ضرورت طرح زیست-جهان در پدیدارشناسی هوسرل
محورهای موضوعی : فلسفه
کلید واژه: پدیدارشناسی, زیست-جهان, اگوی استعلایى, حیث التفاتی, اپوخه,
چکیده مقاله :
ادموند هوسرل را پدر پدیدارشناسی نامیده‌اند. پدیدارشناسی روشى است که به جاى پیش‌بینی و اندازه گیری مرسوم در علوم بر کشف، توصیف و معنی تأکید می‌کند. هوسرل ابتدا موضوع اصلی پدیدار شناسی خود را آگاهی قرار می‌دهد، لذا بسیاری پدیدارشناسی وی را نوعی شناخت شناسی دانسته اند. این پژوهش به این مسأله می پردازد که هر چند هوسرل در برخی از آثارش متوجه آگاهی است اما در آثار متأخرش از آگاهی شناسی یا اگولوژی فراتر رفته و موضوع جهان-زندگی یا زیست-جهان را، یعنی جهان آن‌چنان که توسط یک فرد زیسته می‌شود و نه این‌که مجزای از انسان وجود دارد، موضوع پدیدارشناسی دانسته است. برای این منظور ابتدا مختصری درباب پدیدارشناسی توضیح خواهیم داد و سپس با توجه به دو اثر متأخر هوسرل یعنی تأملات دکارتی و بحران در فلسفه اروپایى و پدیدارشناسی استعلایى ضرورت طرح زیست-جهان را به عنوان موضوع اصلی در پدیدارشناسی وی روشن خواهیم ساخت.
Edmund Husserl has been called the father of phenomenology. Phenomenology is a method which emphasizes on description and meaning, instead of prediction and measurement which are common in sciences. Primarily, Husserl has consciousness as the main subject of his phenomenology, so many of the phenomenologists consider his phenomenology as a kind of epistemology. This paper maintains that although Husserl takes notice of consciousness in some of his works, he transcends epistemology or Egology in his recent works, and considers the concept of lifeworld, i.e. world as lived by an individual not separated from human being, as the main concept of phenomenology. Accordingly, we will first offer a brief review of phenomenology; then, we will clarify the necessity of proposing the concept of lifeworld as the main subject of phenomenology, in view of Husserl’s last works, Cartesian Meditation and The Crisis of European Sciences and Transcendental Phenomenology.
بل، دیوید، اندیشه‌های هوسرل، ترجمه فریدون فاطمی، چ 2، نشر مرکز، تهران، 1386ش.
جمادی، سیاوش، زمینه و زمانه پدیدارشناسی، نشر ققنوس، تهران، 1385ش.
چناری، مهین، «مقایسه هوسرل، هایدگر و گادامر با محک روش‌شناسی»، مجله فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه قم، سال 9، شماره 2، صص113-138.
حقی، علی،«درآمدی بر پدیدارشناسی هوسرل»، مجله نامه مفید، شماره 19، 1387ش.
دارتیگ، آندره، پدیدارشناسی چیست؟، ترجمه محمود نوالی، نشر سمت، تهران، 1387ش.
رشیدیان، عبدالکریم، هوسرل در متن آثارش، چ 1، نشر نی، تهران، 1384ش.
ساکالوفسکی، رابرت، درآمدی بر پدیدارشناسی، ترجمه محمد رضا قربانی، نشر گام نو، تهران، 1384ش.
همو، «حیث التفاتی چیست؟ و چرا مهم است»، ترجمه احمد امامی، مجله ذهن، شماره 34-35، 1387ش.
هوسرل، ادموند، تأملات دکارتی، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، چ 2، نشر نی، تهران، 1384ش.
همو، بحران علوم اروپایى و پدیدارشناسی استعلایى، ترجمه غلامعباس جمالی، نشر گام نو، تهران، 1388ش.
همو، درآمدی بر پژوهشهای منطقی، ترجمه محمد رضا قربانی، نشر فرهنگ صبا، تهران، 1387ش.
Smith, B. & David Woodruff Smith, Cambridge Companion to Husserl, Cambridge University Press, 1995.
Smith, A.D, Husserl and the Cartesian Meditations, Routledge Philosophy Guidebook, London and New York, First Published, 2003.
Husserl, E., Ideas Pertaining to a Pure Phenomenology and to a Phenomenological Philosophy, First Book, F. Kersten(trans.), Netherlands, Martinus Nijhoff Publishers, 1983.