پیش¬بینی بهزیستی روان¬شناختی براساس تعهد زناشویی،تاب¬آوری و حمایت اجتماعی ادراک شده زنان دارای همسر زندانی شهرپاوه
محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعيسوما میرصاحب 1 * , خدامراد مومنی 2 , جهانگیر کرمی 3
1 - کارشناس ارشد روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 - Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran
3 - روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
کلید واژه: بهزیستی روان¬شناختی, تاب¬آوری, تعهد زناشویی, حمایت اجتماعی ادراک شده, زنان دارای همسر زندانی,
چکیده مقاله :
زنان دارای همسر زندانی همواره با چالشهای مهم روانشناختی و اجتماعی زیادی مواجه هستند، بنابراین بررسی عوامل پیشبینیکننده بهزیستی روانشناختی زنان دارای همسر زندانی از اهمیت ویژهای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف پیشبینی بهزیستی روانشناختی براساس تعهد زناشویی، تابآوری و حمایت اجتماعی ادراک شده زنان دارای همسر زندانی شهرپاوه انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان دارای همسر زندانی شهر پاوه در سال 1399 بود که با روش نمونه گیری تمام شمار(سرشماری) 100 نفر با توجه به ملاکهای ورود به پژوهش (مشارکتکنندگان حداقل سواد برای خواندن و نوشتن داشته باشند و همزمان با اجرای پژوهش مشارکتکنندگان اقدام به طلاق نداشته باشند) انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989)، پرسشنامه تعهد زناشویی (آدامز و جونز، 1997)، پرسشنامه تابآوری (کانر و دیویدسون، 2003) و مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده (زمیت و همکاران، 1988) بود. دادهها با روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گام به گام تحلیل گردید. یافتهها نشان داد که تابآوری با مؤلفههای تسلط بر محیط و رشد فردی بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت معنیدار داشت (01/0, 05/0>P). حمایت اجتماعی ادراک شده با تسلط بر محیط همبستگی مثبت معنیدار داشت (05/0>P). نتایج رگرسیون چند متغیره گام به گام آشکار کرد که تعهد اخلاقی به ازدواج و تصور از شایستگی فردی روی هم 18/0 از واریانس بهزیستی روانشناختی را تبیین نمودند (01/0>P)، سایر متغیرهای از معادله رگرسیون خارج شدند. براساس نتایج میتوان گفت جهت ارتقای سطح بهزیستی روانشناختی زنان دارای همسر زندانی توجه به عوامل تعهد اخلاقی به ازدواج و تصور از شایستگی فردی ضروری است.
Women with imprisoned spouses always face many important psychological and social challenges, so it is of particular importance to examine the factors that predict the psychological well-being of women with imprisoned spouses. The present study aimed to predict psychological well-being based on marital commitment, resilience, and perceived social support of women with imprisoned spouses in Paveh. The research method was a descriptive correlational study. The statistical population included all women with imprisoned spouses in Paveh in 2020, which was selected using a census sampling method of 100 people according to the criteria for entering the study (participants must have at least literacy and participants must not have divorced at the time of the study). The research tools included the Psychological Well-Being Scale (Reiff, 1989), the Marital Commitment Questionnaire (Adams and Jones, 1997), Resilience Questionnaire (Connor and Davidson, 2003), and the Perceived Social Support Scale (Zammit et al., 1988). The data were analyzed using Pearson correlation and stepwise multivariate regression. The findings showed that resilience had a significant positive correlation with the components of environmental mastery and personal growth of psychological well-being (P<0.01, 0.05). Perceived social support had a significant positive correlation with environmental mastery (P<0.05). The results of stepwise multivariate regression revealed that moral commitment to marriage and self-perception of personal competence together explained 0.18 of the variance in psychological well-being (P<0.01), and other variables were excluded from the regression equation. Based on the results, it can be said that in order to improve the psychological well-being of women with imprisoned husbands, it is necessary to pay attention to the factors of moral commitment to marriage and the perception of personal competence.
منابع
اعظم آزاده، منصوره.، و مشتاقیان، مرضیه.(1396). داغ ننگ، کیفیت روابط اعضاء خانواده و سلامت روان خانواده زندانیان. محله جامعه شناسی ایران, 18(2)، 66-44.
