نافرمانی مدنی به مثابه یک فرصت برای دولت های پاسخگو و شهروندان خوب

محورهای موضوعی : حقوق اساسی

حمید وطن خواه ¹ , سید محسن ظریفکارفرد ² , حمید ضرابی ³ , روح اله رحیمی ⁴

1 - دانشجوی دکترای تخصصی گروه حقوق عمومی، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
2 - استادیارگروه حقوق عمومی، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
3 - استادیارگروه حقوق عمومی، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
4 - استادیار گروه حقوق عمومی، دانشکده علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/08/15 تاریخ پذیرش : 1399/09/27 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: فرصت, نافرمانی مدنی, دولت پاسخگو, شهروند خوب, دولت حقوقی,

چکیده مقاله :

یکی از اساسی ترین مسائل مورد توجه نظریه‌پردازان حقوق عمومی و علوم سیاسی چگونگی تنظیم روابط بین دولت و شهروندان و چرایی بروز انواع کنش های اجتماعی در برابر دولت است . پرسش این است که اگر دولت ها حاکمیت بوسیله قانون را جایگزین حاکمیت قانون کنند شهروندان چگونه می توانند دولت ها را وادار به لغو یا اصلاح عملکرد خود می نمایند؟ نافرمانی مدنی یکی از شیوه های مؤثر در این خصوص می باشد. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که پذیرش نافرمانی مدنی به عنوان یک فرصت برای بهبود مستمر و دائم قوانین و مقررات و تصمیم های دولت و پاسخگویی مناسب و شفاف به مطالبات اجتماعی شهروندان باید ملاک چگونگی رفتار و عملکرد هم دولت و هم شهروندان باشد. به نحویکه نه امنیت عمومی در معرض تهدید قرار گیرد و نه حقوق و آزادی های شهروندان نادیده گرفته شود.اگر دولت ها بخواهند بدون توجه به واقعیت‌های اجتماعی و مطالبات مردم به وضع قوانین و مقررات بپردازند ، نافرمانی مدنی روش مناسب و مؤثری در دست شهروندان برای مقابله با آنها می باشد. لذا دولت های قانون مدار و پاسخگو نافرمانی مدنی را به عنوان یک فرصت به منظور بهره گیری از انتقادهای سازنده شهروندان خوبی می داند که نسبت به سرنوشت سیاسی و اجتماعی جامعه بی تفاوت نبوده و خود را در برابر دولت و جامعه مسئول و متعهد می دانند. جهت جمع آوری داده ها از روش کتابخانه‌ای و برای تجزیه و تحلیل صحیح از روش توصیفی- تحلیلی استفاده گردیده است.

چکیده انگلیسی:

One of the most important issues for public law and political science theorists is how to regulate the relationship between government and citizens and why all kinds of social actions against the government. The question is, if governments replace the "Rule by Law” with the “Rule of Law", how can citizens force governments to cancel or amend their performance or reform their actions? Civil disobedience is one of the effective methods in this regard. The findings of this research indicate that acceptance of civil disobedience as an opportunity for continuous improvement of laws and regulations and government decisions and adequate and transparent response to the social demands of citizens should be the criterion for the behavior and performance of both government and citizens. In a way that neither public security is threatened nor the rights and freedoms of citizens are ignored. If governments want to enact laws and regulations regardless of social realities and the demands of the people, civil disobedience is an appropriate and effective way for citizens to deal with them. So law-abiding and accountable governments consider civil disobedience as an opportunity to take advantage of constructive criticism from good citizens who are not indifferent to the political and social fate of society and stand up to the government and the community knows responsible and committed. Library method was used to collect data and descriptive-analytical method was used for correct analysis.