جایگاه راهبردی یمن در سیاست خارجی و امنیتی ترامپ

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

حمید درج ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)
سید داود آقائی ² (استاد گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/12/11 تاریخ پذیرش : 1396/12/11 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: خاورمیانه, یمن, ژئوپلیتیک, رئالیسم تهاجمی, دونالد ترامپ,

چکیده مقاله :

چکیده این روزها اقدامات ترامپ در صدر اخبار منطقه و جهان است. قراردادهای جدید او در فروش تسلیحات نظامی، موجی از نگرانی برای رشد عنان گسیخته جنگ افزارها در جهان ایجاد کرده است. دولت ترامپ از زمان روی کار آمدن با ادعاهای مکرری مبنی بر ورود مستقیم به عرصه نظامی در منطقه، توجهات را به خود جلب کرده است. وی ابتدا با مطرح کردن منطقه امن در سوریه، در صدد بود که حضور مستقیم آمریکا را در منطقه غرب آسیا موجه جلوه دهد که با مخالفت روسیه و ایران تعدیل‌هایی در طرح خود ایجاد کرد. با توجه به مشکلات عدیده ای که واشنگتن برای ورود به عرصه نظامی سوریه دارد، ترامپ گزینه جدید را برای عرض اندام آمریکا در منطقه انتخاب کرده است که در این باره ترامپ دستور استفاده از پهبادهای آمریکایی را برای بمباران مناطق مختلف یمن به بهانه مبارزه با القاعده داده است. سؤال اصلی پژوهش این است که اهمیت راهبردی یمن در سیاست خارجی و امنیتی ترامپ در چیست؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که ترامپ با اهدافی همچون پاره کرده حلقه های محور مقاومت، حذف ایران از معادلات منطقه و نیز جلوگیری از سرایت امواج شیعه گری به عربستان، رویکردی سخت و قدرت طلبانه را در قبال تحولات یمن اتخاذ کرده است. وی برای به رخ کشیدن قدرت آمریکا در منطقه از دست زدن به اقدامات نمایشی ابایی ندارد و با نگاهی کاسب کارانه و منفعت محور به تحولات یمن، انبار سلاح های غربی را با دلارهای نفتی مرتجعین عرب به منطقه سرازیر می کند. روش پژوهش توصیفی _ تحلیلی و بر مبنای رئالیسم تهاجمی شکل می گیرد.

چکیده انگلیسی:

These days,Tramp's actions are at the top of the region's and the world's news.His new contracts for the sale of military weapons have created a wave of worries about the growing crippling of warfare in the world. Tramp's government has attracted attention since it came up with frequent claims that it has entered the military arena in the region.He initially sought to justify the direct presence of the US in the West Asian region, with opposition from both Russia and Iran, creating modifications to his plan by introducing a safe area in Syria.Tramp has chosen a new option for the United States in the region, given the many problems that Washington faces to enter the Syrian military arena,in which Tramp ordered the use of American drone to bombard Yemen's various areas under the pretext of fighting.With al-Qaeda.The main question of the research is that what is the strategic importance of Yemen in foreign policy and security of Tramp?The findings of the study indicate that Tramp has adopted a rigorous and power-hungry approach to Yemen's developments with goals such as tearing down the axis of resistance,removing Iran from regional equations,and preventing the spread of Shiite waves to Saudi Arabia,Is.He does not complain about taking American action in the region to take a dramatic action,and with a comforting, profit-oriented view of the developments in Yemen,the stockpile of Western weapons is flooding the oil dollars of the Arab reactionaries into the region.The research method is descriptive-analytic and based on invasive realism.

منابع و مأخذ:

منابع:

-      اخباری، محمد و محمدحسین نامی. (1388). جغرافیای مرز با تأکید بر مرزهای ایران. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.

-      درایسدل، آلاسدیدر و جرالد. اج. بلیک. (1386). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا. ترجمه دره­ میر­ حیدر (مهاجرانی). چاپ پنجم. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

-      فالتزگراف، رابرت وجیمز دوئرتی. (1383). نظریه­های متعارض در روابط ­بین­الملل. ترجمه­ی وحید بزرگی و علیرضا طیب. تهران، نشر: قومس.

-      مشیرزاده، حمیرا. (1389). تحول در نظریه­های روابط بین­الملل. تهران: انتشارات سمت.

