمایش ویدئویی (ترجمه حبیب‌الله قاسم‌زاده و حسن حمیدپور). تهران: انتشارات ارجمند.

سالاری‌فر، محمدحسین و پوراعتماد، حمیدرضا. (1390). رابطه باورهای فراشناختی با اختلال افسردگی و اضطراب. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 13(4)، 38-29.

شریفی ساکی، شیدا؛ آخته، مریم؛ علی‌پور، احمد؛ فهیمی‌فر، آمنه؛ تقدسی، محسن؛ کریمی، رضا و نجفی، مریم. (1394). اثربخشی آموزش شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش اضطراب و فرانگرانی زنان دارای سقط مکرر جنین. مجله فیض، 19(4)، 340-334.

شکوهی یکتا، محسن و کاکابرایی، کیوان. (1396). تاثیر آموزش مدیریت خشم مبتنی بر روی‌آورد شناختی- رفتاری در مشکلات رفتاری دختران نوجوان. مجله علوم روانشناختی، 16(62)، 219-198.

عبدالرحیمی نوشاد، لیلا؛ روحی، شبنم و ملکی، آرزو. (1397). تاثیر امید درمانی بر ارتقای سلامت روانی سالمندان. فصلنامه آموزش، مشاوره و روان درمانی، 7(26)، 82-69.

علاءالدینی، زهرا، کجباف، محمدباقر و مولوی، حسین. (1386). بررسی اثربخشی امید درمانی گروهی بر میزان امید و سلامت روانی. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 1(4)، 76-67.

علائی، پروانه و بیرامی، منصور. (1395). اثربخشی آموزش مدیریت شرم در کاهش خشم نوجوانان دختر در محیط مدرسه. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 7(25)، 148-129.

ملک‌پور، مختار؛ زنگنه، ساره و آقابابایی، سارا. (1391). ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه پرسشنامه خشم نواکو در شهر اصفهان. مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 2(1)، 8-1.

 

Avci, D., & Kelleci, M. (2016). Effects of the Anger Coping Programme based on cognitive behavioural techniques on adolescents' anger, aggression and psychological symptoms. International Journal of Nursing Practice, 22(2), 189-196.

Butler, R. M., Boden, M. T., Olino, T. M., Morrison, A. S., Goldin, P. R., Gross, J. J., & Heimberg, R. G. (2018). Emotional clarity and attention to emotions in cognitive behavioral group therapy and mindfulness-based stress reduction for social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 55, 31-38.

Cakmak, B. B., Ozula, G., Isikli, S., Goncuoglu, I. O., Ocal, S., Altinoz, A. E., & Taskintuna, N. (2018). Anxiety, depression, and anger in functional gastrointestinal disorders: A Cross-sectional observational study. Psychiatry Research, 268, 368-372.

Chan, K., Wong, F. K. Y., & Lee, P. H. (2019). A brief hope intervention to increase hope level and improve well-being in rehabilitating cancer patients: A feasibility test. SAGE Open Nursing, 5, 1-13.

Gabalda, I. C. (2017). Behavioural and cognitive psychotherapy: A descriptive review (2000 to July 2016). Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 45(4), 321-336.

Henwood, K. S., Chou, Sh., & Browne, K. D. (2015). A systematic review and meta-analysis on the effectiveness of CBT informed anger management. Aggression and Violent Behavior, 25, 280-292.

Jun, W. H., & Yun, S. H. (2020). Mental health recovery among hospitalized patients with mental disorder: Associations with anger expression mode and meaning in life. Archives of Psychiatric Nursing, 34(3), 134-140.

Kavak, F., & Yilmaz, E. (2018). The effect of hope on the treatment adherence of schizophrenia patients. Annals of Medical Research, 25(3), 416-419.

Kodal, A., Fjermestad, K., Bjelland, I., Gjestad, R., Ost, L., Bjaastad, J. F., & et al. (2018). Long-term effectiveness of cognitive behavioral therapy for youth with anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 53, 58-67.

Krishna, M., Lepping, P., Jones, S., & Lane, S. (2015). Systematic review and meta-analysis of group cognitive behavioural psychotherapy treatment for sub-clinical depression. Asian Journal of Psychiatry, 16, 7-16.

Li, J., Li, X., Jiang, J., Xu, X., Wu, J., Xu, Y., & et al. (2020). The effect of cognitive behavioral therapy on depression, anxiety, and stress in patients with COVID-19: A randomized controlled trial. Frontiers in Psychiatry, 11, 1-12.

Madasu, S., Malhotra, S., Kant, S., Sagar, R., Mishra, A. K., Misra, P., & Ahamed, F. (2019). Prevalence and determinants of anxiety disorders among adolescents in a rural community from northern India. Asian Journal of Psychiatry, 43, 137-142.

Novaco, R. W. (1986). Anger as a clinical and social problem. In R. Blanchard and C. Blanchard (Eds.), Advances in the study of aggression. New York: Academic Press.

Protudjer, J. L. P., Golding, M., Salisbury, M. R., Abrams, E. M., & Roos, L. E. (2021). High anxiety and health-related quality of life in families with children with food allergy during coronavirus disease 2019. Annals of Allergy, Asthma & Immunology, 126(1), 83-88.

Rahimipour, M., Shahgholian, N., & Yazdani, M. (2015). Effect of hope therapy on depression, anxiety, and stress among the patients undergoing hemodialysis. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 20(6), 694-699.

Rao, U. T., Noronha, J. A., & Adiga, K. (2020). Effect of aerobic exercises on depressive symptoms, anxiety, self-esteem, and quality of life among adults with depression. Clinical Epidemiology and Global Health, 8(4), 1147-1151.

Retnowati, S., Ramadiyanti, D. W., Suciati, A. A., Sokang, Y. A., & Viola, H. (2015). Hope intervention against depression in the survivors of cold lava flood from Merapi Mount. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 165, 170-178.

Rustoen, T., Cooper, B. A., & Miaskowski, C. (2011). A longitudinal study of the effects of a hope intervention on levels of hope and psychological distress in a community-based sample of oncology patients. European Journal of Oncology Nursing, 15(4), 351-357.

Samavi, S. A., Najarpourian, S., & Javdan, M. (2018). The effectiveness of group hope therapy in labor pain and mental health of pregnant women. Psychological Reports, 122(6), 2063-2073.

Taysi, E., Curun, F., & Orcan, F. (2015). Hope, anger, and depression as mediators for forgiveness and social behavior in Turkish children. The Journal of Psychology, 149(4), 378-393.

Weis, R., & Speridakos, E. C. (2011). A Meta-Analysis of hope enhancement strategies in clinical and community settings. Psychology of Well-Being: Theory, Research and Practice, 1, 1-16.

Witt, K., DeMoraes, D. P., Salisbury, T. T., Arensman, E., Gunnell, D., Hazell, P., & et al. (2018). Treatment as usual (TAU) as a control condition in trials of cognitive behavioural-based psychotherapy for self-harm: Impact of content and quality on outcomes in a systematic review. Journal of Affective Disorders, 235, 434-447.