پورسید، سید مهدی.، و خرمائی، فرهاد.(1397). تأثیر ویژگی‌های شخصیتی و حمایت اجتماعی ادرک شده بر قدردانی با واسطه‌گری استرس و خودکارآمدی تحصیلی در دانش آموزان دوره دوم متوسطه. پژوهش¬نامه روانشناسی مثبت، 4(4)، 44-25.
جورابچ، سیده معصومه.، دوایی، مهدی.، و مردانی راد، مژگان.(1399). طراحی مدل تعهد زناشویی بر اساس مولفه های سلامت روانی، ویژگی های شخصیتی با میانجیگری رضایت جنسی در زوجین مراجعه کننده به مراکز خانه های سلامت شهر تهران. قرآن وطب، 5(1)، 93-109.
حسینی، سیده اسماء.، محمدی، حنانه.، و سعادت، زینب.(1399). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس تابآوری شناختی در نمونه‌ای از جامعه ایرانی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 11(42)، 150-125.
ژیان باقری، معصومه.، نوترکش، مهناز.، و قمری، محمد.(1400) رابطۀ دین‌داری و تابآوری با بهزیستی روانی در همسران جانبازان. ژوهش در دین و سلامت، 7(1)، 94-81.
سامانی، سیامک.، جوکار، بهرام.، و صحرا گرد، نرگس.(۱۳۸۶). تاب آوری سلامت روانی و رضایت مندی از زندگی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۱۳(۳)، 290-295.
شاه سیاه، مرضیه.(1388). بررسی رابطه ی رضایت جنسی و تعهد زناشویی زوجین شهرستان شهرضا 1387. مجله اصول بهداشت روانی، 11(43)، 238-233.
شاه محمدی کلیبر، مهسا، رضایی، اکبر .، و محمدزاده، علی.(1401). بررسی نقش ناگویی هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده در پیش بینی بهزیستی روانشناختی نوجوانان دختر شهرستان کلیبر. پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره، 1401(17)، 235-212.
صنیعی، معصومه.، و آل یاسین، سید علی.(1403). اثربخشی آموزش مهارت‌های اساسی زندگی بر سرمایه روانشناختی، تنظیم هیجانی و کیفیت زندگی در زنان دارای همسر زندانی. پویایی روانشناختی در اختلال های خلقی، 3(5)، 82-71.
عباسی مولید، حسین.(1388). بررسی تأثیر آموزش گروهی واقعیت درمانی بر تعهد زناشویی زوجین خمینی شهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، مشاوره گرایش-خانواده، دانشگاه اصفهان.
علی‌نیای مقدم پور، سیده مژده.، و موسوی، سیده مریم.(1402). روابط ساختاری بین حمایت اجتماعی ادراک شده و خودکارآمدی عمومی با بهزیستی روانشناختی: نقش میانجی تاب آوری در پرستاران. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، ۱۳ (۱)، 39-25.
قارونی، مریم.(1395). پیش¬بینی سلامت روان براساس امیدواری و جهت گیری مذهبی در زنان سرپرست خانوار تحت حمایت کمیته امداد شهرستان سنقر.پایان نامه جهت دریافت کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
لطف نژادافشار، سیما.، خاکپور، رضا.، و دوکانه¬ای فرد فریده.(1401). ارائه مدل ساختاری پیشبینی بهزیستی روانشناختی بر اساس عملکرد خانواده، خوش بینی و تاب آوری با میانجیگری کفایت اجتماعی و خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان. پژوهش¬های مشاوره، ۲۱ (۸۱)، 149-179.
مرادی، مرتضی.، دهقانی زاده، محمدحسین.، و سلیمانی خشاب، عباسعلی(1394). حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی: نقش واسطه ای باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 7(1)،24-1.
مصطفائی، علی.، و احمدی، ژیلا.(1402). بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده و بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر مهاباد: نقش واسطه‌ای شفقت به خود و لذت‌جویی. شناخت اجتماعی, 12(24)، 67-57.
Adams, J. M., & Jones, W. H. (1997). The conceptualization of marital commitment: An integrative analysis. Journal of personality and social psychology, 72(5), 1177
Askari Novin, H., Vatankhah, H., & Khalatbari, J. (2022). The Relationship Between Social Maturity and Sexual Satisfaction, Subjective Well-being, and Controlling Behaviors in Couples: Emphasizing the Mediating Role of Marital Commitment. Journal of Research and Health, 12(6), 425-434.
Béné, C. (2020). Resilience of local food systems and links to food security–A review of some important concepts in the context of COVID-19 and other shocks. Food Security,12(2020), 1-18.