-      رودریگو، ژان­پاول و حسن ربیعی. (1385). «نفت و مسیرهای انتقال انرژی». فصلنامه دفاعی-امنیتی، شماره 50.

-      عباسی و گلچین (1394)، «انقلاب اسلامی ایران و ژئوپلیتیک تشیع در یمن: از هویت­یابی تا بیداری»، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال هجدهم، شماره 69.

-      کامل، روح­الله(1383)، «مقدمه­ای بر رئالیسم تهاجمی»، ماهنامه نگاه، سال 4، شماره38، صص 16- 4.

-      متقی، ابراهیم و خرم بقایی و میثم رحیمی(1389)، «بررسی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر(براساس رویکرد واقع­گرایی تهاجمی)»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین­المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا. دوره 2، شماره 4، صص. 1-25.

-      محمدی عزیز­آبادی، مهدی و رضا التیامی­نیا و  میثم تاجیک(1396)، «منازعات قدرت و رقابت­های ژئوپلیتیک قدرت­های منطقه­ای و فرا­منطقه­ای در کشور یمن»، فصلنامه پژوهش­های سیاسی و بین­المللی، دوره 8، شماره 31، صص.197-167.

-      نجات، سید ­علی و سیده­ راضیه موسوی و محمد­رضا صارمی(1395)، «راهبرد عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن»، فصلنامه مطالعات روابط بین­الملل، سال نهم، شماره 33،صص 179-137.

-      یزدان فام، محمود(1395)، «سیاست خارجی ترامپ و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی،  دوره 19، شماره 74، صص 164-139.

-      اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، معاونت بررسی‌های اقتصادی. ( 1396). «بخش انرژی و سیاست­های آقای ترامپ». قابل دسترس در سایت سایت میانالی.

-      یوسفی، اصغر. (بی تا). «تشدید جنگ­طلبی سعودی و تداوم روزهای دشوار یمن»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، قابل دسترس در سایت ایرنا.

-      «چرخش نفتی سعودی­ها در عصر ترامپ». (1395). قابل دسترس در سایت دنیای اقتصاد.

-      «رویکرد جنگ­طلبانه ترامپ در غرب آسیا». (1395). قابل دسترس در سایت تحلیلی- خبری الوقت.

-      «سیاست خارجی جدید دولت ترامپ؛ افزایش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه». (1395). قابل دسترس در سایت خبرگزاری آریا.

-      بخشی، رامین. (1396). «اهداف و سناریوهای آمریکا برای ناامن سازی باب المندب». قابل دسترس در سایت خبرگزاری رسا.

-      جلال­زاده، سید مجتبی. (1396). «چالش­های اساسی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه».  قابل دسترس در سایت روزنامه انصار.

-      جلیلیان، فاطمه. (1396). «آمریکا در دوره ترامپ/ استمرار راهبرد ایجاد بحران و بی­ثباتی در غرب» قابل دسترس در سایت تحلیلی- خبری الوقت.

-      ذبیحی، رضا. (1394). «واقع­گرایی تهاجمی در روابط بین­الملل». قابل دسترس در سایت خبری- تحلیلی صدای ایران.

-      رضایی، رضا. «آمریکا میان متحدان دیروز و مخالفان امروز». قابل دسترس در سایت خبرگزاری فارس.

-      زارعی، اصغر. (1396). «آمریکا به دنبال منافع کارخانجات تسلیحاتی خود و تضعیف نیروی مقاومت است/ ترامپ عربستان را بانکی پر از پول می­بیند». قابل دسترس در سایت پایگاه خبری- تحلیلی قدس.

-      زواری، عبدالمجید. (1396). «آینده­های بدیل یمن». قابل دسترس در سایت اندیشکده روابط بین­الملل.

-      سعید­نژاد، یاسر. (1395). «یمن، پازل جدید بازی دولت ترامپ در منطقه». قابل دسترس در سایت سایت تحلیلی طنین.

-      سلوکی، وحید. (1396). «نقش ترامپ در بحران خاورمیانه». قابل دسترس در سایت روزنامه خبری- تحلیلی روزان.

-      شاهرخی، علی. (1395)، «ترامپ و چالش­های آمریکا در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت پایگاه خبری - تحلیلی ندای ایرانیان.

