تحلیل ژئوپلتیک روابط افغانستان و همسایگان در دوران نئوطالبانیسم: چالش ها و تهدید ها.
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
مرتضی کریمی
1
,
علی اصغر اسمعیل پور روشن
2
,
تهمینه دانیالی
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) و مدرس دانشگاه پیام نور
2 - ، استادیار گروه جغرافیا- برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
3 - استادیار گروه جغرافیای سیاسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
کلید واژه: افغانستان, نئوطالبانیسم, امارت اسلامی, همسایگان, چالش های ژئوپلیتیکی,
چکیده مقاله :
تحولات اخیر افغانستان که منجر به سقوط حکومت اشرف غنی و شکل گیری مجدد امارت اسلامی شد؛ توجه تحلیلگران را به مسئله افغانستان دوچندان کرد. به دنبال تحولات معطوف به تغییر ساختار و کارگزار در این کشور و شکل بندی تدریجی نظام سیاسی نوظهور، روند دگردیسی های محیط پیرامونی افغانستان تشدید شده است و تأثیرات چندگانه ای در همه سطوح (داخلی، منطقه ای و بین المللی) و حوزه ها (نرم و سخت) ایجاد کرده است. لذا سوال اصلی این مقاله آن است که چالشهای عمده افغانستان(امارت اسلامی طالبان) و تحلیل ژئوپلتیکی روابط این کشور با همسایگان و کشورهای دچار منازعه کدامند؟ فرضیه قابل طرح این است که فرایند دولت سازی در افغانستان و شکل گیری مجدد امارت اسلامی طالبان با ناکارآمدی بحران مشروعیت و شکنندگی دولت از یک سو و ظرفیت‌های داخلی طالبان از سوی دیگر در سطح ملی، عملکرد همسایگانی مثل پاکستان، هند و ایران در سطح منطقه ای و چالش های ژئوپلیتیکی افغانستان با همسایگان؛ تغییر استراتژی ایالات متحده و ناتو، روسیه و چین در سطح بین المللی در قدرت یابی دوباره طالبان در افغانستان، نقش تعیین کننده داشته اند. یافته‌های پژوهش نشان می دهد که چنانچه افغانستان کماکان بخشی از پازل ژئوپلتیک آمریکا و ناتو باشد، در آن‌صورت منطقه افغانستان به کانون منازعات جدید در منطقه حدفاصل آسیای مرکزی، جنوب آسیا و غرب آسیا و حوزه چین تبدیل خواهد شد که تهدیدات مستقیمی را برای ایران در گام نخست، روسیه و چین در گام‌های بعدی ایجاد خواهد کرد.
Recent developments in Afghanistan led to the fall of Ghani's government and re-formation of Taliban; It doubled the attention of analysts to the Afghanistan issue. Following the developments aimed at changing the structure in the country and the gradual formation of the emerging political system, the process of transformation of Afghanistan's surrounding environment has intensified and multiple impacts at all levels and domains has created Therefore, the main question is what are the major challenges of Afghanistan and the geopolitical analysis of this country's relations with its neighbors and conflict countries? The hypothesis that can be proposed is that the process of state building in Afghanistan and the re-formation of Taliban with the inefficiency of the legitimacy crisis and the fragility of the government on one hand and the internal capacities of the Taliban on the other hand at the national level, the performance of neighbors such as Pakistan, India and Iran at the regional level and Afghanistan's geopolitical challenges with its neighbors; The change in the strategy of the US and NATO, Russia and China at the international level have played a decisive role in the re-establishment of the Taliban's power in Afghanistan. The findings show that if Afghanistan is still part of the US and NATO geopolitical puzzle, then the Afghanistan region will become the focus of new conflicts in the border region of Central,, South and West Asia and China, which will pose direct threats to Iran and then will create problems for Russia and China afterwards.