اراده از نظر شوپنهاوئر و مقایسه آن با نظر متفکران اسلامی با تأکید بر نظر غزالی

محورهای موضوعی : فلسفه

ثریا سلاحورزی ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1388/08/25 تاریخ پذیرش : 1389/02/02 تاریخ انتشار : 1387/07/01

کلید واژه: اراده, شوپنهاوئر, فیض مقدس, اصالت اراده, ابن سینا, غزالی, عرفان,

چکیده مقاله :

از امهات صفات حضرت حق دو صفت اراده و علم است، و این سؤال که در خلقت و آفرینش انسان وطبیعت کدام تقدم بر دیگری دارد نزاعی دیرینه را پدید آورده است. این اختلافنظر در غرب نیزقابل مشاهده است. چنانچه گروهی از فیلسوفان همواره مدافع تقدم فکر بر اراده بودهاند و طایفهایبه تبع متکلمان اصالت را به اراده داده و علم و فکر را تابع آن دانستهاند. شوپنهاوئر ازجمله فلاسفهایاست که به صراحت اصالت را به اراده داده است. این تحقیق به مقایسه و تطبیق اراده از دیدگاهشوپنهاوئر و متفکران اسلامی و بررسی وجوه شباهت و اختلاف آنها پرداخته است. برمبنای دیدگاهابن سینا، حقیقت قدرت به علم برمیگردد و در مقام ثبوت، واقعیت قدرت را علم تأمین میکند. امابرمبنای نظر غزالی، چون خداوند قادراست، پس عالم خواهد بود. دیدگاه غزالی علیرغم تفاوتبنیادی با شوپنهاوئر، شباهتهایی نیز با آن دارد، از جمله تقدم اراده بر علم. غزالی به صراحت اعلاممیکند نخستین تجلی ذات الهی در عالم کائنات اندیشه نبوده، بلکه اراده است. دیدگاه او دربارهچگونگی جلوهگری اراده را علیرغم اینکه منکر موجودی به نام خداست می توان با دیدگاه متفکراناسلامی درباره فیض مقدس تطبیق داد.

چکیده انگلیسی:

Reason (knowledge) and will are two of more significance God’sattribute. The philosophical problem rises here is that which one haspriority in the creation of the world. A few philosopher and theologianproclaim that the reason (knowledge) has priority to will. Amongwestern philosopher, Schaupenhauer, is one of the most famous onewho explicitly give priority to will, this study attempts to compare andconformity of Schopenhauer view for voluntary with Islamic scholarsoutlooks and finding out also its similarity and differences. Ibn’sina, onthe contrary, argues that the nature of power and/or will is knowledge;Gazzali, on the other hand, maintains approximately, asSchaupenhauer that will has priority.