-      شهیدی، فروزان(1395). «دونالد ترامپ و دورنمای پرونده سوریه». قابل دسترس در سایت پایگاه تحلیلی تنین.

-      صادقی، احسان. (1396). «چین و سفر ترامپ به عربستان سعودی». قابل دسترس در سایت مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر تهران.

-      عالم، ریحانه. (1395). «چالش­های ترامپ در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت تحلیلی طنین.

-      کرمی، علی. (1394). «منافع غرب و همراهی با عربستان در جنگ یمن».  قابل دسترس در سایت خبر و تفسیر برون مرزی - صدا و سیما.

-      کرمی، کامران. (1395). «راهبرد ایران در بی­اثر­سازی بازی ترامپ». قابل دسترس در سایت اقتصاد آنلاین.

-      کرمی، کامران. (1396). «ارسال سیگنال ایرانی به ریاض همزمان با سفر ترامپ به عربستان». قابل دسترس در سایت اقتصاد نیوز.

-      محمدی، فاطمه. (1396). «اهداف و نگاه آمریکا به بحران یمن». قابل دسترس در سایت مرکز بین­المللی مطالعات صلح.

-      محمدی، مصطفی. (13۹۵). «حزب جمهوری‌خواه و انتخابات آمریکا؛ بحران در هویت و کارکرد». قابل دسترس در سایت اندیشکده راهبردی تبیین.

-      محمدیاری، رضا و شفیعی، سعیده. (1395)، «تجارت بی­سابقه اسلحه در خاورمیانه». قابل دسترس در سایت روزنامه شرق.

-      مظاهری، محمد­مهدی. (1396). «علل و بسترهای سرعت گرفتن تحولات میدانی یمن». قابل دسترس در سایت خبرگزاری فارس.

-      منصوری، محسن. (1394). «یمن، آوردگاه نظامی عربستان یا بزنگاه سیاسی آمریکا». قابل دسترسی در سایت خبر فارسی.

-     میرحسینی، سید محسن. (1396). «ناکامی­های منطقه ای عربستان؛ علت تداوم حمله به یمن/ آغاز دور جدید رقابت تسلیحاتی در منطقه». قابل دسترس در سایت راه دانا.

-      نجفی­سیار، رحمان. (1395). «سیاست خارجی دونالد ترامپ؛ چارچوب­ها و جهت­گیری­های احتمالی»، اندیشکده راهبردی تبیین، قابل دسترس در سایت تبیین.

 

-      Chubin, Shahram. (1994). “Iran’s National Security Policy: Capabilities and Intentions. (S.L.): Brookings Inst Pr.

-      Zakaria, fareed. (1998). from wealth to power: the unusual origins of America s world Role. Princeton, NJ: Princeton University press.

-      Taliaferro, J.  (1999).   “Security under Anarchy:  Defensive ReaIism Reconsidered”, working paper, International Studies Association, (S.L.): (S.N.). 

-      Cherkaoui, Mohammed.  (2016). “Donald Trump: The Rise of Right-wing Politics in America”. Available at: http://studies.aljazeera.net/en/reports/2016/07/clone.

-      Nazemroya, Mahdi Darius. (2015). “The Geopolitics Behind the War in Yemen”. available at: www.strategic-culture.org/news.  

-      Gazali, Abdus Sattar. (2015). “The U.S. Geostrategic objectives behind the war in Yemen”. available at: www.opednews.com/articles.

-      Kahl, Colin and Hal Brands. (2017). “Trump’s Grand Strategic Train Wreck, Foreign Policy”. available at: http://foreignpolicy.com/2017

/01/31/trumps.

-      McAdams, Dan. (2016). “The Mind of Donald Trump', The Atlantic”. Available at: www.theatlantic.com/magazine/archive.

-      Ryan, Patrick W. (2015). “The Yemen Crisis and the Bab El-Mandeb Maritime Chokepoint”. available at:http://susris.com.

-      Schmitz, Charles. (2017). “Trump Admin to Shift toward Saudi Position on Yemen War”. available at:www.mei.edu/content/ article.   

-      Schmitt, Eric. (2017). “United States Ramps Up Airstrikes against Al Qaeda in Yemen”.  available at ; www.nytimes.com/2017/03/03/world

-      /middleeast/Yemen.