تأثیر عصاره گیاهان داروئی آویشن و رزماری بر انتقال مکانیکی ویروس موزائیک خیار و مقایسه اثر آنها با سالیسیلیک اسید

محورهای موضوعی : گیاه پزشکی

مریم کهزادی ¹ , کاوس ایازپور ²

1 - گروه گیاه پزشکی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران
2 - گروه گیاه پزشکی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران

تاریخ دریافت : 1401/06/13 تاریخ پذیرش : 1401/06/13 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: Salicylic acid, سالیسیلیک اسید, cucumber, خیار, Thyme, آویشن, رزماری, Rosemary, ویروس موزاییک خیار, Cucumber Mosaic Virus,

چکیده مقاله :

ویروس موزاییک خیار (Cucumber Mosaic Virus, CMV) از مهم ترین ویروس‌های آلوده کننده مزارع خانواده کوکوربیتاسه در سراسر جهان و ایران می باشد. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار به منظور بررسی محلول‎پاشی عصاره‎ گیاهان دارویی، سالیسیلیک اسید و آب بر مقاوم‎سازی گیاه خیار به ویروس موزاییک خیار، در گلخانه ی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم در سال 1394 به اجرا درآمد. در هر تکرار برای اطمینان چهار بذر گیاه کشت گردید که در زمان مایه زنی دو گیاه حفظ و با غلظت 03/0 درصد مایه زنی و بقیه حذف شدند. پس از انجام تیمارها (شامل محلول‎پاشی عصاره‎های گیاه دارویی آویشن با غلظت 03/0 درصد و رزماری با غلظت 03/0درصد ، سالیسیلیک اسید با غلظت 02/0 درصد و آب مقطر)، گیاهان مایه زنی شدند. پس از مایه زنی گیاهان، به مدت یک ماه در گلدان تحت نظر بوده و میزان آلودگی گیاهان با آزمون الیزا بررسی و ثبت گردید. نتایج تجزیه واریانس داده‎ها در ارتباط با اثر تیمارهای محلول‎پاشی بر کنترل آلودگی به ویروس موزاییک خیار در سطح احتمال یک درصد معنی‎دار گردید. نتایج مقایسه میانگین داده‎ها نشان داد که عصاره گیاهان دارویی تاثیر بسزایی بر کاهش درصد آلودگی به ویروس موزاییک خیار دارد. بیشترین و کمترین تعداد نمونهی آلوده به ترتیب از تیمارهای شاهد (آب مقطر) و محلول‎پاشی با سالیسیلیک اسید به دست آمد، اگرچه از لحاظ آماری تیمار سالیسیلیک اسید تفاوت معناداری با عصاره آویشن نداشت. بر اساس نتایج به دست آمده، در تیمارهای محلول‎پاشی با سالیسیلیک اسید، عصاره آویشن، رزماری و آب مقطر میزان آلودگی به ویروس به ترتیب 3/33، 3/58، 7/66 و 33/88 درصد بود. تفاوت آماری معنا‎داری در ارتباط با این صفت بین تیمارهای محلول‎پاشی با سالیسیلیک اسید و عصاره آویشن، همچنین محلول‎پاشی با عصاره آویشن و رزماری با یکدیگر مشاهده نشد. بر اساس نتایج این تحقیق می توان عنوان کرد که با کاربرد سالیسیلیک اسید و سپس عصاره گیاه آویشن، آلودگی بیماری موزاییک خیار را تا حد زیادی می توان کنترل کرد.

چکیده انگلیسی:

The Cucumber Mosaic Virus (CMV) belongs to the Cucumovirus that is one of the most important viruses that infect cucurbit plants in Iran and around the world. This study was accomplished in a completely randomized design by 6 repeats to survey spraying herbal extracts, salicylic acid, and distilled water as the control on resisting cucumber plants against CMV mechanical infection in a greenhouse at the Islamic Azad University of Jahrom Branch in 2015. It was planted 4 seeds of cucumber in each pot, and at the time of inoculation 2 plants were reminded. After treatments, (including spraying of 3% thyme and Rosemary extracts, 0.02% salicylic acid, and distilled water) the plants were inoculated mechanically by the sap of an infected plant. After that, pots were checked for a month. The infection of plants examined by the ELISA test. Data analysis was done using MSTAT-C. Results showed that the herbal extracts significantly were prevented the infection rate of CMV. According to the results in salicylic acid, thyme extract, rosemary extract, and distilled water treatments inoculation rates were 33.3%, 58.3%, 66.6%, and 88.3%, respectively. There wasn’t a statistically significant difference between treatments of salicylic acid and Thyme extract, as well as, spraying with Thyme and Rosemary extracts. Considering the result of this study, it can be concluded that by application of salicylic acid and then Thyme extract, the CMV can be controlled significantly.