تأثیر همکاری ناتو و شورای همکاری خلیج فارس بر امنیت جمهوری اسلامی ایران
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
اردشیر سنایی
1
,
احسان طاهری مهر
2
1 - عضو هیئت علمی
2 - دانشجو
کلید واژه: جمهوری اسلامی ایران, امنیت, سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو), شورای همکاری خلیج فارس,
چکیده مقاله :
چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت‌های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاستهای ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج فارس و دریای عمان و وجود پیمان‌های دفاعی متعدد آنها با همسایگان جنوبی ایران و با کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در شمال ایران به ویژه روابط رو به گسترش ناتو با جمهوری آذربایجان، نمونه‌هایی از حضور نظامی آشکار و پنهان ناتو و اعضای درجه یک آن در امتداد مرزهای ایران می‌باشد. این امر می تواند به عنوان تهدیدی علیه امنیت جمهوری اسلامی ایران تلقی شود. حضور در پیمان‌های دفاعی و امنیتی منطقه را می توان به عنوان یکی از راهبردهای اصلی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تهدیدات نوظهور و خنثی نمودن سیاست‌هایی که باعث به انزوا کشاندن و نادیده گرفتن ایران در مناسبات مختلف منطقه ارزیابی می‌شود، تلقی نمود.
Abstract: Current study is aimed at evaluating the cooperation of North Atlantic Treaty Organization (NATO) with Gulf Cooperation Council (GCC) and its influence on security of Islamic Republic of Iran in a descriptive method. The results of study show that close cooperation of Southern Persian Gulf Countries with NATO has negative impacts on security of Islamic Republic of Iran and so limits the interests of Iran in the region. In current situations the operations of NATO in the region are challenging to national interests of Iran, and the attitude of Iran toward NATO as an organization under the direct influence of the United States, is a completely controversial one. Military presence of all high-ranking NATO members in Persian Gulf and Oman Sea and existence of their different defense treaties with Iran’s southern neighbor countries and independent common-wealth ones in North of Iran, especially with Azerbaijan, are examples of the military presence of NATO and its high-ranking members in borders of Iran. This can be considered as a threat against security of Islamic Republic of Iran. Financial and army supports of the U.S and its allies for Iraq during imposed war, supports of most of high-ranking members of NATO on Iran oppositions, their supports for territorial claims of Arab Countries on Persian Gulf Islands, unprecedented selling of modern weapons and army facilities to GCC member-states, their overuses of the human rights subject against Iran as a political means, their accusations based on Iran’s achievement to mass destruction weapons or Iran’s supports for terrorist attacks, are among negative elements of NATO attitude toward Iran. Presence in defense and security treaties of the region is among the most critical strategies of Islamic Republic of Iran to overcome new threats and to defuse enemies’ plots on ignoring Iran in regional relations.
منابع:
- اسدی، علی اکبر(1389)، سیاست خارجی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، مبانی، ساختار و الگوها، تهران، پژوهشکده تحقیقات راهبردی.
- آشوری، داریوش(1366)، دانشنامهی سیاسی، تهران، انتشارات سهروردی.
- اشمیت، هلموت(1373)، استراتژی بزرگ،ترجمه: هرمز همایون پور، هرمز، تهران، انتشارات علمی،فرهنگی.
- ازغندی، علیرضا و روشندل، جلیل(1382)، مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، تهران، انتشارات سمت .
- امنیت بین الملل (1383)، به کوشش:علی عبداله خانی، جلد اول،تهران، موسسه فر هنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصرتهران.
- ایوانز، گراهام و نونام، جفری(1381)، فرهنگ روابط بین الملل، ترجمه: حمیرا مشیر زاده و حسین شریفی طراز کوهی، تهران، نشر میزان.
- برژینسکی، زبیگنیو(1369)، در جست و جوی امنیت ملی،ترجمه: ابراهیم خلیلی، تهران، نشر سفیر.
- روشندل، جلیل(1374)، امنیت ملی و نظام بین الملل، تهران، انتشارات سمت.
- سیف زاده، حسین و روشندل، جلیل(1379)، تعارضات ساختاری در منطقه خلیج فارس، تهران، مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
- عبد الله خانی، علی(1389)، نظریه های امنیت ،تهران،انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرارمعاصر تهران.
- کتاب سبز سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو)( 1386)، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه.
- کوزنتسوف ،الکساندرو(1361)، دو پیمان ناتو و ورشو ،ترجمه: منوچهر زمان و پرویز هوشتکی، تهران، انتشارات ابوریحان.
- محمدی، محمود(1388)، اثر مأموریت های جدید ناتو بر منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
- نورجی،مارتین لی(1383)، چهره جدید امنیت در خاورمیانه، ترجمه: قدیر نصری، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- واعظی، محمود(1389)، شورای همکاری خلیج فارس:سیاست خارجی و روندهای داخلی، تهران، پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-امیر احمدیان،بهرام(دی ماه 1384)،«شکل گیری عرصه جدید ژئواستراتژیک در اوراسیا»، مجموعه مقالات دومین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران.
- خادم، فاضله(تابستان 1385)، "سیاستهای انرژی آمریکا و راهبردهای این کشور در منطقه خلیج فارس"، فصلنامه مطالعات خاورمیانه ، سال سیزدهم و چهاردهم، شماره 4 و 5.
- دولت یار، مصطفی (بهار 1389)،"مدیریت امنیت پایداردر منطقه خلیج فارس- مشارکت ناتو: سازنده یا مخرب"، فصلنامه سیاست خارجی ،سال24، ش 3،.
- طباطبایی پناه، سید علی و محمودی، علی(پاییز 1389)، "تأثیر قراردادهای همکاری ناتو و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس برامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران" ، فصلنامه راهبرد ،سال نوزدهم، شماره 55.
- فلاحی، علی(تابستان1385)، "مفهوم نوین استراتژیک و مأموریتهای ناتو در قرن بیستویکم"، فصلنامه سیاست خارجی،سال 20،شماره 2.
- قوام ، عبدالعلی و نقیب زاده، احمد(1383)، "فرصتها، تهدیدات و چالش های فراروی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران "در امنیت بین الملل، به کوشش:علی عبداله خانی، جلد اول،تهران، موسسه فر هنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصرتهران.
- "گزارش کمیته مطالعات خلع سلاح و عدم اشاعه، خلع سلاح 5"(1388)، پژوهشنامه ، شماره 42، تهران، گروه پژوهشی بین المللی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
- Babood , Abdullah(2005), “Dynamics And Dynamnants of the GCC State' s Foreign policy with Special Reference to the EU”, in Analyzing Middle East Foreign Policies and Relationship Europe, London, Routledge.
- Chatterjee, Charles (2010), International Law and Diplomacy, London, Routledge.
- Cimbala , Stephen and Peter Forster (2010) , Multinational Military Intervention NATO Policy, Strategy and Burden Sharing , USA: California university press.
- Richard, W. Jones (1999), Security, Strategy, and Critical Theory, London, Lynne Reiner Publications.
- Taliaferro. J W(2000), “Security Seeking under Anarchy”, International Security Review, vol. 25.
- G. D. H Cole: Selected Works (2011), “Socialist Economics”, available at http://www.nato.int.
- http://gulfnews.com
-http://gulfnews.com