تأملاتی بر سه موج متفاوت از نظریه سیستم‌های اجتماعی
محورهای موضوعی : فلسفه
کلید واژه: واژگان کلیدی: رویکرد سیستمی, سیستم اجتماعی, پیچیدگی, نوپیدایی, پویایی,
چکیده مقاله :
چکیده رویکرد سیستمی با هدف ساختن یک دانش جهانی تلاش دارد تا با نزدیک ساختن رشته¬های مختلف علمی، بر پیچیدگی مسائل آن‌ها فائق آید. دلیل اتخاذ چنین رویکردی پیچیدگی روزافزون جوامع است و حاصل آن، شکل¬گیری سه موج متفاوت از نظریه‌ی سیستم¬های اجتماعی بوده است. این نظریه با تلاش جامعه¬ی مدرن برای نظارت و کنترل بیشتر بر خودش هم‌بسته است، و به¬منزله¬ی یک برساخت اجتماعی در پیوند با شرایط اجتماعی و پارادایم¬های موجود شکل گرفته و بسط یافته است. تأملِ بیشتر بر دلائل ورود رویکرد سیستمی به جامعه-شناسی، و مبانی نظری و روند شکل‌گیری این سه موج، اهمیت ارتباطات را آشکارتر می¬سازد. بی¬تردید ارتباطِ علوم و نظریه¬های مختلف با یکدیگر، معرفت بشری را پیش¬تر می¬برد. این نظریه از جانب اندیشمندان چپ با این نقد مواجه شد که خیال نقد، یا ایجاد تغییر جدی را در جامعه ندارد. بدین سبب نوعی نظریه محافظه¬کار است. اما، نظریه‌ی سیستمی قصد ندارد از تأمل بر نوپیدایی، پیچیدگی، و پویایی که رفتار سیستم¬های اجتماعیِ معاصر را تحت¬ تأثیر قرار داده دست بردارد. در این مجال، قصد داریم تا با تأمل بر فلسفه و دلائل شکل¬گیری نظریه¬ها درون این سه موج، از نحوه¬ی تأثیرگذاری آن‌ها بر یکدیگر، و از وجوه افتراق و اشتراک آن‌ها سخن به میان آوریم.
Abstract Systems thought is trying to build a global knowledge, and thus, makes closer the separated disciplines to each other, and thereby overcome on the complexity of different issues of the scientific disciplines. The increasing complexity of society led to sociologists show a considerable attention to systemic approach. The result was the formation of the three wave of theory of social systems. The conception of systems and the idea of the theory of systems are mixed with the efforts of modern society to monitor and control on its own. This means that the theory of systems as a social construction is formed and developed in association with social conditions and existing paradigms. More reflection on the reasons the entrance of systemic approach to sociology, and its theoretical principles and its process of formation makes more apparent the importance of communication. Because of, the relationship of different sciences and theories together moves ahead human knowledge. It seems, the philosophy of complexity is influenced the social theories, because of “Social emergence”, “complexity”, and “dynamics” are the most important issues that are considered by these theories.
منابع
فرشاد، مهدی، نگرش سیستمی، تهران، امیرکبیر، 1362ش.
گلابی، سیاوش، توسعه منابع انسانی ایران؛ جامعه شناسی توسعه ایران، تهران، فردوس، 1369ش.
گی روشه، جامعهشناسی تالکوت پارسونز، ترجمه نیکگهر عبدالحسین، تهران، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، 1376ش.
و.ن. سادوسکی، ا. و. بلاوبرگ، ا.گ.یودین، نظریه سیستمها: مسائل فلسفی و روششناختی، پریانی، کیومرث، تهران، تندر، 1361ش.
Agazz Evandro & Montecucco Luisa, Complexity and Emergence, World Scientific, 2002.
Bukley, W., Sociology and Modern Systems Theory, Oxford England: Prentice-Hall, 1967.
Hooker, C., Handbook of the Philosophy of Science: Philosophy of Complexity Systems, Vol.10, Elsevier, 2011.????
King & Thornhill, Niklas Luhmann’s Theory of Politics and Law, Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2003.
Luhmann Niklas, Social Systems, John Bednarz, Hr. and Dirk Baeker(trans.), Stanfor University Press,1995.????
Sawyer, R. K., Social Emergence: Societies as Complex Systems, Cambridge University Press, 2005.
Skyttner, L., General Systems Theory, World Scientific, 2001.
Yaneer B-Y., Dynamics of Complex Systems, Massachusetts, Addison Wesley, 1997.