بررسی انتقادی مدل تبیین وحدت بخش

محورهای موضوعی : فلسفه

هدی آزاد ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1390/02/13 تاریخ پذیرش : 1391/10/26 تاریخ انتشار : 1390/07/01

کلید واژه: تبیین علمی, استدلال, مدل, DNکیچر, وحدت بخشی, طر حهای استدلال, فهم علمی,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله پرداختن به یکی از موضوعات مهم فلسفه ی علم یعنی مسأله ی تبیین علمی است.این مسأله قدمتی تاریخی دارد و همه ی مدل های معاصر تبیین ایده ی اصلی خود را از فلاسفهگذشته، از میل تا ارسطو، گرفت هاند. ما در این مقاله با صر فنظر از بح ثهای تاریخی این مسأله صرفاًبه بررسی پار های از مد لهای معاصر و از جمله مدل وحد تبخش م یپردازیم. مهم ترین مدل معاصرهمپل است که اید هی اساسی آن این است که تبیین استدلال است. گرچه این D-N تبیین مدلمدل محور همه بحث های تبیینی پس از خود است اما از پاسخ گویی به بعضی ایرادات جدی وارد برآن، از جمله مسأله ی عدم تقارن، بی ربطی، و تعمیم های تصادفی ناتوان است. یکی از مدل هایتبیینی که در پی حل این مسائل مطرح شد مدل وحد تبخش کیچر است. طبق مدل وحدت بخشیکه اولین بار توسط فریدمن مطرح شد یک تبیین خوب باید به افزایش فهم ما از جهان منجر شود.بحث طر حهای استدلالی کیچر بستری است که او تبیین را بر آن بنا م یکند که طبق آن م یتوان بااستفاده از تعداد کمی از طر حهای استدلالی، تعداد زیادی از باورها را تبیین کرد. هر چند کیچر مدلخود را به خوبی بسط م یدهد، اما عملاً مسأله به این سادگی نیست و با اعترا ضهایی مواجه م یشود،از جمله اینکه ارتباط بین وحدت بخشی و فهم ارتباط روشنی نیست. در نتیجه شاید بهترین راه برایتبیین پدیده ها توسل به پلورالیزم در این زمینه باشد.

چکیده انگلیسی:

Explanation is one of the most important issues in the philosophy ofscience, which many attentions have been paid to it since Aristotle. Theunification account of explanation, first presented by Friedman (1974),is one of the most discussed contemporary models. According to thisconception, scientific explanation has to show that many separatedargument patterns have basic similarities and via these similarities wecan understand related phenomena deeper. Philip Kitcher has extendedthis idea and has argued that scientific explanation aims to represent amaximum of facts and natural regularities in terms of minimum oftheoretical concepts and assumptions. According to Kitcher, a few ofargument patterns can be used in the explanation of many beliefs, andso we can show that how scientific explanation amounts tounderstanding. However, the unification account of explanation facessome problems, including the point that the relationship betweenunification and understanding is not clear. Another difficulty concernsthe relationship between explanation and the causal direction. In thispaper, after presenting the main features of the unification account ofexplanation and its merits over the classical D-N model, it will beargued that due to some problems in the unification account it seemthat the best way to round about these problems is to adopt a kind ofexplanatory “pluralism”, depending on different philosophical andscientific contexts.