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.
Daquin, J. C., Clipper, S. J., Rude, A., & Daigle, L. E. (2023). Family incarceration and prison adaptation: Investigating the impact of family incarceration history on prison misconduct. Journal of Criminal Justice, 86(2023), 1-9.
Deka, P., Singh, G., Sharma, C. S., Verma, P., & Kapoor, S. (2025). Optimizing organisation system by focusing on mental wellbeing, substance abuse, counterproductive work behaviour, resilience and stress, using SEM. International Journal of System Assurance Engineering and Management,20(2025), 1-15.
Givertz, M., Segrin, C., & Woszidlo, A. (2016). Direct and indirect effects of commitment on interdependence and satisfaction in married couples. Journal of family psychology, 30(2), 201-214.
Harmon, D. K. (2005). Black men and marriage: The impact of spirituality, religiosity, and marital commitment on marital satisfaction. The University of Alabama.
Hou, Y., Jiang, F., & Wang, X. (2019). Marital commitment, communication and marital satisfaction: An analysis based on actor–partner interdependence model. International journal of psychology, 54(3), 369-376.
Kim, S. R., & Zalaquett, C. P. (2025). Mediation Effect of Resilience Between Stressors and Psychological Wellbeing of Asian International Students. International Journal for the Advancement of Counselling,26(2026), 1-16.
Li, Q., Guo, J., Chen, Z., Ju, X., Lan, J., & Fang, X. (2024). Reciprocal associations between commitment, forgiveness, and different aspects of marital well‐being among Chinese newlywed couples. Family process, 63(2), 879-896.
Liu, Y., & Aungsuroch, Y. (2019). Work stress, perceived social support, self‐efficacy and burnout among Chinese registered nurses. Journal of nursing management, 27(7), 1445-1453.
Lou, Y., Taylor, E. P., & Di Folco, S. (2018). Resilience and resilience factors in children in residential care: A systematic review. Children and Youth Services Review, 89(18), 83-92.
Maguire, R., Hanly, P., & Maguire, P. (2019). Beyond care burden: associations between positive psychological appraisals and well-being among informal caregivers in Europe. Quality of Life Research, 28(19), 2135-2146.
Meyer, U. (2019). Neurodevelopmental resilience and susceptibility to maternal immune activation. Trends in neurosciences, 42(11), 793-806.
Muentner, L., & Charles, P. (2023). Family reunification after fathers are released from prison: Perspectives on children's adjustment. Family relations, 72(3), 1068-1087.
Rodina, L. (2019). Defining “water resilience”: Debates, concepts, approaches, and gaps. Wiley Interdisciplinary Reviews: Water, 6(2), 1-9.
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 10-16.
Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of personality and social psychology, 69(4), 719-727.
Seiler, A., & Jenewein, J. (2019). Resilience in cancer patients. Frontiers in psychiatry, 10(208),1-35.
Shi, Y. (2022). Assessment of effect of perceived social support on school readiness, mental wellbeing, and self-esteem: mediating role of psychological resilience. Frontiers in Psychology, 13(911841), 1-14.
Smith, G. D., & Yang, F. (2017). Stress, resilience and psychological well-being in Chinese undergraduate nursing students. Nurse education today, 49(17), 90-95.
Tannous-Haddad, L., Barel, E., & Tzischinsky, O. (2024). Perceived social support and psychological wellbeing: testing the moderated mediation model of self-compassion and culture. Frontiers in Psychology, 15(24), 1474177.
Yu, X. N., Lau, J. T., Mak, W. W., Zhang, J., & Lui, W. W. (2011). Factor structure and psychometric properties of the Connor-Davidson Resilience Scale among Chinese adolescents. Comprehensive psychiatry, 52(2), 218-224.
Zhang, L., Zhang, S., Yang, Y., & Li, C. (2017). Attachment orientations and dispositional gratitude: The mediating roles of perceived social support and self-esteem. Personality and Individual Differences, 114)17), 193-197.
Zhou, L., Sukpasjaroen, K., Wu, Y., Gao, L., Chankoson, T., & Cai, E. (2022). Perceived social support promotes nursing students’ psychological wellbeing: explained with self-compassion and professional self-concept. Frontiers in Psychology, 13(835134),1-10.
Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of personality assessment, 52(1), 30-41.
Zinn, A., Palmer, A. N., & Nam, E. (2017). The predictors of perceived social support among former foster youth. Child Abuse & Neglect, 72(17), 172-183.